Ông Trump lại dọa áp thuế với Mexico

Trong năm qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tăng cường sử dụng vũ khí” thuế quan với nỗ lực và đã đạt được một số các mục tiêu chính sách về thương mại. Giờ đây ông đang sử dụng vũ khí” này với mong muốn giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp, một trong những cam kết trong chiến dịch tranh cử năm 2016 mà ông chưa thực hiện được.

Căng thẳng Mỹ - Mexico bùng phát

Tổng thống Donald Trump vừa tuyên bố sẽ áp thuế 5% đối với hàng hóa Mexico cho đến khi nước này ngăn người nhập cư vào Mỹ bất hợp pháp. Nếu điều đó thành hiện thực nó sẽ gây nguy hiểm cho Hiệp định thương mại mới đạt được của khu vực Bắc Mỹ.

Thuế quan sẽ có hiệu lực vào ngày 10/6, “cho đến khi những người di cư bất hợp pháp đi qua Mexico và vào nước ta, DỪNG LẠI”, ông Trump nói trong một bài viết đăng trên Twitter vào tối thứ Năm tuần trước (30/5).

Ông Trump cũng cảnh báo “thuế quan sẽ tăng dần cho đến khi vấn đề nhập cư bất hợp pháp được khắc phục và tại thời điểm thuế quan sẽ được gỡ bỏ”. Theo đó, thuế quan có thể được nâng lên tới 25% vào ngày 1/10, Tổng thống Trump nói trong một tuyên bố được Nhà Trắng công bố.

Tuyên bố này được đưa ra cùng ngày với việc ông Trump trình bày thông báo trước Quốc hội để thông qua phiên bản đàm phán lại Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Chính quyền cho biết kế hoạch tăng thuế đối với nước láng giềng phía nam không liên quan đến việc thay thế Hiệp định NAFTA của ông Trump bằng Hiệp định Mỹ - Mexco - Canada (USMCA) mà Nhà Trắng đang trình bày như là chương trình nghị sự lập pháp số 1 của ông.

Tuy nhiên động thái này, có thể ảnh hưởng lớn tới các nhà sản xuất ô tô của Mỹ và các công ty khác sản xuất ở phía nam biên giới cũng như toàn bộ nền kinh tế Mỹ, đại diện cho sự mở rộng mới nhất trong cuộc chiến thương mại của ông Trump. Tuyên bố này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông Trump gỡ bỏ thuế kim loại đối với Mexico, chính sách đã nhận được sự trả đũa của Mexico đối với các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ.

Rufus Yerxa - Chủ tịch Hội đồng Ngoại thương quốc gia, một nhóm kinh doanh đại diện cho các công ty của Mỹ nói rằng, hành động này là một cú đánh lớn đối với nền kinh tế Mỹ và đặt ra nghi ngờ nghiêm trọng về việc thông qua thỏa thuận thương mại mới thay cho Thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA), được gọi là Hiệp định Mỹ - Mexco - Canada (USMCA). “Có triển khai USMCA! Đối tác thương mại nào sẽ tin tưởng vào chính quyền này để tuân thủ các thỏa thuận?”.

Jesus Seade - người phụ trách quan hệ đối ngoại của Mexico đối với Bắc Mỹ nói với các phóng viên ở Mexico City hôm thứ Năm (30/5) tại một sự kiện đã được lên kế hoạch trước đó rằng, nước này sẽ không trả đũa trước khi thảo luận kỹ vấn đề này với Mỹ. Nhưng mối đe dọa thuế quan, ông nói thêm, “nếu biến thành hiện thực, sẽ cực kỳ nghiêm trọng”.

“Vũ khí hóa” thuế quan

Trong năm qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tăng cường sử dụng “vũ khí” thuế quan với nỗ lực và đã đạt được một số các mục tiêu chính sách về thương mại. Giờ đây ông đang sử dụng “vũ khí” này với mong muốn giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp, một trong những cam kết trong chiến dịch tranh cử năm 2016 mà ông chưa thực hiện được.

Còn nhớ trong chiến dịch tranh cử năm 2016, ông Trump tuyên bố sẽ xây bức tường chạy dọc biên giới Mỹ - Mexico để ngăn chặn tình trạng di cư trái phép và buộc phía Mexico phải trả tiền xây bức tường này. Thế nhưng mục tiêu này không đạt được. Sau đó Quốc hội Mỹ cũng không thông qua việc cấp ngân sách để ông xây dựng bức tường này, buộc ông phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để trưng dụng các quỹ liên bang xây dựng.

Động thái mới này của ông Trump đã kết hợp hai trong số các vấn đề mà ông từng cam kết trong chiến dịch tranh cử năm 2016 - thương mại và nhập cư - trong bối cảnh ông tăng cường chiến dịch tái tranh cử vào năm 2020.

Đầu tháng này, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ cho biết trong một phát biểu trên tweet rằng họ đã bắt giữ 45 “nhóm lớn” những người di cư bất hợp pháp bao gồm hơn 7.900 người. Hôm thứ Tư (29/5), cơ quan này cho biết họ đã bắt giữ 1.036 người ở phía nam trung tâm thành phố El Paso, Texas - nhóm người nhập cư không có giấy tờ lớn nhất mà họ từng gặp, theo tuyên bố của Cơ quan Hải quan và Biên phòng.

Tuy nhiên, quyền Giám đốc nhân viên Nhà Trắng Mick Mulvaney nói trong một cuộc trả lời điện thoại với các phóng viên tối 30/5 rằng, chính sách thuế quan này là một phần của tranh chấp thương mại nhưng về vấn đề nhập cư. Ông nói thêm rằng nếu Nhà Trắng nhận thấy sự hợp tác tích cực từ Mexico trong những tuần tới, thuế quan sẽ không có hiệu lực hoặc sẽ được gỡ bỏ nhanh chóng.

“Nếu chính phủ Mexico có thể làm những gì mà chúng tôi nghĩ họ có thể làm, những mức thuế này sẽ không được áp dụng hoặc sẽ được gỡ bỏ nếu như chúng được triển khai”, Mulvaney nói.

Trong khi quyền Bộ trưởng An ninh Nội địa Kevin McAleenan đã đưa ra những gì ông gọi là “cơ hội quan trọng để tăng cường quan hệ đối tác với Mexico”, có thể giúp đất nước này thoát khỏi việc bị áp thuế quan. Theo đó, McAleenan đã liệt kê những công việc cần thiết mà Mexico cần thực hiện để tăng cường các nỗ lực an ninh tại biên giới của nước này với Guatemala, đồng thời tăng cường trấn áp các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia, hợp tác hơn với Mỹ về chính sách tị nạn.