PGS.TS Trần Đình Thiên: Đà Nẵng mới chỉ đáng sống ban ngày, còn đáng ngủ ban đêm!

Tiếp tục đóng góp ý kiến về các giải pháp và cách làm hiệu quả để nhanh chóng thắp sáng nền kinh tế ban đêm của Đà Nẵng, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nêu lên một số vấn đề mà TP này cần hết sức lưu ý!

Những TP du lịch nổi tiếng đều phải có kinh tế ban đêm

“Thứnhất, hiểu về phát triển kinh tế ban đêm (KTBĐ) với nội hàm và các điềukiện thực thi thế nào? Thứ hai, Việt Nam và Đà Nẵng đã có KTBĐ chưa, haylà chúng ta mới nói cho vui thôi? Hay là có rồi những chưa ra gì vàtại sao ý nó chỉ có như thế? Thứ 3 là các khuyến cáo phát triển KTBĐở Đà Nẵng” – PGS. TS Trần Đình Thiên đặt vấn đề.

Theoông Trần Đình Thiên, ai cũng đều biết con người ta sống ban ngày là chủ yếu, còn ban đêmngủ, cho nên khái niệm KTBĐ cơ bản là phần tiếp tục cho phần kinh tếban ngày và vì thế đóng góp của nó không thể so với ban ngày. Tuynhiên phải thấy cho được tầm quan trọng của KTBĐ, bởi nó là một nền kinh tế, vàlà một nền kinh tế không thể thiếu.

“Chodù hoạt động ban đêm chỉ là một nền kinh tế nhỏ thôi nhưng tăng đượcnó lên 10% hay 20% của cái hiện tại là ghê gớm lắm. Chúng ta phải coiKTBĐ như một cấu trúc của nền kinh tế. Và trên thế giới, KTBĐ chiếm tỉ trọngngày càng lớn trong nền kinh tế!” – PGS.TS Trần Đình Thiên nói.

Ông Trần Đình Thiên dẫn chứng, tại Anh, KTBĐ tạo ra doanh thu hàng năm 66 tỉ bảng (tương đương 80tỉ USD), là ngành kinh tế đứng thứ 5 của nước này. New York (Mỹ) là “TP khôngngủ” với KTBĐ đóng góp hơn 10 tỷ USD vào nền kinh tế toàn TP. Tại Úc, KTBĐ trịgiá 102 tỷ AUS (tương đương 70 tỷ USD), tăng khoảng 5%/năm; riêng Sydney ướcđạt 27,2 tỷ USD/năm. Nhật Bản có quy mô thị trường KTBĐ hơn 400 tỷ yên (khoảng3,7 tỷ USD) vào năm 2020.

20%du khách tới Anh năm 2014 có hoạt động giải trí về đêm. 35% dân du lịch tớiBerlin để tìm kiếm các hoạt động giải trí về đêm. New York có hơn 26.000 cửahàng ăn uống phục vụ KTBĐ. Manchester (Anh) có hơn 150.000 người tham gia hoạtđộng giải trí đêm cuối tuần. Các TP du lịch nổi tiếng thế giới đều phát triểnmạnh KTBĐ, trong đó Pattaya, New York, Macau, London… nằm trong Top 10 TP thuhút nhiều du khách nhất, đặc biệt nổi tiếng với phố ẩm thực, shopping, giải tríhoạt động thâu đêm.

“ỞÚc người ta còn lập ra cả Hội đồng để phát triển KTBĐ, gọi là Nữ hoàng ban đêmđể quản trị, phát triển cả hệ thống. Những TP du lịch nổi tiếng thì đều phải cóKTBĐ. Đây là một nền kinh tế đích thực. Vì thế nó có cơ cấu, cơ chế vận hành,nguồn lực và luật lệ đặc thù để điều tiết, chứ không phải đơn thuần KTBĐ làchuyển các hoạt động kinh tế từ ban ngày sang ban đêm. Vì thế cách xử sự phảirất bài bản, hiện đại, đẳng cấp mới làm được.

Khibắt đầu làm thì đừng làm theo kiểu “đến đâu hay đến đấy” mà phải có một tínhtoán bài bản ngay từ đầu, để hạn chế những cái sai sót, sơ suất. Phải đặt ra mộtcách tiếp cận với KTBĐ rất nghiêm túc, rất khác. Khi chúng ta nói “mở hộp đêmhay quá” thì khác, nhưng khi cả TP làm KTBĐ thì cuộc chơi khác đi rất nhiều!” –PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.

Đà Nẵng chỉ mới là “TP đáng sống”ban ngày!

Từcái nhìn ra thế giới, quay trở lại với thực tế của Đà Nẵng, nguyên Viện trưởngViện Kinh tế Việt Nam, PGS.TS Trần Đình Thiên phải thốt lên: “Đà Nẵng là “TP đángsống” nhưng chỉ mới đáng sống ban ngày, còn đáng ngủ ban đêm thôi. Đi ngủ sớm,sợ tiếng ồn, không có KTBĐ, thủ phủ du lịch miền Trung đang bỏ lỡ nhiều cơhội!”.

Theoông, đô thị du lịch Đà Nẵng chưa sống về đêm. Đà Nẵng, cũng như cả Việt Nam,chỉ mới có một số hoạt động KTBĐ, thực chất là kéo dài nền kinh tế ban ngàythêm mấy tiếng đồng hồ vào ban đêm (đến 21 – 22h). Đà Nẵng phải đáng sống banđêm nữa thì mới được liệt vào TP du lịch nổi tiếng thế giới!

ĐàNẵng chưa có nền KTBĐ, nghĩa là còn dư địa rất lớn để phát triển. Cũng như hầuhết các đô thị Việt Nam, TP này được thiết kế để hoạt động ban ngày. Bây giờlàm KTBĐ thì ban ngày vẫn hoạt động nhưng cần có thêm cái gì, điều gì khác đểtạo ra KTBĐ? Đó là bài toán đặt ra. Đi tìm lời giải cho bài toán đó, PGS.TS TrầnĐình Thiên cho hay, khi đọc về KTBĐ thì thấy có những lợi ích khiến ông phảisửng sốt.

Tại các TP, đa số cư dân lâu nay vốn thức ban ngày và ngủ ban đêm. Nếu làmKTBĐ sẽ có sự “san sẻ”, 1/3 cư dân thức vào ban đêm và 2/3 thức vào ban ngàysẽ giúp giảm áp lực đô thị. Như thế, TP sẽ nhẹ đi, bớt căng thẳng. Cũng giốngnhư, có đô thị dưới đất, đường sá dưới đất sẽ giúp TP trên mặt đất thông thoánghẳn đi. Đó là cách tiếp cận của một TP quá tải đối với những lợi ích của KTBĐ.Với cách tiếp cận như vậy, chân dung TP sẽ khác đi, áp lực giảm đi.

“TPĐà Nẵng có diện tích không rộng và cần phải dành đất để làm nhiều việc khác nữa.Vì vậy nên đặc biệt phân tích thêm quan hệ cấu trúc phát triển đô thị theonghĩa kinh tế ban ngày, kinh tế ban đêm và tổ chức thực thi, như thế rất có ýnghĩa!” – PGS.TS Trần Đình Thiên nói.

Theoông, ngoài những lợi ích thúc đẩy phát triển du lịch, KTBĐ sẽ còn làm sáng lên,hồi sinh những khu vực đô thị vốn vắng vẻ vào ban đêm. KTBĐ nếu tổ chức ở cáckhu vực dân cư sẽ gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân và dẫn tới kiện cáotùm lum. Do vậy KTBĐ cần những nơi xa khu dân cư. Và vì thế, các khu vựcvắng vẻ hóa ra lại là lợi thế cho KTBĐ.

“Mặt trái của đồng xu!”

PGS.TSTrần Đình Thiên nói vui, ban đêm thường là lúc những ông “dở hơi” hoạt động.Những người bất thường hay thức đêm thì lại hay có những ý nghĩ, ý tưởng độtphá, phi thường. “Những ông sáng tạo hay làm ban đêm!” – PGS.TS Trần Đình Thiênnói. Và ông nhấn mạnh, sử dụng thời gian đêm muộn là cách thức thúc đẩyphát triển “TP sáng tạo” nhờ vào các hoạt động văn hóa nghệ thuật, lao động trítuệ sáng tạo, hay làm việc ban đêm…

Đồngthời tạo ra nền kinh tế hoạt động liền mạch 24 giờ, thúc đẩy kinh tế ban ngày;thúc đẩy thương hiệu địa phương, thị hiếu vùng đa dạng trên cả hai lĩnh vực vănhóa và sản phẩm tiêu dùng địa phương; xây dựng chân dung đô thị mới thân thuộcvà thân thiện hơn với nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật, nhiều ánh sáng, anninh, an toàn. Và tất nhiên, phát triển KTBĐ cũng sẽ tạo ra các cơ hội lớn chobất động sản nói chung bất động sản du lịch nói riêng.

TheoPGS.TS Trần Đình Thiên, phát triển KTBĐ nghĩa là thêm “một nền kinh tế”, làmthay đổi sâu sắc cấu trúc phát triển đô thị. Bên cạnh ddos, KTBĐ cũng tiềm ẩn nhiềutác động tiêu cực về đô thị và xã hội (như bạo lực, ma túy, tội phạm, ô nhiễmtiếng ốn, giao thông và nhiều vấn đề khác). Các ngành công nghiệp giải trí banđêm bị chi phối bởi các giao dịch tiền mặt và thế giới ngầm. KTBĐ dễ khiến giớitrẻ đua đòi lai căng, rối loạn và lệch lạc văn hóa…

Tuynhiên ông nêu quan điểm: “Cách chơi ban đêm cũng khác, tiêu tiền không mặc cả.Cho nên tôi nói ban đêm dễ tập trung chi tiêu, hiệu quả gấp nhiều lần. Tôi haynói vui “Chỉ cái gì mua ban đêm mới hay!” nhưng thực ra nó hàm ý về một cáchtiếp cận phát triển đẳng cấp khác. TP ban đêm có chân dung khác ban ngày!”.

TheoPGS.TS Trần Đình Thiên, “mặt trái của đồng xu” khi làm KTBĐ là điều không tránhkhỏi, nhưng không nên vì thế mà sợ làm KTBĐ. Tất nhiên KTBĐ sẽ không tránh khỏicó chuyện nọ, chuyện kia nhưng nếu có những cách tiếp cận văn hóa và pháp luậttrên nền tảng bản sắc của con người, đàng hoàng, trung thực thì sẽ giải quyếtđược hết.

“Vớimột TP “5 không” như ở Đà Nẵng, đúng cái tầm nhìn đấy thì tôi cho rằng “mặttrái của đồng xu” khi làm KTBĐ không có việc gì đáng kể. Lâu nay ta hay nghĩban đêm gắn với tội phạm, mờ ám, nhưng ban đêm sáng đèn là lúc phần ưu tú củacon người bộc lộ ra thực sự đáng kể, còn phần tội phạm sẽ mờ ngay. Chỗ nào sángđèn là nó chạy ngay, nên không việc gì phải sợ!” – PGS.TS Trần Đình Thiên nhấnmạnh.