Quý 1/2023: Áp lực tăng trưởng âm nhìn từ các doanh nghiệp phân bón

Báo cáo tài chính của các doanh nghiệp phân bón cho thấy, nhóm ngành này đang đối mặt với áp lực tăng trưởng âm trong năm 2023.

Sau một năm bội thu với lợi nhuận cao kỷ lục, các doanh nghiệp phân bón đang phải đối mặt với nhiều thách thức ngay từ đầu năm 2023. Giá ure thế giới liên tục giảm mạnh qua đó rơi xuống mức 307,5 USD/tấn ngay đầu tháng 4/2023. Có thể nói, đây là mức thấp nhất trong 27 tháng kể từ đầu năm 2021. So với tháng 4/2022 giá phân bón này đã giảm đến 70% và vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.

Giá phân bón giảm kỷ lục tính từ đầu năm 2023

Theo các chuyên gia, nguyên nhân chủ yếu do các nhà sản xuất ở Châu Âu mở rộng sản xuất nhờ giá nguyên, nhiên liệu đầu vào giảm khi nguồn khí đốt tự nhiên tăng lên và nhập khẩu LNG dồi dào. Bên cạnh đó, nguồn cung có xu hướng gia tăng trở lại sau khi Trung Quốc bãi bỏ lệnh cấm xuất khẩu cũng ảnh hưởng đến diễn biến giá các loại phân bón.

Với DCM - Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau vừa công bố báo cáo tài chính quý 1/2023 với doanh thu và lợi nhuận “đi lùi” so với cùng kỳ. Cụ thể, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ đạt 2.829 tỷ đồng, giảm 34% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, riêng doanh thu bán ure là 2.290 tỷ đồng, chiếm 81% trong cơ cấu tổng doanh thu, chủ yếu đến từ thị trường nội điạ với 1.405 tỷ đồng, giảm 11% và thị trường xuất khẩu của DCM giảm 60% xuống còn 884 tỷ đồng.

Doanh thu giảm mạnh, giá vốn lại tăng cao khiến lãi gộp của DCM giảm 71% xuống còn 568 tỷ đồng. Kết quả, DCM lãi sau thuế 230 tỷ đồng, giảm 85% so với mức lãi cao kỷ lục cùng kỳ 2022. Đây là mức lãi thấp nhất theo quý của DCM trong vòng 2 năm qua, kể từ quý 1/2021.

Theo DCM, doanh thu bán hàng của công ty mẹ giảm hơn 34% do giá bán phân bón giảm mạnh. Cụ thể, giá bán bình quân sản phẩm Ure quý 1/2023 giảm hơn 32% so với cùng kỳ. Chi phí giá vốn và chi phí bán hàng tăng cũng ảnh hưởng đến lợi nhuận sau thuế doanh nghiệp. Bước sang năm 2023, DCM đặt kế hoạch tổng doanh thu là 13.458 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất 1.383 tỷ đồng, tương ứng lần lượt giảm 18% và giảm 70% so với năm 2022.

DPM - Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí đặt mục tiêu tổng doanh thu hợp nhất đạt 17.372 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế hợp nhất 2.670 tỷ. So với kết quả đột biến năm 2022, kế hoạch kinh doanh năm 2023 của Đạm Phú Mỹ giảm 13% về doanh thu và giảm 60% về lợi nhuận.

Kế hoạch được xây dựng trên cơ sở giá ure năm 2023 dự báo quanh mức 400 USD/tấn – 500 USD/tấn, giảm so với mức đỉnh hơn 1.000 USD/tấn trong năm 2022. Trong đó, tại thị trường châu Âu, giá khí đốt bắt đầu tăng mạnh kể từ năm 2021. Ngoài ra, một số tín hiệu cho thấy 1 trong 2 quốc gia là Nga và Trung Quốc sẽ dỡ bỏ những biện pháp hạn chế hạn ngạch xuất khẩu phân bón (nguyên nhân khiến nguồn cung khan hiếm, đẩy giá phân bón tăng mạnh trong năm qua).

DDV- Công ty CP Hoá chất DAP Vinachem vừa lên kế hoạch kinh doanh năm 2023 với tổng doanh thu ước đạt 3.243 tỷ đồng, theo đó, chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế chỉ ở mức 101,4 tỷ đồng, giảm đến hơn 73% so với năm trước.

Tồn kho DAP trong nước đang ở mức cao do nhu cầu tiêu thụ nội địa thấp và những tháng cuối năm 2022. Trong khi đó, giá bán phân bón nói chung, DAP nói riêng đều sụt giảm mạnh dẫn tới ảnh hưởng tới kế hoạch kinh doanh năm 2023 của Công ty.

Trong khi đó, BFC- Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền (mã BFC) đặt mục tiêu doanh thu đạt hơn 7.476 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 220 tỷ đồng, lần lượt giảm 14,3% và 6% so với cùng kỳ. Kế hoạch dựa trên dự báo tình hình quốc tế và trong nước còn nhiều yếu tố bất lợi, giá cả nông sản, phân bón không ổn định, thời tiết diễn biến phức tạp. Ngoài ra, Trung Quốc mở cửa thị trường cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phân bón trong nước.

Báo cáo nhận định về nhóm ngành phân đạm, các chuyên gia cho rằng dù yếu tố thời tiết thuận lợi nhưng thị trường tiêu thụ lại không ủng hộ ngành phân bón. Trước những biến động thế giới cộng với nhu cầu tiêu thụ suy yếu do tác động của chính sách tiền tệ thắt chặt. Bên cạnh đó, việc kinh doanh và xuất khẩu các mặt hàng nông sản gặp nhiều khó khăn do giá các loại vật tư nông nghiệp hiện vẫn đang duy trì ở mức cao.

Do vậy, dự báo các doanh nghiệp phân bón sẽ đối mặt với áp lực tăng trưởng âm do nền so sánh cao trong năm 2022. Trước hết giá urê năm 2023 sẽ chịu áp lực giảm do nguồn cung tăng đến từ Trung Quốc nới lỏng xuất khẩu và nhu cầu nhập khẩu urê từ Ấn Độ giảm do nước này tăng cường sản xuất ure nội địa. Điều này dẫn tới, biên lợi nhuận các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước ngày càng thu hẹp. Báo cáo nhận định về ngành phân bón của chứng khoán SSI Research giá dầu có xu hướng giảm và sản lượng xuất khẩu ure toàn cầu tăng khi Nga, Trung Quốc nới lỏng xuất khẩu, gây áp lực giảm giá ure và lợi nhuận của các doanh nghiệp trong năm 2023.

Theo Tổng cục Hải quan, trong 2 tháng đầu năm 2023 cả nước xuất khẩu gần 278.274 tấn phân bón các loại, tương đương 128,97 triệu USD, giá trung bình 463,5 USD/tấn, giảm 21% về khối lượng, giảm 46,6% về kim ngạch và giảm 32,4% về giá so với 2 tháng đầu năm 2022. Không chỉ bất lợi về giá, hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp phân bón sẽ là thách thức rất lớn trong năm 2023.