Rủi ro khi đầu tư đất nền thường gặp

“High risk-High Return, Rủi ro cao-lợi nhuận lớn”, không có loại hình đầu tư nào mang lại lợi nhuận lớn mà không đi kèm với rủi ro, riêng với loại hình đất nền rủi ro đến từ nhiều yếu tố khác nhau như sau:

- Rủi ro khi mua đất nền dự án;

Đối với các dự án đất nền thông thường trải qua rất nhiều bước để chào bán dự án ra bên ngoài (xin chấp thuận chủ trương dự án, phương án đầu tư hạ tầng Quyết định 1/500, giấy phép xây dựng, nghiệm thu hạ tầng, đóng thuế và ra sổ hồng từng lô), rủi ro lớn nhất thường gặp đối với loại hình này chủ yếu có 3 điểm:

(i) Chủ đầu tư không có đủ tiền để tiến hành xây dựng hạ tầng, không nghiệm thu và thực hiện các bước tiếp theo (đã thu tiền của nhà đầu tư), hiện tại rất nhiều dự án không có ai tới ở, hạ tầng chưa xong và hợp đồng thường bảo vệ chủ đầu tư nên người mua thường ôm cục nợ;

(ii) Chủ đầu tư không đóng thuế và tiến hành ra sổ hồng từng lô: trường hợp này nếu chưa hoàn thành nghĩa vụ đóng thuế nhà nước thì không tiến hành ra sổ được;

(iii) Đất không qua đấu giá theo quy định Luật đấu giá 2016 và Điều 118 luật đất đai 2013 (tùy thuộc vào quỹ đất dùng để làm dự án)

Đối với các dự án đất nền theo luật đất đai Chủ đầu tư muốn bán ra bên ngoài cần phải đảm bảo đủ điều kiện cho tới khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính, do đó, thường sẽ huy động vốn dần song song với hoàn thiện hạ tầng theo quy định (hợp đồng giữ chỗ, hợp đồng tư vấn). Rủi ro tất nhiên sẽ có nhưng với hình thức này thì nên lựa chọn các chủ đầu tư uy tín đã phát triển nhiều dự án trước đó hoặc xem tiến độ xây dựng hạ tầng để đưa ra các quyết định đầu tư (hình thức này rủi ro tương đối thấp, lợi nhuận cũng tương đối ổn).

- Rủi ro khi mua đất nông nghiệp trồng cây lâu năm

Khác với đất nền dự án, loại hình đất nền này người mua thường phải dành nhiều thời gian hơn để tìm hiểu, xem xét quy hoạch cũng như phải có môi giới kinh nghiệm ở địa phương hỗ trợ, môi giới địa phương sẽ hỗ trợ thông tin quy hoạch cũng như giá cả, và giúp thanh khoản trong trường hợp cần bán gấp.

Rủi ro lớn nhất vẫn là mua phải đất không nằm trong quy hoạch đất ở thì không chuyển đổi mục đích sử dụng (nên phải xem được quy hoạch), hoặc nghiêm trọng hơn là trong dạng giải tỏa thì có thể bị lỗ nặng. Năm 2017-2018 nhiều nhà đầu tư F0 thắng lớn khi đầu tư các thị trường mới nổi như Bảo Lộc, Bình Phước, Tây Ninh… nhưng thời gian gần đây nhiều quy định mới ban hành trong việc tách thửa, phân lô và điều chỉnh quy hoạch, có nhiều trường hợp ra sổ riêng ONT (Fn) nhưng vẫn không được xây dựng gì trên đó là chuyện rất bình thường.

Một người bạn của người viết khi mua xong 1 ha cây lâu năm, tới lúc bán cho người mua tiếp theo mới biết đất dính quy hoạch, giá trị giảm 50-60% (quy hoạch thường điều chỉnh 5 năm 1 lần).

- Rủi ro khi mua đất nền thổ cư của dân

Ngoài vấn đề dính quy hoạch thì bẫy sốt đất ảo cũng là tình trạng thường gặp, vì lần đầu tham gia thị trường nên các nhà đầu tư rất khó để đánh giá giá trị, không biết khu vực này đã tăng bao nhiêu lần, và lý do tăng giá (mấu chốt vẫn là động lực kinh tế tăng trưởng). Rủi ro lớn nhất là khi xảy ra các cơn sốt đất có thể phải mua giá cao hơn vài lần so với giá trị thực, phải mất rất nhiều năm có thể là hàng chục năm mới quay về lại giá trị mua ban đầu.

Ngoài các rủi ro chính nêu trên vẫn còn hàng loạt những rủi ro liên quan tới pháp lý (sổ chung), đất không canh tác sản xuất được, đất nằm trong đất quốc phòng, đất không đủ điều kiện tách thửa, đất bị cấm giao dịch….

Cần chuẩn bị gì trước khi đầu tư đất nền?

(i) Môi giới địa phương: thông thường người môi giới này sẽ là người có đủ kinh nghiệm, có thời gian, thông thạo địa hình, biết thủ tục và kiểm tra nhanh các thông tin mà người mua yêu cầu, còn được gọi là "thổ địa".

(ii) Phải biết xem quy hoạch (có thể tải bản updated online), hoặc phải xin trích lục, các thông tin quy hoạch ở chính quyền địa phương (địa chính, TNMT, phòng Quản lý đất đai). Từ những nguồn này sẽ biết được quy hoạch của khu vực định mua đất.

(iii) Thường xuyên theo dõi thị trường – thông qua các báo cáo nghiên cứu thị trường, hoặc các thông tin của địa phương để xem xét mức độ thanh khoản, thông tin tăng trưởng dân số, các hạ tầng quan trọng, các thay đổi liên quan đến quy hoạch… Đây chính là những kiến thức chung về vĩ mô của địa phương định mua đất.

(iv) Liên tục cập nhật các thông tin, chính sách liên quan tới thuế trong lĩnh vực BĐS: Những thay đổi về chính sách thuế và những quy định khác nhau giữa các địa phương đòi hỏi nhà môi giới và các nhà đầu tư nắm rõ để tránh các rủi ro và tối ưu lợi nhuận khi đầu tư.

Ví dụ: đối với doanh nghiệp, nếu không nắm chắc về thuế thì rất có thể doanh nghiệp sẽ chịu rủi ro là dự án không ra được sổ hồng như đã đề cập ở phía trên. Với người mua và người bán nếu như không hiểu và hoàn thành đủ nghĩa vụ về thuế, rủi ro gặp phải chính là bị truy thu thuế sau giao dịch, giao dịch sẽ bị đình trệ.

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết và chúc bạn thành công!