Ông Lê Tấn Hùng bị bắt giam: Sai phạm tại SAGRI ‘khủng’ mức nào?

Bộ Công an vừa khởi tố, bắt giam ông Lê Tấn Hùng, nguyên Tổng giám đốc, và ông Nguyễn Thành Mỹ, nguyên Phó trưởng Phòng KH-ĐT SAGRI. Các sai phạm tại SAGRI ‘khủng’ đến mức nào?

Ông Lê Tấn Hùng và ông Nguyễn Thành Mỹ bị khởi tố, bắt giam để điều tra về hành vi 'Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí', do có liên quan đến sai phạm nghiêm trọng trên nhiều lĩnh vực ở Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (SAGRI).

Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, qua thanh tra đã xác định các sai phạm nghiêm trọng tại SAGRI bắt đầu từ 2004, kéo dài đến 2017, tập trung vào các sai phạm đã phát hiện: quản lý đất đai liên quan đến khoảng 1.900 ha đất cho thuê, hợp tác, chuyển nhượng… không đúng quy định pháp luật, có nguy cơ gây thất thoát; quản lý tài chính (vay vốn ngân hàng nhưng lại mang nguồn tiền vay đó gửi lại ngân hàng dẫn đến phải bù lãi suất)…

Trong các sai phạm đó, “dính” tới 18 lãnh đạo chủ chốt trong HĐTV, Ban tổng giám đốc, kiểm soát viên, kế toán trưởng của SAGRI các thời kỳ liên quan.

Đáng chú ý, riêng cá nhân ông Lê Tấn Hùng bị xác định có trách nhiệm trong các sai phạm về quản lý đất đai, tài chính, và nghiêm trọng nhất là việc ông Hùng ký khống hợp đồng du lịch nước ngoài trị giá hơn 13 tỉ đồng (đã thanh lý và chi trả tiền, khi thanh tra mới phát hiện).

Sáng nay 6.7, lực lượng chức năng Bộ Công an tiến hành khám xét nhà riêng ông Lê Tấn Hùng

SAGRI gây tổn thất vốn nhà nước

SAGRI là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, trực thuộc UBND TP.HCM, hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con. SAGRI có vốn điều lệ được duyệt hơn 1.690 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu tính đến ngày 31.12.2016 hơn 2.000 tỉ đồng.

Cơ cấu lãnh đạo trong SAGRI gồm HĐTV 3 người; Ban tổng giám đốc có 5 người, trong đó có 1 cấp trưởng (ông Lê Tấn Hùng) và 4 cấp phó; kiểm soát viên có 2 người. Mặc dù có số vốn lớn, hoạt động góp vốn, hợp tác liên doanh nhiều, nhưng hầu hết hoạt động của Sagri bị thanh tra đều có “dính” sai phạm.

Về hoạt động đầu tư, tính đến ngày 31.12.2016, Sagri đầu tư trực tiếp 100% vốn vào 3 công ty con (Công ty bò sữa, Công ty cây trồng, Công ty xuất nhập khẩu nông lâm hải sản với hơn 642 tỉ đồng); đầu tư vốn tỷ lệ trên 50% vào 4 công ty con (hơn 50 tỉ đồng), và đầu tư vốn tỷ lệ dưới 50% vào 21 đơn vị là các công ty liên doanh, công ty TNHH và công ty CP khác hơn 322 tỉ đồng. Với tổng vốn đầu tư đã chi ra hơn 1.070 tỉ đồng, nhưng lợi nhuận SAGRI thu về năm 2015 chỉ hơn 53 tỉ đồng (đạt 4,97% tổng vốn đầu tư), năm 2016 chỉ hơn 33 tỉ đồng (đạt 3,15% tổng vốn đầu tư).

Qua thanh tra toàn diện, Thanh tra TP.HCM khẳng định hoạt động đầu tư vốn của SAGRI hiệu quả không cao, một số khoản đầu tư tài chính dài hạn không hiệu quả, thua lỗ kéo dài, phải ngưng hoạt động dẫn đến vốn nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp này bị tổn thất (18/28 đơn vị không lãi).

Báo Thanh Niên từng nhiều lần phản ánh sai phạm tại SAGRI

Bất chấp quy định pháp luật

Thanh tra TP.HCM cũng phát hiện tại SAGRI và các đơn vị thành viên có nhiều sai phạm về tài chính khác. Điển hình là qua kiểm tra ngẫu nhiên hồ sơ mua sắm tài sản cố định (12/30 gói mua sắm), Thanh tra TP.HCM nhận thấy việc mua sắm tài sản cố định tại SAGRI và các đơn vị phụ thuộc chưa đảm bảo đầy đủ về trình tự thủ tục quy định tại luật Đấu thầu 2013, Nghị định số 63/2014 của Chính phủ và quy định pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp.

Thanh tra TP.HCM khẳng định những thiếu sót này thuộc trách nhiệm của bộ phận đề xuất tham mưu mua sắm, kế toán trưởng và Giám dốc trung tâm giống thủy sản và cây trồng; kế toán trưởng, Tổng giám đốc SAGRI thời kỳ liên quan.

Đối với việc thực hiện các dự án đầu tư sửa chữa, cải tạo, nâng cấp, Thanh tra TP.HCM xác định SAGRI không làm thủ tục công khai kết quả lựa chọn nhà thầu 4 dự án: thảm nhựa đường từ đường Lê Đức Thọ vào cổng trung tâm giết mổ gia cầm An Nhơn; nhà màng trồng dưa lưới tại trung tâm giống thủy sản và cây trồng; sửa chữa nhỏ tại trung tâm giết mổ gia cầm An Nhơn; sửa chữa nhà văn phòng, nạo vét kênh nội đồng tại trung tâm giống thủy sản và cây trồng.

Đối với việc quản lý, sử dụng đất, mặt bằng, nhà đất công của SAGRI và các đơn vị thành viên, Thanh tra TP.HCM xác định Sagri sử dụng 13/17 mặt bằng, nhà đất cho thuê lại một phần hoặc toàn bộ diện tích là không đúng phương án xử lý tổng thể nhà, đất; không đúng đối tượng, mục đích sử dụng đất theo quyết định giao đất, cho thuê đất của UBND TP.HCM và Thông tư số 39/2011 của Bộ Tài chính.

Số tiền thu từ hoạt động cho thuê mặt bằng, nhà đất không đúng quy định hơn 6,9 tỉ đồng. Việc quản lý, sử dụng đất tại Công ty bò sữa, Công ty cây trồng thực hiện chưa đúng các quy định pháp luật.

Tại SAGRI từng xảy ra rất nhiều sai phạm, trong đó có liên quan đến trực tiếp cá nhân ông Lê Tấn Hùng

Ký khống hợp đồng, chi khống hàng chục tỉ đồng

Nghiêm trọng nhất trong các sai phạm về tài chính xảy ra tại SAGRI là việc ký khống hợp đồng, chi khống hàng chục tỉ đồng tiền tham quan, học tập kinh nghiệm ở nước ngoài. Theo kết luận thanh tra, từ ngày 3.10 - 1.11.2016, Tổng giám đốc SAGRI mà cụ thể là ông Lê Tấn Hùng đã ký 10 hợp đồng với Công ty CP Du lịch thanh niên xung phong và Công ty TNHH thương mại dịch vụ lữ hành Hòa Bình Quốc Tế về việc tổ chức tham quan, học tập kinh nghiệm ở nước ngoài với tổng giá trị hơn 13 tỉ đồng.

Theo hồ sơ, tài liệu do SAGRI cung cấp, 10 hợp đồng này đã được 2 công ty tổ chức thực hiện và các bên đã tiến hành thanh lý hợp đồng, xuất hóa đơn tài chính và tất toán công nợ.

Tuy nhiên, qua xác minh với các tổ chức, cá nhân có tên trong danh sách đi nước ngoài do Tổng giám đốc SAGRI ký, không có người nào tham gia chuyến đi. Kết quả xác minh tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh (Công an TP.HCM), phát hiện 40/70 người lao động có tên trong danh sách đi nước ngoài không tham gia các chuyến đi nước ngoài do Sagri tổ chức, 30/70 người không có thông tin trên hệ thống của Phòng Quản lý xuất nhập cảnh.

Thanh tra TP.HCM xác định Công ty CP Du lịch thanh niên xung phong có hành vi lập khống hóa đơn đối với 6 hợp đồng, số tiền gần 5 tỉ đồng với SAGRI; Công ty TNHH thương mại dịch vụ lữ hành Hòa Bình Quốc Tế có hành vi lập khống hóa đơn đối với 4 hợp đồng, số tiền hơn 8,3 tỉ đồng với SAGRI.

Đặc biệt, Thanh tra TP.HCM khẳng định SAGRI có dấu hiệu câu kết với 2 công ty du lịch lập hồ sơ chứng từ để hợp thức hóa vụ việc, hạch toán và quyết toán không đúng quy định pháp luật. Vụ việc này vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kế toán mà pháp luật quy định, trách nhiệm thuộc về Tổng giám đốc, kế toán trưởng SAGRI, do đó Thanh tra TP.HCM kiến nghị giao cơ quan chức năng điều tra làm rõ hành vi vi phạm pháp luật.

Điều đáng nói là hàng loạt sai phạm xảy ra trong một thời gian kéo dài, trên nhiều lĩnh vực, nhưng đến thời điểm này, chỉ mới công khai thông tin Chủ tịch UBND TP.HCM xử lý kỷ luật hình thức khiển trách đối với ông Lê Tấn Hùng, thành viên không chuyên trách HĐTV, Tổng giám đốc; và bà Nguyễn Thị Thúy, kế toán trưởng SAGRI vì đã có hành vi vi phạm về nguyên tắc kế toán.

Dự án phát triển nhà ở tại KP.4, P.Phước Long B mà SAGRI chuyển nhượng “giá bèo”

Từng bán đất, dự án "giá bèo", SAGRI đã gây thất thoát bao nhiêu?

Hàng loạt dự án liên quan đến diện tích đất công sản hàng trăm ha khác do SAGRI thực hiện có sai sót, đặc biệt là các dự án: Khu sản xuất nông nghiệp Phạm Văn Cội; dự án trồng chuối xuất khẩu tại xã Phạm Văn Cội; khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao tại xã Phú Mỹ Hưng (đều tại H.Củ Chi, TP.HCM)…

Ngoài ra, SAGRI còn chuyển nhượng đất dự án "giá bèo" trái luật, điển hình là phát triển nhà ở tại KP.4, P.Phước Long B, Q.9 (chuyển nhượng giá hơn 168 tỉ đồng, tương đương hơn 10,5 triệu đồng/m2. Mức giá này được xác định thấp hơn giá mà đơn vị được chuyển nhượng huy động vốn từ khách hàng thời điểm năm 2013 (gần 14 triệu đồng/m2) và thấp hơn giá chuyển nhượng của dự án liền kề (hơn 29 triệu đồng/m2)

Tại SAGRI và công ty trực thuộc còn xảy ra phi vụ chuyển nhượng hơn 3,6 ha đất tại xã Cửa Cạn, H.Phú Quốc (Kiên Giang) của Công ty CP lâm nghiệp Sài Gòn (Forimex - công ty thành viên của SAGRI và SAGRI chiếm hơn 26% vốn góp) cho một cá nhân với giá 280.000 đồng/m2 (sau đó, có đơn tố cáo Forimex bán đất “giá bèo” vì giá thị trường loại đất này ở thời điểm chuyển nhượng là khoảng 3 triệu đồng/m2).

SAGRI còn “qua mặt” UBND TP.HCM để gây ra các sai phạm nghiêm trọng khác tại hàng loạt dự án đầu tư sử dụng đất công sản, điển hình là tại dự Cụm công nghiệp Láng Le - Bàu Cò ở xã Lê Minh Xuân (H.Bình Chánh) diện tích hơn 89 ha, tổng mức đầu tư 693 tỉ đồng…