Quan chức Mỹ: Trung Quốc “thiếu chân thành” trong cuộc gặp ở Hawaii

Quan chức Mỹ tham dự cuộc hội đàm ngoại giao với Trung Quốc tuần này nói rằng phía Trung Quốc “không thực sự chân thành” trong cuộc gặp này.

Ông David Stilwell, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề châu Á và Thái Bình Dương, ngày 18/6 cho biết, mặc dù Trung Quốc đã tái cam kết thực hiện thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, song Washington vẫn phải chờ xem những gì sẽ xảy ra với mối quan hệ Mỹ - Trung trong vài tuần tới.

“Xét đến bối cảnh hiện tại của mối quan hệ này, phía Trung Quốc chưa được coi là thực sự chân thành”, ông Stiwell nói sau khi dự cuộc họp giữa Ủy viên Quốc vụ và Ủy viên Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ở Hawaii trong 2 ngày 16-17/6.

“Tôi sẽ không nêu chi tiết những gì đã thảo luận (trong cuộc họp), nhưng dù cho các vấn đề đó có hiệu quả hay không, tôi vẫn sẽ chờ xem những gì sẽ xảy ra trong vài tuần tới: Liệu chúng ta có thấy các hành vi hung hăng được giảm bớt hay không”, trợ lý ngoại trưởng Mỹ nói thêm.

Trong khi truyền thông nhà nước Trung Quốc mô tả cuộc gặp giữa ông Dương Khiết Trì và ông Mike Pompeo là mang “tính xây dựng”, Bộ Ngoại giao Mỹ dường như “kiệm lời” hơn khi chỉ thông báo rằng, Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh sự cần thiết của việc hợp tác có đi có lại giữa hai nước về thương mại, an ninh và ngoại giao.

Ông Stilwell cho biết mục đích của cuộc gặp lần này là để Trung Quốc hiểu rằng “các hành động của họ thực sự đang chống lại họ”, bao gồm vụ xung đột gần đây ở biên giới với Ấn Độ, căng thẳng trên Biển Đông và đề xuất dự luật an ninh mới với Hong Kong.

“Nếu chúng ta đưa ra tuyên bố hòa bình, nhưng chúng ta lại có hành động hung hăng, thì chúng ta sẽ phải gia tăng sức ép để xoay sở điều đó”, ông Stilwell nói, đồng thời cho biết G7 đã ra tuyên bố chung kêu gọi Trung Quốc xem xét lại dự luật an ninh với Hong Kong.

“Cách tốt nhất chúng ta có thể làm không chỉ nằm ở phía Mỹ. Đây không phải là sự kiện của Mỹ - Trung, cũng không phải vấn đề của Mỹ - Trung. Đây là giữa Trung Quốc với nhiều bên khác”, quan chức ngoại giao Mỹ cho biết.

Theo ông Stilwell, mặc dù không gian hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng thu hẹp lại, song hai nước vẫn có thể phối hợp trong các vấn đề như Triều Tiên hay kiểm soát vũ khí, sau khi Bắc Kinh từ chối tham gia đàm phán 3 bên về vũ khí cùng Mỹ và Nga.

“Có nhiều lĩnh vực hợp tác và Triều Tiên dường như là một trong số đó. Nếu Mỹ và Trung Quốc có thể hợp tác cùng nhau trong lĩnh vực này, Triều Tiên dường như sẽ hiểu được tầm quan trọng và sự cần thiết của việc quay trở lại bàn đàm phán và thảo luạn chương trình hạt nhân của họ”, ông Stilwell nhận định.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian cho biết ông Dương Khiết Trì và ông Mike Pompeo đã thảo thuận về vấn đề Đài Loan, Hong Kong và Tân Cương, trong đó Trung Quốc đề nghị Mỹ tôn trọng tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với cả 3 khu vực trên.

Theo ông Stilwell, tuyên bố trên của ông Zhao là “hình mẫu” của chính sách ngoại giao ngày càng cứng rắn của Trung Quốc, hay còn gọi là ngoại giao “Chiến binh Sói”, vốn "rất phiến diện, khó nghe và đôi khi không thực tế”.

Ông Stilwell cho rằng một trong những lý do để giải thích cho việc Trung Quốc hành động trên mọi mặt trận trong những tuần gần đây, như đưa máy bay quân sự tới gần Đài Loan và đụng độ quân sự với Ấn Độ, là vì Bắc Kinh muốn nhân cơ hội đại dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu để tranh thủ “sự xao nhãng” của thế giới.