Quỹ ETF là gì? Cách đầu tư vào quỹ ETF hiệu quả

Khi tìm hiểu về thị trường chứng khoán, có một khái niệm mà các nhà đầu tư không nên bỏ qua đó là khái niệm “quỹ ETF”. Đây là khái niệm chỉ một loại quỹ đầu tư mà đại diện cho một nhóm nhiều loại tài sản tài chính khác nhau.

Do đó quy mô sản phẩm đầu tư của quỹ ETF cũng lớn hơn, có thể đầu tư vào một lĩnh vực kinh tế, một nền kinh tế thay vì đầu tư vào một chứng khoán riêng lẻ như những quỹ đầu tư khác. Đầu tư quỹ ETF hiện nay đang dần trở nên phổ biến và được sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư hơn. Cùng chúng tôi tìm hiểu về quỹ ETF là gì, các quỹ ETF tại Việt Nam, cách đầu tư vào quỹ ETF cũng như tham khảo những kinh nghiệm đầu tư quỹ ETF hiệu quả được tổng hợp qua bài viết sau đây.

QUỸ ETF LÀ GÌ? CHỨNG CHỈ QUỸ ETF LÀ GÌ?

Để hiểu về quỹ ETF, chúng ta cùng đi lần lượt từ khái niệm quỹ ETF là gì, chứng chỉ quỹ ETF là gì, quỹ ETF cơ cấu danh mục là gì? Đây là những khái niệm căn bản nhất để nhà đầu tư mới có thể nắm bắt được dễ dàng và nhanh chóng.

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH QUỸ ETF

Thuật ngữ ETF là viết tắt của từ Exchange Traded Fund, hay còn gọi là chứng chỉ quỹ ETF, quỹ hoán đổi danh mục hoặc danh mục ETF.

Đây là một loại quỹ đầu tư đã được niêm yết trên sàn chứng khoán. Quỹ ETF khác với cổ phiếu, trái phiếu hay các loại sản phẩm tài chính khác ở điểm nổi bật nhất đó là quỹ ETF là đại diện của một tập hợp nhiều tài sản tài chính khác nhau. Quỹ ETF được định nghĩa là loại quỹ hoạt động mô phỏng lại dựa theo sự biến động của một chỉ số tham chiếu một sản phẩm tài chính nào đó, như chỉ số chứng khoán.

KHÁI NIỆM CHỨNG CHỈ QUỸ ETF

Chứng chỉ quỹ ETF hiểu đơn giản là một loại giấy xác nhận quyền sở hữu của người nắm giữ chứng chỉ đó đối với một phần của ETF.

ĐÒN BẨY QUỸ ETF LÀ GÌ?

Thuật ngữ đòn bẩy quỹ ETF được hiểu là các công cụ tài chính phái sinh và nợ mà quỹ ETF sử dụng để tăng tỷ suất lợi nhuận mà chỉ số chứng khoán đem về.

Việc duy trì mức đòn bẩy ổn định trong khung thời gian đầu tư với tỷ lệ như 3:1 hay 2:1 là một mục tiêu cần phải làm của các quỹ ETF.

Nhìn nhận theo tính chất toán học thì không nhất thiết hiệu suất đầu tư vào các quỹ ETF dài hạn phải khớp với chỉ số chứng khoán mà nó mô phỏng; đặc biệt trường hợp của những chứng chỉ quỹ ETF mà được thiết kế ngược lại với chỉ số chứng khoán tham chiếu ban đầu.

Quản trị rủi ro là việc vô cùng quan trọng dù trong bất cứ hình thức công cụ tài chính nào. Nhà đầu tư nên tính toán thật cẩn thận để tránh thua lỗ quá 5-10% số vốn.

CÁC LOẠI QUỸ ETF PHỔ BIẾN

Hiện nay quỹ ETF trên thị trường được phân thành các loại quỹ ETF phổ biến mà nhà đầu tư mới cần tìm hiểu, đó là:

Quỹ ETF theo quốc gia: Nhà đầu tư tham gia quỹ này sẽ có cơ hội tiếp cận mở rộng ra những thị trường chứng khoán trên toàn thế giới, bao gồm cả những thị trường khó tiếp cận. Thị trường chứng khoán Đài Loan là một trong số những thị trường khó tiếp cận tuy nhiên thông qua quỹ ETF theo quốc gia, nhà đầu tư có thể đầu tư vào quỹ iShares MSCI Taiwan ETF nếu cảm thấy thị trường chứng khoán Đài Loan sẽ tăng.

Quỹ ETF theo lĩnh vực kinh tế: Nhà đầu tư có thể đầu tư vào quỹ iShares UK Property UCITS ETFs nếu như cảm thấy thị trường bất động sản Anh không khả quan. Vì đó là quỹ ETF CFD, một loại quỹ giúp nhà đầu tư giao dịch sinh lợi trên cả giao dịch mua và bán.

Quỹ ETF hàng hóa: Một số quỹ ETF CFD như SPDR S&P Metals & Mining ETF, nhà đầu tư sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường khai thác kim loại trên toàn thế giới một cách dễ dàng mà không cần giao dịch đúng kim loại hay đúng công ty phù hợp.

Quỹ ETF chỉ số chứng khoán: Nhà đầu tư có thể mua chứng chỉ quỹ ETF trên chỉ số chứng khoán S&P 500 thông qua Vanguard S&P 500 ETF.

Trên đây là 4 loại quỹ ETF phổ biến nhất, ngoài ra nhà đầu tư có thể đầu tư các danh mục ETF khác như trái phiếu, tiền tệ, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học,...

CƠ CẤU DANH MỤC TRONG QUỸ ETF

Qua việc các quỹ ETF công bố danh mục đầu tư của mình trên website của quỹ thì các nhà đầu tư có thể thấy các quỹ ETF phân bổ danh mục không hề đều. Vì các quỹ thường sẽ dựa vào nhiều yếu tố khác nhau để phân bổ tỉ trọng đầu tư trong danh mục của họ.

Lý thuyết là các quỹ ETF sẽ theo dõi một chỉ số duy nhất tuy nhiên thực tế các quỹ vẫn cố gắng tăng tỷ trọng cho những mã có tiềm năng phát triển và giảm thiểu tỷ trọng cho những mã không khả quan.

Mỗi quỹ ETF sẽ xây dựng những tiêu chí chọn cổ phiếu khác nhau. Một số tiêu chí thường được các quỹ ưu tiên như: chỉ số vi mô cụ thể về công ty ví dụ như tỷ lệ tăng trưởng, hay ưu tiên vĩ mô như tỉ lệ tăng trưởng các ngành, chu kỳ ngành,...

Do là danh mục của những mã cổ phiếu có vốn hóa thị trường cũng như nền tảng tốt nên quỹ ETF thường sẽ có kế hoạch điều chỉnh lại danh mục để phù hợp hơn với chu kì kinh tế, với mức tỉ trọng ngân hàng chiếm 40,5% danh mục của VFMVN30. Nhà đầu tư có thể dựa vào yếu tố này để hiểu hơn về đặc điểm của quỹ đồng thời tìm ra phương thức đầu tư vào quỹ ETF VFMVN30 một cách hiệu quả.

CÁC QUỸ ETF TẠI VIỆT NAM

Quỹ ETF cơ cấu danh mục công nghệ:

Được đánh giá là quỹ ETF tốt nhất tại Việt Nam hiện nay, chỉ số công nghệ chiếm hơn 20% tổng giá trị vốn hóa của chỉ số chứng khoán S&P 500. Trước đây, việc kiếm được lợi nhuận từ các chỉ số lớn như S&P 500 là rất khó với các nhà đầu tư. Nhưng hiện nay, nhờ sự thay đổi và phát triển của thị trường, các nhà đầu tư đã có thể tận dụng sự chuyển động đó để kiếm được lợi nhuận hấp dẫn.

Một quỹ ETF công nghệ mà các nhà đầu tư có thể tham khảo đó là: Technology Select SPDR Fund ETF (#XLK), một chứng chỉ quỹ ETF đại diện cho 75 cổ phiếu, trong đó có cả Apple, Facebook hay Microsoft.

Quỹ ETF ngành công nghiệp bán dẫn (Semiconductor ETF)

Loại quỹ này mô phỏng lại dựa theo các nhà sản xuất chất bán dẫn cho các thiết bị điện tử. Đây là một danh mục đầu tư quỹ ETF với vai trò đại diện cho một nhóm công ty lĩnh vực phần cứng lớn nhất trên thế giới như Intel Corp và Nvidia Corp,...

Quỹ ETF Vàng và bạc:

Được coi là 2 loại tài sản phòng thủ hay tài sản trú ẩn an toàn, vàng và bạc là lựa chọn đầu tư tuyệt vời cho nhà đầu tư khi nền kinh tế không ổn định cũng như lạm phát cao. Một vài danh mục ETF có lưu trữ vàng thực.

Quỹ ETF Bất động sản:

Quỹ tín thác đầu tư bất động sản REIT đem lại rất nhiều lợi ích cho các nhà đầu tư. Là một quỹ đầu tư quản lý hoặc phát triển bất động sản để sinh ra lợi nhuận, REIT bao gồm các khu công nghiệp, các khu dân sư và thương mại và thế chấp REIT.

Các quỹ REITs phải thanh toán ít nhất 90% thu nhập chịu thuế hàng năm cho cổ đông của mình qua hình thức trả cổ tức. REITs được Uỷ ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ quy định. Các nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu trong quỹ tương hỗ hoặc các quỹ ETF mà chứa một hoặc nhiều REITs thuộc danh mục đầu tư.

CÁCH THỨC HOẠT ĐỘNG CỦA QUỸ ETF

Đặc điểm của quỹ ETF là sự tổng hợp giữa đặc điểm của quỹ đầu tư và đặc điểm của cổ phiếu thông thường khi được niêm yết và được giao dịch mua bán trên thị trường chứng khoán.

Chứng chỉ quỹ ETF trong thị trường chứng khoán hoạt động dựa trên việc các đơn vị phát hành thực hiện thành lập các hạng mục chứng khoán. Các bên thành lập trước tiên sẽ thiết lập vốn, rồi triển khai chiến lược lựa chọn các cổ phiếu sao cho đảm bảo được giá trị của chứng chỉ quỹ ETF có thể thu hút khẩu vị đầu tư của nhiều đối tượng đầu tư khác nhau. Sau đó, các nhà đầu tư sẽ dựa theo cơ chế này để quyết định lựa chọn một chứng chỉ quỹ phù hợp tùy theo ngành, giao đoạn hoặc khẩu vị rủi ro,...

Trong chứng chỉ quỹ ETF có phân thành 2 loại ETF đóng và mở với quy định và cơ chế hoạt động riêng.

SỰ KHÁC BIỆT GIỮA ETF VÀ QUỸ TƯƠNG HỖ

Quỹ ETF và quỹ tương hỗ có những khác biệt cơ bản mà các nhà đầu tư cần nắm được để làm căn cứ ra quyết định lựa chọn cách đầu tư phù hợp nhất cho mình. Sau đây là những sự khác nhau giữa 2 loại quỹ này dựa theo một số tiêu chí đánh giá đáng lưu ý:

Về mục tiêu: Quỹ ETF có mục tiêu là mô phỏng theo thị trường còn quỹ tương hỗ có mục tiêu là hiệu quả đầu tư vượt được thị trường.

Về giá chứng chỉ: Giá chứng chỉ quỹ ETF thay đổi theo thời gian còn giá chứng chỉ quỹ tương hỗ cố định theo quy định sẵn có.

Về hình thức giao dịch: Chứng chỉ quỹ ETF dễ dàng mua bán trên sàn chứng khoán còn chứng chỉ quỹ tương hỗ được mua trực tiếp qua quỹ phát hành

Về số vốn đầu tư tối thiểu: Quỹ ETF không bắt buộc còn quỹ tương hỗ có quy định về vốn đầu tư tối thiểu.

Về phí quản lý: Phí quản lý quỹ ETF thấp (khoảng 0,5%-1% giá trị NAV trên 1 năm) còn phí quản lý quỹ tương hỗ cao (khoảng 1%-2% giá trị NAV trên 1 năm).

KINH NGHIỆM ĐẦU TƯ QUỸ ETF

Trước khi quyết định tham gia đầu tư quỹ ETF, nhà đầu tư nên tìm hiểu thật kỹ về thị trường cũng như tham khảo một số kinh nghiệm đầu tư quỹ ETF sau đây:

Nhà đầu tư nên chuẩn bị tinh thần vì có thể mức lợi nhuận thu được so với kỳ vọng của bạn sẽ không được như mong muốn thậm chí bị lỗ.

Nhà đầu tư cần hiểu một cách chính xác về cách tính tỷ suất sinh lợi của quỹ cũng như các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tỷ suất này.

Việc tìm hiểu trước những rủi ro có thể xảy ra khi đầu tư cũng rất cần thiết cho nhà đầu tư mới.

Nhà đầu tư nên xác định đầu tư dài hạn thì sẽ tránh được những rủi ro xảy ra trong ngắn hạn.

TẠI SAO NÊN ĐẦU TƯ VÀO QUỸ ETF?

Sau khi nắm được những kiến thức căn bản về quỹ ETF rồi thì câu hỏi được đặt ra là tại sao nên đầu tư vào quỹ ETF? Để trả lời cho câu hỏi này mời bạn đọc cùng tìm hiểu về những lợi ích mà nhà đầu tư nhận được khi đầu tư quỹ ETF ngay sau đây:

Đầu tư quỹ ETF giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư

Cơ cấu của quỹ ETF như chúng ta đã biết thì bao gồm danh mục mã cổ phiếu mô phỏng lại danh mục mã cổ phiếu của chỉ số tham chiếu. Do đó việc sở hữu chứng chỉ quỹ ETF đồng nghĩa với việc nhà đầu tư sẽ nắm giữ một danh mục đầu tư đa dạng với tỷ trọng giống như chỉ sổ được quỹ ETF mô phỏng.

Đầu tư quỹ ETF có tính linh hoạt và thanh khoản cao

Đầu tư quỹ ETF rất thuận tiện cho các nhà đầu tư khi muốn mua hoặc bán lại chứng chỉ quỹ một cách nhanh chóng khi cần thông qua công ty quản lý quỹ. Lợi thế này được đánh giá là tốt cho nhà đầu tư hơn hẳn so với các hình thức đầu tư như bất động sản, vàng.

Nhà đầu tư quỹ ETF không nhất thiết phải am hiểu chuyên sâu về từng loại cổ phiếu cụ thể

Đây là một lợi thế của nhà đầu tư khi sở hữu chứng chỉ quỹ bởi nhà đầu tư sẽ không cần mất thời gian để tìm hiểu về từng mã cổ phiếu cụ thể. Hình thức đầu tư từng mã cổ phiếu riêng lẻ hiện nay vẫn đòi hỏi nhà đầu tư cần phân tích từng cổ phiếu cũng như thời điểm giao dịch phù hợp.

NHỮNG HẠN CHẾ KHI ĐẦU TƯ VÀO QUỸ ETF

Bên cạnh những ưu điểm thì đầu tư quỹ ETF cũng tồn tại những mặt hạn chế mà nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ để có kế hoạch phòng ngừa rủi ro khi đầu tư. Sau đây là những hạn chế khi đầu tư chứng chỉ quỹ ETF:

Quá trình thanh toán chậm: Nhà đầu tư có thể sẽ phải chờ đến 2 ngày mới nhận được khoản thanh toán sau khi bán chứng chỉ quỹ ETF. Như vậy sẽ làm chậm việc tái đầu tư và gây những bất lợi cho nhà đầu tư.

Một số quỹ ETF có tính thanh khoản đối với chứng chỉ quỹ rất thấp: Do một số công ty nhỏ có chi phí giao dịch cao cũng như cổ phiếu của họ không được nhiều nhà đầu tư quan tâm, dẫn đến việc nếu nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ ETF của công ty đó sẽ rất khó để bán lại.

Sự chênh lệch về giá: Đây là sự chênh lệch xảy ra giữa giá chứng chỉ quỹ ETF và giá của các tài sản cơ sở, cũng là vấn đề nhà đầu tư nên lưu ý.

Chi phí giao dịch quỹ ETF khá cao: Trường hợp giá trị của quỹ ETF thấp hoặc quỹ ETF đó có lượng giao dịch thấp thì nhà đầu tư nên xem xét đến việc đầu tư trực tiếp vào các tài sản khác để tiết kiệm được chi phí giao dịch.

Quỹ ETF chịu sự ảnh hưởng trực tiếp bởi giá trị tài sản ròng: đây cũng là một mặt hạn chế có thể gây bất lợi cho nhà đầu tư.

Nhà đầu tư chứng chỉ quỹ sẽ phải chịu thêm một khoản chi phí ẩn khi giao dịch mua hoặc bán một vị thế ETF.

Cuối cùng, nhà đầu tư quỹ ETF có thể phải trả phí duy trì do đó nhà đầu tư nên xem xét thật kỹ những chi phí sẽ phải trả trước khi quyết định mở ETF.

CÁC HÌNH THỨC MUA CHỨNG CHỈ QUỸ ETF

Cách đầu tư vào quỹ ETF hay cách mua chứng chỉ quỹ ETF bao gồm các phương thức phổ biến sau đây:

Mua chứng chỉ quỹ ETF trực tiếp trên sàn (giao dịch thứ cấp)

Nhà đầu tư có thể giao dịch mua bán chứng chỉ quỹ như một mã chứng khoán thông thường vì các chứng chỉ quỹ ETF cũng đều được niêm yết trên sàn chứng khoán.

Tại Việt Nam có hơn 10 quỹ ETF có danh mục đầu tư, được phân thành 2 nhóm chính: nhóm quỹ nội (được niêm yết trên sàn HOSE, HNX) và nhóm quỹ ngoại (được thành lập ở nước ngoài nhưng tập trung giải ngân toàn bộ hoặc một phần vào thị trường chứng khoán tại Việt Nam).

Nhà đầu tư có thể mua chứng chỉ quỹ nội tại sàn HOSE còn chứng chỉ quỹ ngoại thông qua các tài khoản Broker hoặc mở thêm tài khoản sàn nước ngoài.

Mua chứng chỉ quỹ ETF với số lượng lớn (giao dịch sơ cấp)

Với hình thức này, nhà đầu tư sẽ hoán đổi trực tiếp với quỹ đặt lệnh thông qua AP (Authorized Participants), sau đó AP sẽ thực hiện chuyển lệnh cho nhà đầu tư để có thể mua chứng chỉ quỹ.

Tần suất giao dịch hoán đổi được quy định là không ít hơn 2 lần trên 1 tháng

Đơn vị giao dịch 1 lô chứng chỉ quỹ ETF tối thiểu phải là 100.000 chứng chỉ quỹ.

Phương tiện thanh toán chủ yếu của hình thức này là danh mục chứng khoán cơ cấu hoặc thanh toán bằng tiền.

Như vậy chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu qua hết những kiến thức căn bản cũng như cần thiết nhất về quỹ ETF dành cho các nhà đầu tư đang quan tâm. Bài viết được thiết kế những nội dung quan trọng và phù hợp nhất để bất cứ nhà đầu tư nào cũng có thể nắm được và áp dụng vào việc đầu tư của mình. Hy vọng những kiến thức về quỹ ETF là gì, các quỹ ETF ở Việt Nam, cách đầu tư quỹ ETF sẽ hữu ích với các nhà đầu tư. Chúc các nhà đầu tư nhiều may mắn và có những giao dịch thành công trên thị trường.