Rắc rối khi cho người thân vay vàng nhưng được trả tiền mặt

'Tôi vừa mua lô đất trị giá bốn cây vàng thì vợ chồng người chị qua hỏi mượn để bán đi lấy tiền trả nợ ngân hàng'.

Bài viết Mượn 5 cây vàng, trả tiền thời giá 8 năm trước cho rằng người Việt có thói quen giúp đỡ vốn cho nhau mua nhà, đất để lập nghiệp hoặc lúc khó khăn. Tuy nhiên, với những trường hợp thân thiết lại không giao kèo, viết giấy nợ rõ ràng nên khi trả nợ lại xảy ra mâu thuẫn.

Độc giả Cường võ kể về thời điểm năm 1999 vừa mua xong lô đất trị giá bốn cây vàng thì cho người thân mượn, sau đó lại được trả nợ bằng 22 triệu đồng tiền mặt:

"Trường hợp gia đình tôi cũng không khác gì tác giả, lúc đó (năm 1999) gia đình chị gái làm ăn buôn bán vay ngân hàng 50 triệu đồng nhưng không trả được. Ngân hàng đã làm việc hai lần, sắp kê biên thu nhà.

Vợ chồng tôi trước đó có mua được lô đất mặt tiền đường nhựa lớn bốn cây vàng nhưng chưa đủ khả năng làm nhà, thấy vậy vợ chồng bà chị gái qua nhà hỏi mượn lô đất để bán trả nợ ngân hàng.

Vợ chồng tôi bàn nhau thôi cho vợ chồng chị mượn, chẳng lẽ thấy chết mà không cứu. Vậy là vợ chồng chị rao bán được 22 triệu đồng, lời hơn lúc tôi mua hai triệu đồng.

Năm 2004 vợ chồng chị bán miếng rẫy được giá đến 1,2 tỷ, sau đó sai con gái đưa 22 triệu đồng qua trả tiền nợ. Vợ chồng tôi tức, nói vợ chồng chị mượn lô đất em sao giờ trả bằng tiền?

Vậy là chồng và con chị uống rượu say, qua nhà tôi đập hết tủ may, mô-tơ điện của xưởng nhà tôi, còn đòi "giết hai vợ chồng tụi bây". Lúc đó giá lô đất của tôi lúc xưa đó người ta bán lại giá đã 120 triệu đồng rồi.

Tôi thì chỉ buồn nhưng không nói gì, tiếp tục làm việc cho đến bây giờ, cũng có nhà cửa con cái đường hoàng".

Khi mượn tiền, bạn đồng ý tháng sau trả, chờ lâu sốt ruột tôi đòi thì bạn nói quên.

Độc giả Vương Quốc kể một câu chuyện tương tự, lúc cho mượn vàng, lúc trả bằng tiền:

"Chuyện gia đình tôi cũng có một phần giống như thế. Gia đình tôi cho người quen mượn không lãi 10 cây vàng lúc vàng 6 triệu đồng một cây. Lúc cần, đi đòi thì người ta hẹn sẽ trả, mãi tận lúc vàng lên 2x triệu, thì quay sang bảo trả bằng giá vàng lúc mượn... là chỉ trả 60 triệu đồng.

Nhưng bi hài hơn là còn trả góp, mỗi tháng 1-2 triệu đồng, thế là gia đình tôi lắt nhắt tiêu hết, không còn gì cả. Họ cũng ca bài ca, lúc mượn muốn mượn tiền chứ đâu muốn mượn vàng, tại nhà tôi đưa vàng. Thế mới thấy đụng đến tiền bạc thì nên giấy trắng mực đen rõ ràng, mất lòng trước được lòng sau vậy".

Độc giả Trần Phong Phú kể trường hợp giá vàng ở thời điểm cho vay còn rẻ, một thời gian rất lâu sau người vay mới trả, nhưng quên tính lãi:

"Năm 2001 tôi cho một người mượn 100 triệu để xây nhà, lúc ấy giá vàng chỉ 5 triệu đồng một cây, mãi đến năm 2020 người ta trả lại cho tôi đúng 100 triệu đồng, quên kèm theo câu câu cảm ơn.

Một người khác mượn số tiền ít hơn, gần đây bảo giờ không biết phải trả thế nào, tôi bảo thôi quên đi, vì nghĩ họ trả có thể làm mình thất vọng hơn. Tốt nhất là không cho mượn, thà cho luôn nếu có điều kiện".

Tôi rất sợ những những người bạn hỏi mượn tiền một tháng sẽ trả, sau ba tháng vẫn chưa thấy nói gì.

Rõ ràng, rất nhiều trường hợp vay mượn xảy ra mâu thuẫn vì có "độ chênh" khi không giao kèo rõ ràng giữa vàng và tiền mặt. Độc giả có nickname Người Dân Việt nói:

"Nguyên tắc khi tôi đi mượn tiền của người thân là: mượn gì trả đó. Mượn vàng thì trả vàng, mượn tiền thì trả tiền, mượn đôla thì trả đôla. Ngoài ra, nếu biết điều thì mình có thể tự tính trị giá lúc mượn với trị giá hiện tại để mình tự bù vào phần chênh lệch ấy. Làm như vậy lần sau có mượn thì họ còn cho mượn.

Độc giả Thỏa: Về việc cho người thân bạn bè vay tiền, vàng, theo ý kiến của tôi chúng ta chỉ nên cho người thân, bạn bè thân thiết vay tiền khi người vay thực sự khó khăn như ốm đau, bệnh tật. Còn trường hợp họ vay để làm ăn thì chúng ta phải xem người vay có uy tín, và có khả năng trả nợ hay không, nếu trả nợ thì trong thời gian bao lâu sẽ trả; những trường hợp như vậy theo tôi thì chỉ cho vay một khoản trong khả năng của mình.

Nếu cho vay tiền để mua nhà đã thì nên tìm hiểu kỹ người vay có tổng số tiền mua nhà bao nhiêu, mua nhà trị giá bao nhiêu, nếu họ mua căn nhà vài tỷ đồng, họ thiếu một vài trăm triệu thì bạn có thể giúp trong khả năng của mình. Còn nếu họ chỉ có vài trăm triệu mà dự tính mua căn nhà vài tỷ thì nên suy nghĩ kỹ trước khi cho vay, vì vay kiểu đó thì đúng như bạn nói là biết khi nào họ mới trả".