03/08/2022 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Phương pháp phân tích cơ bản dành cho nhà đầu tư mới tham gia thị trường chứng khoán

Phân tích cơ bản chứng khoán là phương pháp phổ biến thường được sử dụng bởi những nhà đầu tư giá trị, hay đầu tư dài hạn để xác định các cổ phiếu được định giá tốt và có triển vọng tăng trưởng.

1. Phân tích cơ bản là gì?

Phân tích cơ bản (Fundamental analysis) là phương pháp đo lường giá trị nội tại của chứng khoán bằng cách xem xét các yếu tố có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh hiện tại và triển vọng phát triển của công ty trong tương lai.

2. Các yếu tố cần quan tâm khi thực hiện phân tích cơ bản

Khi phân tích cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ xem xét bất kỳ yếu tố nào liên quan đến tình hình kinh tế và hoạt động của một công ty, gồm những con số như doanh thu và lợi nhuận, và cả các yếu tố để đánh giá chất lượng quản lý của công ty. Các yếu tố đó bao gồm: yếu tố định tính, yếu tố định lượng, câu chuyện đằng sau mỗi cổ phiếu, các chỉ số phân tích cơ bản.

2.1. Yếu tố định tính

Dưới đây là các yếu tố định tính chính của công ty mà các nhà phân tích cơ bản chứng khoán cần xem xét để đánh giá chất lượng của công ty:

2.2. Yếu tố định lượng

Doanh thu 12 tháng gần nhất là bao nhiêu, xếp hạng thứ mấy trong ngành và tốc độ tăng trưởng là bao nhiêu?

2.3. Câu chuyện đăng sau mỗi cổ phiếu

Ngoài các tin tức về thị trường chứng khoán, việc quan sát và theo dõi các tin tức chung về kinh tế, tài chính cũng giúp ích cho bạn trong việc có thêm cơ sở để lựa chọn cổ phiếu khi phân tích và đầu tư chứng khoán.

Ví dụ: Ở các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, nhu cầu sử dụng hàng tiêu dùng luôn rất cao. Nếu bạn thường xuyên theo dõi tin tức, bạn sẽ nắm bắt được những thời điểm mà nhu cầu đối với một số sản phẩm và hàng hóa nhất định sẽ tăng đột biến. Từ đó, bạn có thể suy ra, với sự gia tăng nhu cầu sử dụng sản phẩm, một số doanh nghiệp sản xuất sản phẩm đó sẽ ăn nên làm ra.

Kiểu phân tích cơ bản chứng khoán trên trên tạo nên một "câu chuyện" đằng sau cổ phiếu, giúp bạn có thêm cơ sở để cân nhắc xem có nên mua vào cổ phiếu đó không.

Tuy nhiên, bạn cũng cần xem xét cẩn thận các lập luận của mình. Bạn có thể là người tiêu dùng rất tiềm năng của các hãng bánh ngọt và xe hơi, nhưng điều đó không có nghĩa là người tiêu dùng nào cũng thích như bạn. Vì vậy, sau khi đã nghiên cứu và đưa ra lập luận một cách định tính, bạn nên phân tích các thông cáo báo chí và báo cáo trình bày của các doanh nghiệp bạn quan tâm để có thêm cơ sở khi phân tích cơ bản chứng khoán.

2.4. Các chỉ tiêu phân tích cơ bản cần quan tâm

Phân tích cơ bản sẽ cần xem xét trên nhiều yếu tố, bao gồm cả doanh thu, quản lý tài sản và hoạt động sản xuất kinh doanh, cũng như lãi suất. Dưới đây là các công cụ và chỉ số quan trọng mà bạn cần xem xét khi đánh giá cổ phiếu bằng phương pháp này.

Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (Earnings per share - EPS)

EPS là lợi nhuận (thu nhập) trên mỗi cổ phiếu, được tính bằng lợi nhuận của công ty chia cho số cổ phiếu phổ thông đang lưu hành của công ty đó. Chỉ số này là một trong những số liệu quan trọng nhất được sử dụng để xác định lợi nhuận của một công ty.

Chỉ số này càng cao thì mức lợi nhuận mà nhà đầu tư thu được càng lớn. Nó được dùng để so sánh chỉ số thu nhập qua các kỳ báo cáo của cùng một công ty.

Không nên so sánh EPS giữa các công ty với nhau vì một công ty có thể lựa chọn số cổ phiếu lưu hành khác nhau, quy mô công ty khác nhau nên sự so sánh này không có ý nghĩa.

P/E (Price to Earnings)

Đây là chỉ số đánh giá mối quan hệ giữa giá thị trường của cổ phiếu so với thu nhập trên một cổ phiếu (EPS).

Ý nghĩa của chỉ số này thể hiện mức giá mà bạn sẵn sàng bỏ ra cho một đồng lợi nhuận thu được từ cổ phiếu. Nhiều nhà đầu tư cho rằng P/E càng thấp thì giá cổ phiếu càng rẻ nên mua vào. Tuy nhiên bạn cần tìm hiểu lý do đằng sau chỉ số P/E.

P/E thấp do giá cổ phiếu rẻ hay vì mô hình kinh doanh của công ty chưa hợp lý và đang xuống dốc.

Ngược lại P/E cao do cổ phiếu định giá quá đắt hay vì công ty có triển vọng kinh doanh tốt, và được các nhà đầu tư đánh giá cao.

Tỷ số lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (Return on Equity - ROE)

ROE được coi là thước đo khả năng sinh lời của một công ty và mức độ hiệu quả của nó trong việc tạo ra lợi nhuận. Chỉ số ROE là thước đo chính xác nhất để đánh giá một đồng vốn của cổ đông bỏ ra và tích lũy được tạo ra bao nhiêu đồng lãi.

Tỷ lệ ROE càng cao càng chứng tỏ công ty sử dụng càng hiệu quả đồng vốn của cổ đông, có nghĩa là công ty đã cân đối một cách hài hòa giữa vốn cổ đông với vốn đi vay để khai thác lợi thế cạnh tranh của mình trong quá trình huy động vốn, mở rộng quy mô.

Vì vậy, hệ số ROE càng cao thì các cổ phiếu càng hấp dẫn các nhà đầu tư hơn.

P/B (Price to Book)

P/B là tỷ số giữa giá thị trường của cổ phiếu so với giá trị ghi sổ của nó. Giá trị ghi sổ sẽ bằng tổng giá trị của tài sản trừ đi các khoản nợ và khấu hao. Tỷ lệ này được tính bằng cách lấy giá đóng cửa hiện tại của cổ phiếu chia cho giá trị ghi sổ tại quý gần nhất của cổ phiếu đó.

Nếu tỷ lệ P/B < 1, thì cổ phiếu đang bị định giá thấp hơn giá trị ghi sổ.

Nếu tỷ lệ này > 1, thì cổ phiếu đang được định giá cao.

P/S (Price to Sales)

Chỉ số P/S (Price to Sales) là chỉ số cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu cho một đồng doanh thu trên một cổ phiếu.

P/S dựa trên doanh thu và nhằm xác định xem doanh thu được đánh giá cao như thế nào.

Hệ số này càng cao thì giá trị được đánh giá từ doanh thu càng lớn. Hệ số này phát huy hiệu quả trong việc định giá các cổ phiếu tăng trưởng chưa mang lại lợi nhuận hoặc phải chịu thua lỗ tạm thời.

Tỷ lệ chi trả cổ tức

Tỷ lệ chi trả cổ tức là tỷ lệ của tổng số tiền cổ tức chi trả cho các cổ đông trên thu nhập ròng của công ty.

Tỷ lệ chi trả cổ tức là phần trăm thu nhập trả cho cổ đông dưới dạng cổ tức. Số tiền không được trả cho các cổ đông được công ty giữ lại để trả nợ hoặc tái đầu tư vào các hoạt động cốt lõi.

Tỷ lệ chi trả cổ tức cho thấy một công ty trả bao nhiêu tiền cho các cổ đông so với số tiền họ đang giữ để tái đầu tư tăng trưởng, trả nợ hoặc thêm vào lợi nhuận giữ lại.

3. Làm thế nào để trau dồi kỹ năng phân tích cơ bản ?

Phân tích cơ bản hỗ trợ NĐT đánh giá giá trị hiện tại của mã chứng khoán và kỳ vọng giá trong tương lai của một cổ phiếu. Vậy làm thế nào để các nhà đầu tư mới tham gia đầu tư chứng khoán trau dồi được kỹ năng phân tích cơ bản.

3.1. Đọc sách

Tỷ phú Warren Buffett là một trong những nhà đầu tư giá trị nổi tiếng nhất thế giới, là người khuyến khích nhà đầu tư nên thực hiện phân tích cơ bản.

Nếu bạn đang đầu tư cổ phiếu dài hạn hay theo chiến lược đầu tư giá trị, bạn có thể ứng dụng phương pháp này để đầu tư hiệu quả bằng cách đọc những cuốn sách viết về phương pháp đầu tư này: Nhà đầu tư thông minh, phương pháp đầu tư Warren Buffet.

3.2. Khóa học phân tích cơ bản

Khóa học giúp bạn đo lường rủi ro kinh tế, phân tích thực tế, định giá doanh nghiệp và cổ phiếu tiềm năng - hướng dẫn bạn trở thành Nhà đầu tư giá trị bền vững:

- Hiểu tin tức vĩ mô: Phân tích, đánh giá những yếu tố vĩ mô quan trọng nhất đối với thị trường chứng khoán.Không lan man, không để tin tức lấn át lý trí.

- Phân tích thực chiến, điểm nhấn của các ngành nghề nổi bật

- Đọc hiểu Báo cáo tài chính: Hiểu mối liên hệ giữa BCTC với thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp và ứng dụng phân tích đánh giá doanh nghiệp vào các ngành kinh doanh.