Philippines giảm thuế nhập khẩu gạo từ 35% xuống 15%, Việt Nam sẽ hưởng lợi lớn?

Philippines, nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, đang có kế hoạch giảm thuế nhập khẩu gạo từ 35% xuống 15% cho đến năm 2028. Mục tiêu của việc này là làm giảm lạm phát trong nước. Các chuyên gia cho rằng động thái này sẽ có lợi cho các nhà sản xuất gạo nước ngoài như Việt Nam - là nhà cung ứng gạo lớn nhất cho Philippines.

Việt Nam là nhà cung ứng gạo hàng đầu cho Philippines

Quyết định giảm thuế được đưa ra sau cuộc họp của hội đồng liên ngành do Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. chủ trì vào ngày 4/6. Arsenio Balisacan, người đứng đầu Cơ quan Phát triển Kinh tế và Quốc gia Philippines, cho biết giảm thuế sẽ làm giá gạo trở nên phải chăng hơn và xoa dịu áp lực lạm phát trong nước.

Gạo chiếm 9% trong rổ chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Philippines, nhưng trong 3 tháng qua, giá gạo đã đóng góp hơn một nửa mức tăng của CPI tổng thể. Trong tháng 4/2024, CPI tăng 3.8% so với cùng kỳ năm ngoái.

“Việc giảm thuế được dự báo sẽ làm giảm giá gạo bán cho người tiêu dùng, nhưng vẫn hỗ trợ sản xuất trong nước thông qua việc duy trì hàng rào thuế quan (dù thấp hơn) và tăng cường hỗ trợ ngân sách để nâng cao năng suất nông nghiệp, đặc biệt khi giá gạo toàn cầu vẫn cao,” ông Balisacan cho biết.

Phippines là nước nhập khẩu gạo đứng đầu thế giới

Chính quyền của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đang cố gắng giảm giá gạo để hỗ trợ người dân nghèo bằng cách giảm thuế nhập khẩu gạo xuống mức thấp nhất là 29 Peso/kg (0.49 USD) trong năm nay. Trước đó, khi nắm quyền bộ nông nghiệp vào tháng 8/2023, ông Marcos đã áp đặt mức trần giá gạo để kìm hãm lạm phát, nhưng sau đó đã gỡ bỏ vì không hiệu quả.

Theo Balisacan, Tổng thống Marcos sẽ ban hành một sắc lệnh hành pháp để giảm thuế nhập khẩu gạo. Cũng trong cuộc họp này, Philippines thông báo rằng thuế quan đối với ngô, thịt lợn và thịt đã lọc hoặc tách khỏi xương bằng phương pháp cơ học sẽ giữ nguyên cho đến năm 2028.

Tác động tiêu cực tới nông dân Philippines

Miguel Chanco, Chuyên gia kinh tế tại Pantheon Macroeconomics, lưu ý rằng việc giảm thuế của Philippines sẽ làm cho gạo nhập khẩu rẻ hơn so với gạo sản xuất trong nước, "điều này sẽ có tác động tiêu cực đến thu nhập của nông dân," ông nói.

"Mặt khác, ở cấp độ vĩ mô, việc giảm thuế sẽ giúp giảm lạm phát tổng thể và hỗ trợ sức mua của tất cả người dân Philippines," Chanco nói với Nikkei Asia.

Ông cho biết thay đổi này sẽ giúp các nhà xuất khẩu gạo ở châu Á, như Việt Nam và Thái Lan, hưởng lợi lớn. Trong khi đó, Ấn Độ sẽ tiếp tục lỡ cơ hội do các biện pháp hạn chế xuất khẩu của nước này.

Robert Dan Roces, chuyên gia kinh tế tại Security Bank ở Manila, cho rằng giảm thuế nhập khẩu gạo là “con dao hai lưỡi”, vì người tiêu dùng hưởng lợi, nhưng nông dân phải cạnh tranh gay gắt hơn với hàng nhập khẩu.

“Điều này có thể khiến nông dân chuyển sang trồng các loại cây khác và có khả năng phá vỡ các hoạt động đã thiết lập lâu nay. Các chương trình hỗ trợ của Chính phủ, như trợ cấp và cải thiện hiệu quả trang trại, rất quan trọng để giảm bớt thiệt hại cho nông dân,” ông nói với Nikkei Asia.