Sau 2 tháng chính trị rối ren, kinh tế Myanmar đang sụp đổ như thế nào?

Kinh tế Myanmar đang sụp đổ. Ngân hàng Thế giới và một số tổ chức khác dự báo kinh tế Myanmar sẽ suy giảm 2 con số trong khoảng thời gian còn lại của năm.

Các chi nhánh ngân hàng tại Myanmar bị đóng cửa, nhân viên chính phủ đang tạm ngừng công việc. Nhiều công nhân nhà máy đã chạy trốn về các vùng nông thôn, doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Myanmar đưa nhân viên về nước. Internet bị cắt.

Theo báo Wall Street Journal, hơn 2 tháng tính từ khi quân đội lên nắm quyền sau cuộc đảo chính quân sự và tiến hành chiến dịch đàn áp mạnh mẽ các hoạt động biểu tình, kinh tế Myanmar đang sụp đổ. Ngân hàng Thế giới và một số tổ chức khác dự báo kinh tế Myanmar sẽ suy giảm 2 con số trong khoảng thời gian còn lại của năm.

Quá trình suy giảm này đang lấy mất đi thành quả mà Myanmar đã có được trong giảm nghèo, đồng thời nó khiến cho doanh nghiệp nước ngoài và du khách sợ hãi rời khỏi Myanmar. Trong thập kỷ qua, đầu tư và du lịch đã mang đến những thành quả quan trọng giúp vực dậy kinh tế Myanmar.

Từ trước cuộc đảo chính quân sự, Myanmar vốn đã là một trong những nước nghèo nhất châu Á. 6 triệu người Myanmar sống với chưa đến 3,20USD/ngày – ngưỡng nghèo với các nước thu nhập trung bình thấp như Myanmar. Khoảng ¼ trẻ con tại Myanmar bị thấp còi so với chuẩn chung của tuổi bởi thiếu dinh dưỡng.

Theo đánh giá của một số chuyên gia chính trị, trong hơn nửa thế kỷ qua, chính sách của các nhà lãnh đạo Myanmar không phù hợp. Trong thập kỷ qua, dưới sự lãnh đạo của chính quyền dân chủ, Myanmar dần dần mở cửa đất nước và đón nhận thêm vốn đầu tư nước ngoài. Tỷ lệ đói nghèo tại Myanmar đã giảm xuống mức 24,8% vào năm 2017 từ mức 42,2% vào năm 2010, theo số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB).

Những thành công của thập kỷ qua giờ đang đảo ngược. Sau cuộc đảo chính quân sự, Ngân hàng Thế giới dự báo số người đói nghèo tại Myanmar dự kiến sẽ tăng thêm 30% trong năm 2021. Như vậy Myanmar sẽ có thêm 1,8 triệu người thuộc diện đói nghèo chỉ riêng trong 1 năm.

Ngân hàng Thế giới đồng thời dự báo kinh tế Myanmar có thể suy giảm đến 10%, mức suy giảm thậm chí có thể mạnh hơn theo dự báo của Fitch Solutions. Fitch dự báo kinh tế Myanmar có thể suy giảm đến 20% bởi tiêu dùng thấp hơn và nguồn thu thuế suy giảm đi.

Từ sau cuộc đảo chính quân sự, các đường phố của Myanmar luôn đông chật người biểu tình kêu gọi dân chủ, tuy nhiên họ bị đàn áp rất mạnh tay bởi quân đội.

Cho đến nay, hơn 600 người đã thiệt mạng trong đó có nhiều trẻ em bị dính đạn khi đang chơi trong sân nhà hoặc trong nhà. Tình hình gián đoạn của kinh tế còn có nguyên nhân chủ quan khi mà nhiều công chức nhà nước, nhân viên ngân hàng, nhà máy và cầu cảng không đi làm để ngăn cản sự quản lý của chính quyền quân sự.

Ngân hàng KBZ lớn nhất Myanmar hiện mới chỉ mở cửa 14/500 chi nhánh do nhân viên ngân hàng đồng loạt đình công.

Quản lý quan hệ khách hàng tại ngân hàng bán lẻ Myanmar Oriental Bank, ông Kaung Htet, nhấn mạnh rằng nếu không có đủ nhân lực, sẽ không thể điều hành được nền kinh tế.

Thống tướng Min Aung Hlaing trong bài phát biểu của mình trước công chúng mới đây khẳng định rằng sự bất tuân thủ dân sự đang phá hủy đất nước.

Ngân hàng Trung ương Myanmar đã đe dọa sẽ phạt những ngân hàng không mở cửa. Trong thông báo gửi đến nhân viên vào tháng trước, đại diện ngân hàng KBZ khẳng định trong trường hợp nếu không mở cửa trở lại, cơ quan quản lý sẽ can thiệp và buộc ngân hàng mở cửa.

Ngân hàng Trung ương Myanmar đang đe dọa sẽ áp mức phạt cao với các ngân hàng không mở cửa trở lại thế nhưng chính ngân hàng này cũng không thể thuyết phục được nhân viên đi làm. Nhiều nhân viên NHTW đã từ chối làm việc, một số người đã bỏ về quê.

Tác động về kinh tế ngày một lan rộng. Ngành dệt may, ngành vốn đóng góp khoảng 25% xuất khẩu của Myanmar, hiện đang không thể duy trì sản xuất khi mà nhiều thương hiệu lớn ngừng đặt hàng. Các cuộc biểu tình bạo lực tại nhiều khu vực sản xuất đang khiến cho nhiều công nhân chán nản bỏ về quê.

Việc Internet bị cắt, điện bị cắt và hoạt động viễn thông bị gián đoạn đang khiến cho nhiều doanh nghiệp vô cùng khó khăn.