Rủi ro lớn nhất của nền kinh tế Việt Nam dưới thời tổng thống Donal Trump

Việt Nam hiện là một trong những quốc gia phụ thuộc vào thương mại nhiều nhất thế giới — xuất khẩu chiếm khoảng 85% GDP và Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất.

Năm 2023, thặng dư khoảng 100 tỷ đô la với Hoa Kỳ, là mức mất cân bằng lớn thứ 4 với Hoa Kỳ sau Trung Quốc, Mexico và Canada.

Có thể thấy nếu so với GDP các quốc gia thì mức thâm hụt cán cân thương mại với Mỹ của Việt Nam là rất lớn. Đặc biệt khi vị tân tổng thống Mỹ, Donal Trump đặc biệt coi trọng đối tác thương mại song phương, con số thâm hụt trở thành thách thức rất lớn với chính phủ Việt Nam.

Chính sách bảo hộ Mỹ vừa là cơ hội vừa là thách thức lớn cho Việt Nam.

Trump đã de dọa sẽ áp thuế 60% đối với các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Trước biện pháp bảo hộ có khả năng xảy ra, đã thúc đẩy nhanh hơn tiến trình chuyển dịch sản xuất và Việt Nam cũng được xem là địa điểm ưa thích của các nhà sản xuất.

Trung Quốc đã ghi nhận mức thâm hụt FDI ròng 9T/2024 12.8 tỷ USD lần đầu tiên kể từ 1990 cho thấy xu hướng dịch chuyển sản xuất đang đẩy mạnh hơn bao giờ hết.

So với các nước trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam xếp thứ 3 về quy mô thu hút FDI trong 6 tháng đầu năm 2024.

Dù vậy với cán cân thương mại thâm hụt hiện tại, Việt Nam cũng "có thể dễ dàng trở thành mục tiêu của các biện pháp bảo hộ như vậy và chịu thiệt hại đáng kể".

Các biện pháp giảm thâm hụt được kỳ vọng là:

Đẩy nhanh tiến trình nhập khẩu hàng hóa có giá trị cao từ Hoa Kỳ như khí LNG (9 tháng 2024 Việt Nam nhập khẩu 1,54 tỷ USD dù vậy chủ yếu nhập từ Quata, Saudi, UAE)

và máy bay quân sự Lockheed Martin C-130 Hercules (dù vậy các thảo luận vẫn chưa được công khai).

Nhìn chung với những sự khó lường từ chính sách của Trump nhất là khi Đảng Công Hòa của ông có khả năng cao kiểm soát thượng viện và hạ viện Mỹ. Liệu rằng các chính sách thuế có được thực thi hay không, chính sách thương mại với Việt Nam ra sao thì dưới góc nhìn của một nhà đầu tư chúng ta cũng cần hết sức lưu ý vấn đề này. Đề phòng các rủi ro có thể xảy ra.