Quốc hội quyết định chuyển 3 dự án cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công

Quốc hội đồng ý chuyển sang đầu tư công đối với 3 dự án cao tốc Bắc - Nam gồm Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, Mai Sơn - quốc lộ 45.

Với 91,7% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020.

Theo đó sẽ bổ sung vốn đầu tư 23.461 tỷ đồng bằng nguồn ngân sách nhà nước để đầu tư 3 dự án gồm Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, Mai Sơn - quốc lộ 45.

Trước đó, giải trình trước Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, cho biết một số ý kiến không tán thành việc chuyển đổi đầu tư dự án Mai Sơn - quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây vì hai dự án này có tiềm năng, khả thi nhất trong 11 dự án để thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế báo cáo giải trình trước Quốc hội.

Một số đại biểu lo ngại việc chuyển đổi sẽ làm tăng nợ công, mất cân đối trong điều hành chính sách đầu tư vốn trung hạn mà Quốc hội đã phê duyệt.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết không có nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển, do đó cần chuyển đổi từ đầu tư PPP sang đầu tư công.

Đối với hai dự án Mai Sơn - quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc chuyển đổi sang đầu tư công là cần thiết, cấp bách nhằm sớm giải quyết nhu cầu giao thông lớn (nhu cầu vận tải lớn nhất trong 11 dự án thành phần) do kết nối với cửa ngõ các trung tâm kinh tế, chính trị lớn nhất của cả nước (Hà Nội và TP.HCM).

Mặc dù hai dự án này đã có nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển, nhưng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia ít, cần huy động vốn ngoài ngân sách lớn, nhất là vốn tín dụng, vì vậy việc lựa chọn được nhà đầu tư có thể gặp khó khăn.

"Việc chuyển đổi hai dự án thành phần này sang phương thức đầu tư công sẽ bảo đảm khả năng thành công cao hơn cho các dự án thành phần", ông Thanh cho biết. 5 dự án còn lại của dự án cao tốc Bắc - Nam sẽ tiếp tục đầu tư theo hình thức PPP.

Theo báo cáo của Chính phủ, ba dự án trên sẽ khởi công năm 2020, hoàn thành năm 2022. Các dự án sau khi hoàn thành sẽ nhượng quyền để thu hồi vốn nhà nước, giảm thiểu tác động đến nợ công.

Một số ý kiến đề nghị làm rõ sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết chuyển đổi từ phương thức đầu tư PPP sang đầu tư công đối với 3 dự án thành phần như đề xuất của Chính phủ, 5 dự án thành phần còn lại có phải tiếp tục chuyển đổi trong thời gian tới không?

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay, mặc dù 5 dự án thành phần còn lại đều có từ 2 nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển, tuy nhiên chưa thể khẳng định việc đấu thầu sẽ lựa chọn được nhà đầu tư do còn phụ thuộc vào kết quả đấu thầu.

Ngoài ra, trong trường hợp có nhà đầu tư trúng thầu, thì sau khi ký kết hợp đồng dự án, nhà đầu tư có thời gian tối đa 6 tháng để huy động vốn tín dụng. Sau thời hạn đó, trường hợp nhà đầu tư không huy động được vốn tín dụng, sẽ phải hủy hợp đồng, tịch thu bảo lãnh và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Việc tham gia đấu thầu của nhà đầu tư và việc quyết định cung cấp tín dụng của các ngân hàng thương mại được thực hiện theo cơ chế thị trường, phụ thuộc chủ yếu vào tính hấp dẫn, mức độ rủi ro của từng dự án...

Do vậy, theo ông Thanh, trường hợp đấu thầu không lựa chọn được nhà đầu tư, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.