Ông Đỗ Quang Hiển: Chúng ta có thể huy động nguồn vốn đầu tư xã hội cực lớn

Cuộc trò chuyện của Đầu tư Chứng khoán với ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn T&T và Ngân hàng SHB xoay quanh câu chuyện điểm tựa và sức bật để doanh nghiệp trụ vững qua đại dịch.

Các doanh nghiệp tư nhân đầu tàu như hệ sinh thái ông đang lãnh đạo có định hướng chiến lược như thế nào trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều bất ổn và khó dự liệu, thưa ông?

Các nhà nghiên cứu kinh tế cũng như các nhà quản lý nhà nước, doanh nghiệp lớn đều nhìn nhận rằng, tuy thời gian qua có nhiều khó khăn nhưng lại là quãng chùng lại cần thiết để nhìn lại tổ chức của mình thiếu gì, cần gì và sẽ phải thay đổi như thế nào để có thể tiếp tục hoạt động tích cực thời gian tới.

Công việc sản xuất - kinh doanh nhiều khi như những vòng quay liên tục, nếu không có đại dịch vừa rồi, doanh nghiệp cứ ào đi, không biết điểm dừng. Những cú sốc vừa rồi cũng là dịp để các nhà quản lý doanh nghiệp lớn, các doanh nhân có thời gian nhìn lại mình, suy ngẫm về quá khứ, hiện tại và có định hướng cho tương lai.

Sự ổn định của nền kinh tế, đất nước, khả năng chống chịu và chiến thắng dịch bệnh cho thấy Việt Nam có thể trở thành ngôi sao sáng trong kinh tế khu vực và thế giới. Đó là điểm rất mạnh, maà chính lúc này Chính phủ đã nhìn thấy tích cực, đang cùng các tập đoàn kinh tế lớn đưa ra định hướng chiến lược, giải pháp và kế hoạch hành động để đón nhận thế mạnh tiềm năng ấy.

Các nền kinh tế khác như Mỹ, Anh họ có chiến lược kéo các đầu tàu lên, vì một tập đoàn như thế sẽ kéo theo các doanh nghiệp khác rất nhiều. Với nguồn lực hạn hẹp của chúng ta như hiện nay, ông nghĩ về các giải pháp hỗ trợ như thế nào, các doanh nghiệp đang cần nhất điều gì?

Kinh tế thế giới có thời điểm rơi xuống đáy nhưng với tiềm lực mạnh, họ tập trung hỗ trợ và kinh tế lại bật lên hình chữ V. Với Việt Nam, nền tảng dự trữ không thể có tiềm lực như các nước G7, nhưng tiền trong dân rất lớn, niềm tin sẽ hỗ trợ kinh tế bật lên.

Ngay trong lĩnh vực chứng khoán, vừa rồi khi các nhà đầu tư nước ngoài tháo chạy, đã có ngay lực lượng các nhà đầu tư F0 với nguồn vốn trong dân lớn thay thế các cổ đông nước ngoài. Điều này cho thấy, chúng ta có thể huy động nguồn vốn đầu tư xã hội không hề nhỏ.

Lúc này cần sự nỗ lực của bản thân các tập đoàn kinh tế, doanh nhân nỗ lực, đặt biệt doanh nghiệp cần sự quan tâm của cơ quan quản lý, Nhà nước trong việc tích cực đưa ra cơ chế, chính sách để tận dụng và thúc đẩy cơ hội phát triển trong thời gian tới.

Với các doanh nghiệp trong hệ sinh thái mà ông lãnh đạo, quan điểm đẩy mạnh đầu tư hay tạm co cụm, giảm tốc để vượt qua khó khăn?

Không một doanh nghiệp, một nền kinh tế nào liên tục đi lên thẳng đứng. Trong kinh tế và toán học, sự phát triển là một hình sin, có đỉnh rồi lại có đáy, tất nhiên không ai muốn rơi xuống đáy sâu, nhưng sự phát triển cần chấp nhận những khoảng lặng như vậy.

Công việc sản xuất - kinh doanh nhiều khi như những vòng quay liên tục, nếu không có đại dịch vừa rồi, doanh nghiệp cứ ào đi, không biết điểm dừng.

Chính phủ và cả doanh nghiệp đều chia sẻ quan điểm rằng, kinh tế sẽ đi lên theo hình chữ V. Bởi vậy, đây sẽ là cơ hội đầu tư. Có thể kể đến rất nhiều lĩnh vực Việt Nam đang rất cần từ năng lượng sạch, môi trường, hạ tầng, logistic, các ngành công nghiệp phụ trợ nền tảng, thúc đẩy kinh tế.

Nhiều năm qua, chúng ta quan tâm nhưng chưa đủ cơ chế chính sách và cơ chế thuận lợi như bây giờ. Tôi cho rằng, bây giờ mới là khởi đầu.

Câu chuyện mở cửa bầu trời, mở cửa cho một số thị trường đang được bàn thảo và dự kiến. Ông có ủng hộ việc mở cửa thị trường sớm không?

Nếu nói về kinh tế, chúng ta rất mong muốn mở cửa sớm, nhưng nói về an ninh sức khoẻ chúng ta cần sự thận trọng nhất định. Tuy giới doanh nhân như chúng tôi rất sốt ruột, nhưng đều cho rằng cần thận trọng, nếu không may có vùng nào đó dịch quay trở lại, tác động đến phát triển kinh tế là rất lớn.

Chúng ta cần tính toán đến một lộ trình, kế hoạch chu đáo để kiểm soát được các tình huống khi quyết định mở cửa trở lại theo cả hai hướng từ nước ngoài vào Việt Nam và ngược lại.

Tôi ủng hộ nhưng phải có kiểm soát, cân nhắc thận trọng.

Ông có nhắc đến việc đây là thời điểm thực hiện mạnh mẽ việc tái cơ cấu doanh nghiệp. Trong hệ sinh thái của T&T, SHB…, đang tập trung tái cơ cấu như thế nào?

Chúng tôi đã thẳng thắn nhìn nhận rằng, trong chiến lược mình đi nhiều năm qua, có cái phù hợp và chưa phù hợp. Chẳng hạn, đâu đó có thể là sự đầu tư dàn trải, chưa tập trung. Một sự cảm nhận luôn thường trực là chiến lược mình đang đi có thể chưa phù hợp nhưng cả cỗ máy vẫn chạy vì chưa có thời gian tĩnh lại để đánh giá.

Thời gian qua, chúng tôi đã tập trung đánh giá lại các lĩnh vực, chiến lược hoạt động mà Tập đoàn hướng tới, từ đó đánh giá lại hệ thống quản trị, các nền tảng trong quản trị, cấu trúc công nghệ, hệ thống, quy trình, hệ thống công nghệ, hệ thống vận hành.

Chắc chắn rằng, Tập đoàn cần phải quan tâm hơn nữa đến câu chuyện hiện đại hoá công nghệ, đặc biệt những công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn… để đón nhận tiềm năng, có thêm sức bật mới, đáp ứng được tốc độ, chiến lược phát triển mới trong thời gian tới

Nói chuyện về công nghệ, gần một năm qua, cái bắt tay giữa T&T và Amazon đã bước đầu “đơm hoa, kết trái”?

Trước khi có dịch, thương mại điện tử là xu hướng tất yếu, khi xảy ra dịch bệnh, thương mại điện tử càng quan trọng cho sự phát triển. T&T, SHB hợp tác với Amazon đào tạo cá nhân, doanh nghiệp chào bán hàng hóa trên chợ thương mại điện tử lớn nhất thế giới này, sử dụng qua hệ thống thanh toán ngân hàng…

Rất vui là gần 1 năm qua, nhiều doanh nghiệp nhiều hộ cá thể đã đưa được sản phẩm của họ lên chợ Amazon và chi phí giảm thiểu rất nhiều. Khi họ xuất khẩu, sản phẩm có đầu ra, được đào tạo các nghiệp vụ giao dịch, họ trưởng thành lên và phát triển sản xuất, kinh doanh tốt hơn, xây dựng thương hiệu, bên cạnh đó có ngân hàng đồng hành về đào tạo, hướng dẫn, hỗ trợ nguồn vốn. Phải nói là rất nhiều lợi ích và chúng tôi vui vì giúp được nhiều người.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định mới về danh mục các doanh nghiệp sẽ tiếp tục thoái vốn nhà nước. Là một nhà đầu tư từng tích cực với hoạt động này, tới đây Tập đoàn của ông có tham gia vào quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước nữa hay không?

Việc thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước là rất cần thiết và đây là cơ hội tiềm năng cho các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.

Phải nói rằng, trong nhiều năm hoạt động, các doanh nghiệp nhà nước có những lợi thế, tiềm năng nhất định nên các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài luôn rất quan tâm đến hoạt động thoái vốn nhà nước.

Với T&T, chúng tôi tiếp tục quan tâm tới các cơ hội và sẽ nắm bắt khi thấy phù hợp. Chúng tôi không những quan tâm mà rất quan tâm tới lĩnh vực này.

Chắc chắn các ông sẽ tham gia khi có cơ hội phù hợp?

Đúng là như vậy.

Còn việc mở rộng đầu tư thông qua bắt tay với các tập đoàn nước ngoài để triển khai các dự án thì sao, thưa ông?

Do đại dịch nên bản thân các nhà đầu tư nước ngoài không được xuất cảnh. Mọi việc thường được trao đổi qua video call, tuy nhiên do chưa gặp nhau được trực tiếp nên những trao đổi thường bị hạn chế.

Tôi cho rằng, khi dịch bệnh được kiểm soát, các nhà đầu tư nước ngoài đã có kế hoạch đều rất háo hức sang Việt Nam. Để đón nhận làn sóng đầu tư mới, dịch chuyển mới rất lớn ở Việt Nam thời gian tới, chúng ta cần tận dụng, đẩy mạnh hợp tác, kết hợp với họ, công nghệ của họ, nguồn vốn đầu tư của họ. Tất nhiên, các doanh nghiệp Việt như chúng tôi hiện đã chuyển hướng chọn lĩnh vực hợp tác như năng lượng sạch, công nghệ cao chứ không đầu tư những lĩnh vực cũ nữa.