PMI tháng 9 đạt 40.2 điểm, các điều kiện kinh doanh suy giảm đáng kể

Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (Purchasing Managers’ Index - PMI) ngành sản xuất Việt Nam đạt mức 40.2 điểm trong tháng 9, cho thấy các điều kiện kinh doanh suy giảm đáng kể.

Tình trạng đóng cửa doanh nghiệp tạm thời, những khó khăn trong khâu vận tải và thiếu hụt nhân công đã góp phần làm sản lượng ngành sản xuất giảm tháng thứ tư liên tiếp, và mức giảm vẫn đáng kể.

Số lượng đơn đặt hàng mới cũng giảm mạnh, và mức giảm là lớn nhất kể từ tháng 4/2020. Cùng với mức giảm mạnh của số lượng đơn đặt hàng mới trong nước, số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới cũng giảm mạnh hơn so với tháng 8.

Việc làm giảm với tốc độ nhanh nhất kể từ khi khảo sát bắt đầu vào tháng 3/2011. Nhân viên nghỉ do thiếu công việc hoặc công ty giảm số lượng nhân viên do phải tạm ngừng sản xuất.

Giai đoạn giảm sản lượng và việc làm kéo dài khiến lượng công việc tồn đọng tăng cao. Lượng công việc chưa thực hiện tăng lần đầu tiên trong bốn tháng, và mức tăng là mạnh nhất trong lịch sử khảo sát.

Ngoài việc giảm nhân công, các nhà sản xuất cũng giảm hoạt động mua hàng do nhu cầu sản xuất giảm. Trong khi đó, tình trạng chậm trễ của chuỗi cung ứng trầm trọng hơn, và thời gian giao hàng bị kéo dài ở mức kỷ lục mới tháng thứ ba liên tiếp.

Những vấn đề của nguồn cung nguyên vật liệu góp phần làm giá mua hàng tiếp tục chịu áp lực tăng, trong khi có nhiều báo cáo cho thấy chi phí vận tải tăng. Kết quả là, giá cả đầu vào tiếp tục tăng mạnh, và tốc độ tăng giá nhanh hơn một chút so với tháng 8. Mặt khác, giá bán hàng chỉ tăng nhẹ, và tốc độ tăng là yếu nhất kể từ tháng 6. Các công ty cho biết nhu cầu khách hàng yếu khiến họ phải giảm giá để có doanh số.

Sản lượng giảm tác động lên lượng hàng tồn kho. Tồn kho hàng mua tăng khi hàng hóa đầu vào được giữ lại thay vì đưa vào sản xuất. Trong khi đó, sản lượng giảm lại khiến tồn kho thành phẩm tiếp tục giảm.

Các công ty nói chung vẫn kỳ vọng sản lượng phục hồi trong năm tới, với sản lượng dự kiến tăng trong quý cuối cùng của năm 2021 nếu đại dịch được kiểm soát và các hạn chế được nới lỏng. Tâm lý kinh doanh đã tăng từ mức thấp của 15 tháng được ghi nhận trong tháng 8, nhưng vẫn còn kém.

Bình luận về kết quả khảo sát mới đây, ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại IHS Markit, nói: “Theo dữ liệu chỉ số PMI lần này, tình trạng những tháng gần đây của lĩnh vực sản xuất của Việt Nam đã lặp lại trong tháng 9. Các công ty tiếp tục bị hạn chế sản xuất, dẫn đến việc làm giảm mạnh và lượng công việc tồn đọng tăng vọt sau giai đoạn giảm sản lượng kéo dài. Ở khía cạnh tích cực hơn, có những dấu hiệu cho thấy làn sóng gần đây của đại dịch đã đạt đỉnh và các chương trình tiêm chủng đang tiến triển tốt. Nếu số lượng ca nhiễm tiếp tục xu hướng giảm và những hạn chế được nới lỏng, các công ty có thể tăng trưởng trở lại trong quý cuối năm”.

Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) ngành sản xuất tại Việt Nam (The Nikkei Vietnam Manufacturing PMI) dựa theo dữ liệu khảo sát hàng tháng được gửi đến các nhà quản trị mua hàng của hơn 400 doanh nghiệp ngành công nghiệp (industrial companies). Bảng dữ liệu được phân loại theo GDP và quy mô lực lượng lao động doanh nghiệp. Lĩnh vực sản xuất (manufacturing sector) được chia thành 8 mảng: Kim loại (basic metals), hóa chất và nhựa (chemicals & plastics), điện và quang học (electrical & optical), thực phẩm và đồ uống (food & drink), kỹ thuật cơ khí (mechanical engineering), dệt và may mặc (textiles & clothing), giấy và gỗ (timber & paper), vận chuyển (transport).