Sau thời kỳ tăng trưởng mạnh, xuất khẩu cá tra trở lại quỹ đạo ban đầu

Năm 2022 là thời kỳ ‘phục hưng’ của ngành hàng cá tra với giá trị xuất khẩu đạt mức 2,4 tỉ đô la Mỹ nhưng qua năm 2023 những khó khăn của thị trường khiến giá trị xuất khẩu cả năm ước tính khoảng 1,8 tỉ đô la Mỹ. Tuy nhiên, nếu đem so với năm 2020 và 2021 thì xuất khẩu cá tra đang có sự tăng trưởng ổn định.

Đây là thông tin được trích dẫn từ Hội nghị Tổng kết ngành hàng cá tra năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và UBND tỉnh An Giang tổ chức cuối tuần qua, theo Cổng thông tin điện tử Bộ NN&PTNT.

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, năm 2023, dưới tác động của lạm phát và bất ổn chính trị, ngành hàng cá tra đối mặt với nhiều khó khăn. Ước năm 2023, diện tích thả nuôi cá tra cả nước đạt khoảng 5.700ha (bằng 98% năm 2022); sản lượng khoảng 1,61 triệu tấn (tương đương cùng kỳ); kim ngạch xuất khẩu ước đạt 1,8 tỉ đô la Mỹ, chỉ bằng 75% so năm 2022.

Cụ thể, tính đến hết tháng 11-2023, xuất khẩu cá tra đạt gần 1,7 tỉ đô la, thấp hơn 26% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá trung bình xuất khẩu cá tra giảm ở các thị trường chính, đặc biệt là thị trường Mỹ và Trung Quốc đã kéo giá trị xuất khẩu cá tra xuống thấp hơn so với năm 2022. Tuy nhiên, thị trường cá tra đang có tín hiệu quả quan hơn ở một số thị trường như Trung Quốc, Mexico, Canada, Brazil, Anh… trong năm 2024.

Theo tường thuật của Cổng thông tin điện tử Bộ NN&PTNT, nguyên nhân được các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra chỉ ra, ngoài lý do tình hình bất ổn và lạm phát toàn cầu khiến nhu cầu tiêu thụ sản phẩm các tra có xu hướng giảm, hoạt động xuất khẩu gặp nhiều khó khăn, lượng hàng tồn kho lớn còn một số nguyên nhân khác như một số quốc gia láng giềng đã phát triển sản xuất cá tra; sản phẩm cá tra của Việt Nam còn đơn điệu; sản phẩm giá trị gia tăng chiếm tỉ trọng nhỏ nên chưa tạo ra sự cạnh tranh với đối thủ.

Theo số liệu từ Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), giá trị xuất khẩu cá tra của Việt Nam có sự tăng trưởng trong vài năm qua. Điều này được thể hiện trong giai đoạn 2020-2023, theo đó, năm 2020, giá trị xuất khẩu cá tra ở mức 1,5 tỉ đô la Mỹ. Năm 2021, đại dịch Covid-19 khiến hoạt động xuất khẩu bị ảnh hưởng không nhỏ, và chỉ đạt trên 1,6 tỉ đô la Mỹ. Năm 2022 được ghi nhận là là thời kỳ “phục hưng” của ngành hàng này với giá trị lên đến 2,4 tỉ đô la. Năm nay con số dự báo chỉ ở mức 1,8 tỉ đô la, và năm 2024, Bộ NN&PTNT đặt ra mục tiêu xuất khẩu cho mặt hàng này là 2 tỉ đô la.

Liên quan đến chuyện xuất khẩu cá tra, một lãnh đạo của VASEP chia để sản xuất và kinh doanh mặt hàng cá tra ổn định thì giá trị xuất khẩu của cá tra chỉ cần tăng khoảng 10% sau mỗi năm là tốt cho toàn ngành, còn tăng đột biến hay giảm đột biến thì không thể gọi là bền vững được.