Phó tổng giám đốc phụ trách Ban điều hành HOSE: Doanh nghiệp cần chủ động phát triển bền vững

Năm 2020 là dấu mốc đặc biệt đánh dấu 20 năm khai trương giao dịch và hoạt động của HOSE và thị trường chứng khoán Việt Nam.

Trong suốt quá trình hoạt động, chúng tôi luôn đặt ra mục tiêu minh bạch trên thị trường chứng khoán, yếu tố quan trọng đảm bảo chất lượng của thị trường tài chính khiến các nhà đầu tư bỏ tiền vào thị trường.

Với sứ mệnh đó, năm 2020, Sở GDCK TP.HCM tiếp tục phối hợp với Sở GDCK Hà Nội, Báo Đầu tư Chứng khoán và Công ty Quản lý quỹ Dragon Capital tổ chức Chương trình bình chọn Doanh nghiệp niêm yết trên nền tảng kế thừa sự thành công của Chương trình bình chọn Báo cáo thường niên tốt nhất.

Các doanh nghiệp được đánh giá là các doanh nghiệp niêm yết có tính đại diện cho thị trường chứng khoán Việt Nam, được niêm yết trên hai Sở.

Tại thời điểm đánh giá vào tháng 4/2020, có 403 doanh nghiệp của VNX Allshare được đánh giá theo 3 hạng mục “Báo cáo thường niên”, “Quản trị công ty” và “Báo cáo Phát triển bền vững”. Mỗi hạng mục đều có tiêu chí đánh giá riêng, phân thành nhiều nhóm dựa trên vốn hóa để đảm bảo sự công bằng và khuyến khích các doanh nghiệp tích cực tham gia.

Qua từng năm, Chương trình bình chọn Doanh nghiệp niêm yết sẽ nâng dần tiêu chí chấm điểm, đánh giá doanh nghiệp, nhằm tăng cường hơn nữa việc giám sát và thúc đẩy các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế về quản trị công ty và phát triển bền vững. Việc đánh giá được thực hiện một cách khách quan, chuẩn mực bởi các chuyên gia, các tổ chức uy tín trên thị trường. Thông tin công bố của doanh nghiệp trong giai đoạn đánh giá được thu thập cho đến thời điểm tháng 7/2020.

Do từ đầu năm 2020, thế giới và Việt Nam đã chịu nhiều ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, hoạt động quản trị công ty tại các doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng. Thời điểm công bố thông tin trọng yếu của doanh nghiệp rơi vào giai đoạn giãn cách xã hội, công tác tổng hợp thông tin, soạn thảo và công bố báo cáo của doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Vì vậy, lượng thông tin và thời điểm công bố thông tin của nhiều doanh nghiệp bị trễ hạn. Diễn biến này phần nào đã ảnh hưởng đến kết quả đánh giá của doanh nghiệp niêm yết Việt Nam trong năm 2020.

Bộ tiêu chí đánh giá năm nay được đổi mới, nâng cao dần các tiêu chuẩn quản trị, có thể tác động đến điểm số đánh giá theo hướng làm giảm điểm. Công tác công bố thông tin của doanh nghiệp trong năm 2020 bị giảm điểm so với năm trước khá nhiều (54% năm 2020 so với 69,4% năm 2019). Tuy nhiên, điểm tích cực của năm nay là Bộ nguyên tắc Quản trị công ty Việt Nam được giới thiệu năm 2019 đã được doanh nghiệp áp dụng, sử dụng như là “kim chỉ nam” cho các cải cách quản trị công ty tại doanh nghiệp.

Theo đó, một tỷ lệ tăng lên đáng kể doanh nghiệp đã thực hiện tự đánh giá về khả năng tuân thủ các quy tắc quản trị công ty (37,5% năm 2020 so với 30,5% năm 2019). Đồng thời, kết quả chấm điểm quản trị công ty năm 2020 cho thấy các doanh nghiệp có điểm quản trị tốt có giá cổ phiếu cao hơn các doanh nghiệp có quản trị kém và cũng là nhóm có hiệu quả kinh doanh tốt nhất. Kết quả đánh giá giai đoạn 2018 - 2020 đều tương đồng, là bằng chứng thuyết phục: Quản trị tốt giúp doanh nghiệp ngăn ngừa rủi ro, hệ thống vận hành ổn định, có thể kiểm soát tốt chi phí, giúp doanh nghiệp có thể vượt qua khủng hoảng và phục hồi nhanh.

Trong bối cảnh hiện nay, phát triển bền vững trở thành vấn đề quan tâm hàng đầu của các quốc gia, đặc biệt là Việt Nam. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tốc độ tăng trưởng và công nghiệp hóa nhanh của Việt Nam đã để lại nhiều hệ lụy đối với môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Các tổ chức quốc tế đánh giá Việt Nam nằm trong 5 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu.

Áp lực từ cộng đồng, từ dòng vốn đầu tư quốc tế đang ngày một lớn, đòi hỏi doanh nghiệp phải nâng cao ý thức, chủ động đầu tư nhiều hơn cho phát triển bền vững. Ngoài ra, tình trạng biến đổi khí hậu diễn ra nghiêm trọng cũng đặt ra yêu cầu tự thân cho doanh nghiệp phải vận hành theo xu thế phát triển bền vững. Nhận thức rõ thách thức trong giai đoạn này, năm nay, Ban Tổ chức đưa thêm tiêu chí liên quan đến bảo vệ môi trường và phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Kết quả chấm điểm Chương trình bình chọn Doanh nghiệp niêm yết năm 2020 cho thấy, chỉ 4,2 % doanh nghiệp công bố chính sách và các thực hành, mô tả nỗ lực trong việc đảm bảo thực hiện các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường trong quá trình lựa chọn nhà cung cấp, sản xuất cung ứng dịch vụ. Đây là tiêu chí mới bổ sung năm 2020 liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, chỉ 50% các doanh nghiệp niêm yết có mặt từ những năm trước đáp ứng được tiêu chí là có chính sách và thực tiễn bảo vệ môi trường gắn liền với quá trình hoạt động kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ. Các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam phần lớn vẫn chỉ dừng ở mức tuân thủ các quy định về công bố thông tin đánh giá tác động liên quan đến môi trường, xã hội và cộng đồng theo Thông tư 155/2015/TT-BTC. Vấn đề bảo vệ môi trường chưa được doanh nghiệp quan tâm đúng mức.

Năm nay, Ban Tổ chức quyết định không chỉ tổ chức Lễ trao giải đơn thuần, mà mở rộng quy mô ra các doanh nghiệp niêm yết và phối hợp thành sự kiện Hội nghị niêm yết 2020. Ngày 4/12 - Ngày thế giới bảo tồn các loài hoang dã - được chọn là ngày tổ chức Hội nghị và Lễ trao giải. Ban Tổ chức muốn vận động các doanh nghiệp chủ động thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, các doanh nghiệp có cơ hội giao lưu, chia sẻ những bước phát triển, những tấm gương tốt. Với quy mô và sự tham gia đông đảo của các doanh nghiệp, Hội nghị sẽ lan tỏa Giải bình chọn doanh nghiệp trong cộng đồng doanh nghiệp niêm yết Việt Nam với thông điệp: Minh bạch, quản trị tốt và phát triển bền vững là nền tảng giúp doanh nghiệp tăng niềm tin của nhà đầu tư, của thị trường vào doanh nghiệp.