Ông Trump: “Iran đang đùa với lửa”

Iran tuyên bố đã tích lũy được lượng uranium làm giàu nhiều hơn mức cho phép...

Iran ngày 1/7 tuyên bố đã tích lũy được lượng uranium làm giàu nhiều hơn mức cho phép trong thỏa thuận hạt nhân mà nước này ký kết với các cường quốc vào năm 2015. Tuyên bố từ Tehran ngay lập tức vấp phải sự chỉ trích của Tổng thống Mỹ Donald Trump - người nói rằng Iran đang cố tình "đùa với lửa".

Theo hãng tin Reuters, tuyên bố trên đánh dấu bước đi lớn đầu tiên của Iran vượt quá giới hạn của thỏa thuận hạt nhân kể từ khi ông Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận này cách đây hơn 1 năm. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif nói rằng động thái này không phải là sự vi phạm thỏa thuận. Ông Zarif lập luận rằng Iran chỉ đang thực thi quyền của mình để đáp trả việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận.

Tuy nhiên, động thái của Iran có thể dẫn tới những hệ quả to lớn về mặt ngoại giao vào đúng thời điểm mà các nước châu Âu đang cố gắng ngăn xung đột quân sự nổ ra giữa Tehran và Washington.

Động này diễn ra chưa đầy hai tuần sau khi ông Trump ra lệnh không kích Iran rồi rút lại quyết định đó vào phút chót. Vài ngày sau, ông Trump ký sắc lệnh trừng phạt lãnh tụ tối cao và nhiều quan chức quân đội Iran để trả đũa vụ Tehran bắn rơi một thiết bị bay không người lái (drone) của Mỹ ở khu vực eo biển Hormuz.

Hãng thông tấn Fars của Iran đưa tin rằng lượng uranium làm giàu ở cấp độ thấp của nước này hiện đã vượt qua ngưỡng 300 kg cho phép trong thỏa thuận hạt nhân.

Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA), đơn vị chịu trách nhiệm giám sát chương trình hạt nhân của Iran theo thỏa thuận 2015, xác nhận rằng Tehran đã phá vỡ giới hạn.

Khi được hỏi liệu ông có thông điệp nào gửi đến Iran hay không, ông Trump đáp: "Chẳng có thông điệp nào cho Iran cả. Họ biết những gì họ đang làm. Họ thừa biết họ đang đùa với lửa và tôi cũng nghĩ như vậy. Bởi thế, tôi chẳng có thông điệp gì sất".

Trước đó, Nhà Trắng tuyên bố sẽ tiếp tục gây "sức ép tối đa" đối với Iran "cho tới khi lãnh đạo Iran thay đổi đường lối hành động". Tuyên bố cũng nói Iran nên bị cấm hoàn toàn làm giàu uranium.

Các cường quốc châu Âu - những nước vẫn ở trong thỏa thuận hạt nhân với Iran và đang cố gắng giữ thỏa thuận này khỏi đổ vỡ - kêu gọi Tehran không có thêm những động thái vi phạm thỏa thuận. Tuy nhiên, châu Âu không tuyên bố thỏa thuận mất hiệu lực hay công bố lệnh trừng phạt đối với Iran.

Việc Iran vượt giới hạn làm giàu hạt nhân được xem là một bài kiểm tra ngoại giao đối với châu Âu, sau khi giới chức Pháp, Anh và Đức đều đã tuyên bố sẽ có phản ứng ngoại giao mạnh mẽ nếu Iran vi phạm thỏa thuận.

Trong khi đó, ông Zarif tuyên bố động thái tiếp theo của Iran sẽ là làm giàu uranium quá giới hạn 3,67% mà thỏa thuận quy định - một ngưỡng mà Tehran trước đó đã tuyên bố sẽ vượt qua vào ngày 7/7.