Sắc màu dollar trong chính trường Mỹ

Chính trường Mỹ luôn sôi động bởi sức mạnh của "đồng bạc xanh" được mang đến bởi các tỷ phú Forbes...

Trong cuốn sách “Dark Money” tạm dịch “Mặt trái của đồng tiền”, nhà báo điều tra người Mỹ, Jane Mayer đã viết về 2 anh em nhà tỷ phú Koch như sau: “Họ là trung tâm quyền lực bí mật trong chính trị (Mỹ)... tôi lần theo dấu vết của tiền, và tiền luôn đến từ anh em nhà Koch”.

Tính đến tháng 8/2019, gia đình tỷ phú Koch sở hữu khối tài sản lớn thứ 11 hành tinh trên bảng xếp hạng Forbes. Người em David Koch đã qua đời hồi tháng tám năm nay, nhưng nhiều câu chuyện về vị tỷ phú này trong chính trường Mỹ vẫn âm thầm tồn tại.

David Koch và anh trai Charles Koch là những cái tên nổi tiếng nhất và cũng đáng sợ nhất trong chính trường Mỹ. Không phải vì chức vụ của họ mà vì những khoản tiền khổng lồ họ sẵn sàng đầu cơ vào chính trị.

Anh em nhà Koch điều hành tập đoàn công nghiệp (Koch Insdutries) lớn nhất nhì nước Mỹ, họ kinh doanh từ dầu khí, năng lượng, tài chính đến chiếc khăn giấy trên bàn ăn với tổng tài sản trên 110 tỷ USD thì việc có “dây mơ rễ má” với chính trường là điều dễ hiểu!

Anh em nhà tỷ phú Koch là những cái tên lừng danh trên chính trường Mỹ mặc dù họ không nắm quyền lực một cách công khai

Năm 1980, David Koch từng là ứng viên Phó Tổng thống, nhưng kết thúc cuộc chạy đua chỉ với 1,1% phiếu bầu. Cũng từ đó nhà Koch không thêm một lần nào ứng cử, nhưng không vì thế mà ảnh hưởng chính trị của họ sút giảm.

Anh em Koch giật dây biến phong trào “Tiệc Trà” (Tea party movement, kêu gọi giảm nợ công, giảm chi tiêu, giảm thuế) thành thế lực chiếm lấy đảng Cộng hòa, đẩy chính trị Mỹ về hướng cực hữu, bảo thủ hơn.

Họ chống nhiều quy định ở nhiều ngành, khuất phục công đoàn ở nhiều bang. Họ khiến biến đổi khí hậu trở thành chủ đề không thể động tới bên phía đảng Cộng hòa và cho đến nay ông Trump đã rút ra khỏi Hiệp ước Paris về chống biến đổi khí hậu…

Các tập đoàn tài phiệt đứng sau chính trường Mỹ là điều không hiếm, thậm chí nó trở thành một thứ “đặc sản” ở xứ cờ hoa. Đã rất nhiều lần, giới quan sát quốc tế đặt câu hỏi về các cuộc chiến mà Mỹ gây ra ở Trung Đông, Tây Á từ đầu năm 2000 đến nay.

Đằng sau bức màn chống khủng bố, tranh giành ảnh hưởng dầu mỏ, mang dân chủ phương Tây du nhập vào liệu còn có âm mưu nào khác? Từ cuộc “chiến tranh 6 ngày” đến nay, Trung Đông chưa một ngày yên ả, đồng nghĩa với việc các hợp đồng vũ khí với Mỹ tăng vùn vụt.

Khi gây căng thẳng với Iran, lập tức các đồng minh của Mỹ là Saudi Arabia, Jordan, UAE…chi 8,1 tỷ USD mua vũ khí của Washington để…“chiếu tướng” Teheran.

Viện nghiên cứu Hòa bình quốc tế Stockholm cho biết, trong giai đoạn 5 năm từ 2013 đến 2017, xuất khẩu vũ khí của Mỹ tăng 25% so với giai đoạn 2008 đến 2012, giúp nước này giữ vững vị trí nhà xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới.

Mỹ chiếm 34% tổng lượng bán vũ khí toàn cầu trong giai đoạn 2013-2017. Đáng chú ý, gần một nửa (49%) lượng vũ khí xuất khẩu của Mỹ là tới Trung Đông. Chính xung đột ở khu vực này là “bạn hàng” tươi tốt của các tập đoàn công nghiệp quốc phòng ở Mỹ.

Có lý do để nghi ngờ các nhà tài phiệt vũ khí đã đứng sau cánh gà để chi phối chính sách của Nhà trắng. Rằng, ở đâu có xung đột, ở đó có nhu cầu vũ khí!

Thêm nữa, khả năng sáng tạo khí tài ở Mỹ là siêu hạng - nếu không có chiến tranh làm sao kiểm nghiệm mức độ chính xác, khả năng sát thương, nhược điểm của các phát minh ấy?

Người ta đặt câu hỏi: Mỹ là trung gian hòa giải hay ông lớn bán vũ khí ở Trung Đông?

Với ông Trump, mặc dù là tỷ phú nhưng cũng được sự “chống lưng” của rất nhiều tỷ phú khác trong cuộc chạy đua ghế Tổng thống hồi năm 2016.

Tỷ phú công nghệ Robert Mercer, từng chi rất nhiều tiền cho chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump qua trang mạng Breitbert - cũng là trang mạng mà Steve Bannon, cựu cố vấn của Tổng thống Trump từng làm tổng biên tập.

Tỷ phú truyền thông Michael Bloomberg chính thức tranh cử Tổng thống Mỹ

Ông trùm ngành cờ bạc tại Mỹ, triệu phú Sheldon Adelson đã “đầu tư” cho Trump 25 triệu USD trong chiến dịch tranh cử, cả nhà sáng lập Paypal, tỷ phú gốc Đức Peter Thiel…

Trang nhất của tờ Le Monde (Pháp) chạy tựa:“Các tỷ phú Mỹ định làm mất ổn định châu Âu thế nào?”. Tờ báo này khẳng định: “từ nhiều năm qua, một nhóm nhỏ các tỷ phú Mỹ từng cung cấp tài chính cho phe hữu trong đảng Cộng hòa đã ủng hộ các chiến dịch phổ biến tin giả trong nhiều nước của Liên minh châu Âu…”.

Cứ mỗi kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ, lại xuất hiện danh sách các tỷ phú muốn nhảy sang chính trường, hàng chục trường hợp đã trở thành Tổng thống, như: Kenedy, Jefferson, Washington, Roosevelt, Jackson, Madison, Jonhson, Hoover, Clinton và cả Trump.

Cách đây mấy hôm, tỷ phú Michael Bloomberg đã nộp hồ sơ tranh cử Tổng thống nhiệm kỳ 2021 ở bang Alabama, đại diện cho đảng Dân chủ. Sở hữu khối tài sản 55 tỷ USD, tỷ phú truyền thông Michael là người giàu thứ 9 thế giới hiện tại.

Người Mỹ chấp nhận tỷ phú làm chính trị, nắm quyền lãnh đạo đất nước, không nơi đâu nhiều như Mỹ, sự lũng đoạn là có, nhưng hiếm khi nào họ được tại vị mà đa phần dân Mỹ không muốn!

Sự “giản đơn” là thế, nhưng suốt 243 năm tồn tại nước Mỹ chưa bao giờ thôi phát triển. Điển hình như tỷ phú Trump, trước khi làm Tổng thống ông chưa một ngày làm chính trị, chỉ là tay buôn bất động sản tài ba.

Thế nhưng gần một nhiệm kỳ lãnh đạo cường quốc số 1 thế giới, có nhiều thứ không thể phủ nhận ở Trump, làm rối ren Trung Quốc, bối rối giới lãnh đạo được xem là “túc kế đa mưu”.

Bloomberg là cái tên quá nổi tiếng trong giới truyền thông quốc tế, từng là thị trưởng New York. Chiều ngược lại ông Trump đang gặp bất lợi trong cuộc điều trần công khai.