Phòng vệ thương mại: Chủ động các biện pháp

Trước diễn biến phức tạp của thị trường thế giới, Bộ Công Thương đã và đang tích cực, chủ động hoàn thiện khung khổ pháp lý, triển khai các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) nhằm ổn định sản xuất trong nước, bảo vệ người tiêu dùng.

Hiện hệ thống văn bản pháp luật về PVTM đã được Bộ Công Thương hoàn thiện tương đối đầy đủ, phù hợp với cam kết quốc tế. Hàng loạt các văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực cao đã được phê duyệt và đi vào thực thi. Bộ Công Thương cũng đang thực hiện 3 thủ tục hành chính trong lĩnh vực PVTM, như: Khai báo nhập khẩu hàng hóa bị điều tra áp dụng biện pháp PVTM; miễn trừ áp dụng biện pháp PVTM; bổ sung lượng hàng hóa được miễn trừ áp dụng biện pháp PVTM. Theo kế hoạch, các dịch vụ công này sẽ kết nối với hệ thống hải quan một cửa để tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp trong quá trình thực hiện.

Theo Bộ Công Thương, khung khổ pháp lý về PVTM đầy đủ đã giúp các cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp có công cụ hữu hiệu bảo vệ sản xuất trong nước. Từ năm 2016 đến nay, Bộ Công Thương đã áp dụng 6 biện pháp PVTM để bảo vệ sản xuất trong nước đối với một số mặt hàng: Phân bón DAP, bột ngọt, sản phẩm sắt thép. Các biện pháp PVTM được triển khai đã bảo vệ việc làm của gần 100.000 người lao động trong các lĩnh vực nói trên, hỗ trợ cân bằng cán cân thanh toán quốc tế, tăng nguồn thu cho ngân sách lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Đặc biệt, các biện pháp PVTM đã góp phần ổn định giá đầu vào cho một số ngành sản xuất trong nước. Đơn cử đối với phân bón DAP, trước năm 2009, khi Việt Nam không sản xuất DAP trong nước, giá phân bón DAP bị đẩy lên ở mức rất cao 18.000 đồng/kg, khiến chi phí trồng lúa và các loại cây trồng khác tăng cao. Tuy nhiên, sau khi 2 nhà máy sản xuất DAP đi vào hoạt động, giá DAP đã giảm liên tục còn khoảng 8.000 đồng/kg.

Bên cạnh việc thực hiện các biện pháp PVTM bảo vệ sản xuất trong nước, Bộ Công Thương cũng nỗ lực không kém đồng hành cùng doanh nghiệp ứng phó với các vụ việc do nước ngoài điều tra và áp dụng đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 146 vụ việc PVTM được khởi xướng điều tra bởi 19 quốc gia và vùng lãnh thổ đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, hầu hết là các vụ việc điều tra chống bán phá giá. Trên cơ sở phối hợp chặt chẽ với các đối tượng liên quan, Bộ Công Thương đã kháng kiện thành công 41 vụ việc. Bộ cũng đã khiếu kiện 5 vụ ra WTO, trong đó 3 vụ đã kết thúc với kết quả tích cực, 2 vụ đang trong quá trình xét xử.

Cùng đó, Bộ Công Thương đã vận hành hệ thống cảnh báo sớm giúp doanh nghiệp trong nước tránh tình trạng kiện tụng khi đưa hàng hóa ra thị trường xuất khẩu. Hiện nay, căn cứ chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương cũng đang xây dựng Đề án Tăng cường sử dụng hệ thống cảnh báo sớm trong lĩnh vực PVTM” trình Chính phủ phê duyệt để hỗ trợ doanh nghiệp tốt hơn nữa.