Phó thủ tướng Trần Hồng Hà: Thu hồi đất nông nghiệp có thể đền bù bằng nhà hay chung cư

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà bày tỏ đồng tình nguyên tắc bồi thường, tái định cư thì điều kiện sống, sản xuất của người dân phải ít nhất bằng trước đây.

Sáng 7-4, giải trình các ý kiến của đại biểu Quốc hội nêu ra góp ý dự án Luật đất đai (sửa đổi), Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, đa phần các ý kiến đại biểu đề cập là về tài chính đất và định giá đất.

Cần giao dịch đất đai trên sàn

Ông nói vấn đề này là nguyên nhân của mọi nguyên nhân và nếu giải quyết được thì các vấn đề khác cũng được giải quyết, từ tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo...

Do đó, từ năm 1993 đến nay, các cơ quan làm luật đều kiên trì tìm bài toán giải quyết tài chính đất đai, vấn đề giá thị trường, mục tiêu đặt ra là phù hợp với giá thị trường.

Cũng theo ông Hà, hiện nay có 4 phương pháp tính giá đất nhưng cũng chưa bao giờ có giá chính xác, nguyên nhân là do thông số đầu vào không chính xác.

Lần này dự thảo luật đã xác định không tuyệt đối nhưng bảo đảm cơ sở khoa học, thu thập giá đúng.

"Để làm được điều này, người dân cần giao dịch đất đai trên sàn, có đăng ký với văn phòng với giá đúng.

Trên cơ sở thu thập đầu vào đúng từ sàn giao dịch, cơ sở dữ liệu đất đai, người dân đăng ký thực hiện chuyển quyền đăng ký ở văn phòng để có dữ liệu, và có phương pháp tính đúng, từ có thông tin trên bản đồ, tính toán và đưa ra giá trị chuẩn", ông Hà nêu.

Điều kiện sống, sản xuất ít nhất bằng trước đây

Về vấn đề thu hồi đất đai, đền bù đất đai, hỗ trợ, tái định cư, ông Trần Hồng Hà bày tỏ đồng tình với quan điểm nguyên tắc bồi thường, tái định cư thì điều kiện sống, sản xuất phải đáp ứng được ít nhất bằng trước đây.

Dự thảo trước đây đề cập đảm bảo thu nhập tốt hơn, nhưng điều này là khó vì phụ thuộc năng lực và thu nhập cũng không phản ánh đầy đủ cuộc sống.

"Ở đây chúng tôi quan niệm đời sống tốt hơn chính là đồng bộ hạ tầng về mặt giao thông, văn hóa, giáo dục, y tế", ông Hà nói.

Cạnh đó, về chỗ ở, theo ông, nếu diện tích trước đây nhỏ, sau khi bị thu hồi thì phải có diện tích lớn hơn cho người dân.

Trong đó, một gia đình khoảng 4, 5 thế hệ ở thì sẽ bố trí, tính toán làm sao ngoài chủ hộ thì các con đến tuổi đều có chế độ để người ta có điều kiện ở riêng, có nhà để ở.

Ông cũng dẫn lại các khu tái định cư ở Phú Thọ, Tuyên Quang, Đồng Nai, Nghệ An, Hà Tĩnh… khi làm đường cao tốc Bắc - Nam, đường Hồ Chí Minh và cho rằng đó là những mô hình hợp lý, nên nghiên cứu mô hình đó để đưa vào trong luật.

Về việc bố trí tái định cư để đền bù cho những người bị thu hồi đất, phó thủ tướng cho rằng không gọi là khu tái định cư, mà coi đó là một khu đô thị, trong đó có thực hiện nhiệm vụ cho những người tái định cư.

Ông Hà nêu có thể bố trí xen kẽ khu dân cư ngay tại đô thị đó hoặc có thể tạo ra một khu đô thị mới sử dụng luôn hạ tầng và các điều kiện ở đó. Trong trường hợp phải di dời cũng phải tương tự như vậy về mặt hạ tầng, về mặt khoảng cách.

Cạnh đó, ông nhấn mạnh cần có rất nhiều lựa chọn cho người có đất bị thu hồi, kể cả đất nông nghiệp hiện nay cũng tính ra tiền được.

"Kể cả đất nông nghiệp bị thu hồi vẫn có thể tính để đền bù bằng nhà hoặc chung cư, tức là nhiều hình thức để người có đất bị thu hồi, bị thiệt thòi lựa chọn", ông nói và cho rằng với thửa ruộng một sào thì thu nhập của họ sẽ không bằng cho thuê một căn hộ khoảng 70m2.

Ông Hà nhấn mạnh không có lý gì làm một dự án phát triển mà lại không để cho những người dân có đất ở đó được thụ hưởng những thành quả của dự án phát triển.

Từ góc độ ban soạn thảo, ông Hà lưu ý khu tái định cư phải đi trước dự án, không được thu hồi hết đất, đưa người dân ra đường rồi vẫn chưa biết nguồn tiền ở đâu để làm dự án.

Phó thủ tướng cũng lưu ý cần tính tới việc có một quỹ để hỗ trợ cho những người không có điều kiện sản xuất, sinh kế. Sau khi thu hồi đất để chuyển ra một dự án kinh tế, tạo ra sự phát triển phải lo được cho những người yếu thế, như vậy mới đạt mục tiêu.