MỚI

Sự kiện NÓNG nhất 2024

#Quốc tế

24HMONEY đã kiểm duyệt

Ông Trump liệu có thể thay đổi quyền quốc tịch Mỹ dựa trên nơi sinh?

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump muốn chấm dứt việc trao quốc tịch Mỹ cho con của những người nhập cư bất hợp pháp, nhưng điều này gặp nhiều thách thức về mặt pháp lý.

Nguyên tắc quốc tịch dựa trên nơi sinh, vốn được áp dụng rộng rãi tại Mỹ, đảm bảo mọi cá nhân sinh ra trên lãnh thổ Mỹ đều tự động trở thành công dân, bao gồm cả con cái của người nhập cư bất hợp pháp, khách du lịch hoặc du học sinh. Ngoại lệ duy nhất thuộc về con cái các nhà ngoại giao nước ngoài.

Tuy nhiên, Tổng thống đắc cử Donald Trump cùng những người ủng hộ cho rằng chính sách này đang bị lạm dụng, tạo điều kiện cho các hành vi như "du lịch sinh con" hoặc nhập cảnh trái phép. Ông Trump khẳng định cần áp dụng những tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn trong việc cấp quyền công dân. Dù vậy, thay đổi nguyên tắc này không đơn giản bởi đây là một phần trong Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ.

Trong một cuộc phỏng vấn ngày 8/12 trên đài NBC, ông Trump nhấn mạnh ý định chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh, gọi đây là chính sách "lố bịch". Ông dự kiến ban hành sắc lệnh hành pháp vào ngày đầu nhiệm kỳ, yêu cầu trẻ sinh ra tại Mỹ chỉ được cấp quyền công dân nếu ít nhất một phụ huynh là công dân hoặc thường trú nhân hợp pháp.

Theo kế hoạch này, con của người nhập cư bất hợp pháp sẽ không được nhận hộ chiếu, số an sinh xã hội hay hưởng phúc lợi từ nguồn ngân sách công.

Thách thức pháp lý và ý kiến trái chiều

Chuyên gia nhận định sắc lệnh hành pháp của ông Trump, nếu ban hành, chắc chắn sẽ đối mặt với loạt vụ kiện. Alex Nowrasteh từ Viện Cato cảnh báo: "Luật pháp Mỹ hiện rõ ràng rằng quyền công dân theo nơi sinh không thể bị hủy bỏ chỉ bằng sắc lệnh hành pháp".

Hơn nữa, việc kêu gọi Quốc hội Mỹ sửa đổi luật để chấm dứt chính sách này cũng không tránh khỏi tranh cãi pháp lý, do nguy cơ xung đột với Hiến pháp.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến lo ngại về hậu quả tiêu cực nếu nguyên tắc này bị xóa bỏ. Theo ông Nowrasteh, quyền công dân nơi sinh giúp người nhập cư và con cái họ hòa nhập tốt hơn vào xã hội Mỹ. Thống kê từ Viện Chính sách Nhập cư Mỹ (MPI) cho thấy khoảng 5,5 triệu trẻ em dưới 18 tuổi sống cùng cha mẹ nhập cư bất hợp pháp, trong đó đa số là công dân Mỹ.

Nguồn gốc và vai trò của Tu chính án thứ 14

Ra đời vào năm 1868 sau Nội chiến Mỹ, Tu chính án thứ 14 được thiết kế để đảm bảo quyền công dân cho mọi cá nhân sinh ra trên lãnh thổ Mỹ, bao gồm người da màu. Tuy nhiên, không phải lúc nào quy định này cũng được áp dụng toàn diện. Ví dụ, mãi đến năm 1924, người Mỹ bản địa mới được công nhận quyền công dân.

Án lệ nổi bật liên quan đến Tu chính án này là vụ Wong Kim Ark năm 1898, khi Tòa án Tối cao tuyên bố một người sinh ra tại San Francisco, con của cha mẹ nhập cư Trung Quốc, là công dân Mỹ. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng phán quyết này chỉ áp dụng với con của người nhập cư hợp pháp, không bao gồm người nhập cư bất hợp pháp hoặc khách du lịch.

Cụm từ "thuộc thẩm quyền tài phán" trong Tu chính án cũng được ông Trump và các đồng minh viện dẫn để lập luận rằng Mỹ có quyền từ chối công nhận trẻ sinh ra từ những trường hợp nhập cư trái phép.

Tương lai chính sách này sẽ ra sao?

Hiện tại, vẫn còn nhiều tranh cãi về khả năng pháp lý trong việc thay đổi nguyên tắc quốc tịch theo nơi sinh. Tuy nhiên, giới chuyên gia đồng thuận rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm thay đổi chính sách này đều sẽ kéo theo những cuộc chiến pháp lý gay gắt và phức tạp.