Ông Biden sẽ ra ‘đòn hiểm’ nào để tiếp tục Chiến tranh Lạnh mới với Trung Quốc?

Chuyên gia Nga cho rằng, ông Biden sẽ kiềm chế Trung Quốc theo cách khác với ông Trump, trên nhiều góc độ “hiểm” với chiến lược đa dạng, và hiệu quả sẽ cao hơn.

Theo báo cáo mới đây của Reference News, ông Yuri Tavrovsky, một giáo sư thuộc Trường Đại học Hữu nghị Nhân dân Nga cho rằng, cuộc đối đầu giữa Mỹ với Nga và Trung Quốc sẽ bước sang một giai đoạn mới, chính quyền mới của ông Joe Biden sẽ thực hiện khái niệm "toàn cầu hóa mới" và tiến hành đối phó với Nga và Trung Quốc bằng cách lôi kéo các đồng minh và đối tác tiềm năng.

Dưới thời ông Donald Trump, với chủ trương “nước Mỹ trên hết”, Chính quyền ông Trump đã làm cho hình ảnh nước Mỹ không ngừng xấu đi trong các lĩnh vực. Ngay sau khi đắc cử, ông Joe Biden đã tuyên bố rằng, Chính phủ của ông sẽ sửa chữa những “sai lầm” trong chính sách của ông Trump, khôi phục lại liên minh ban đầu và tìm những người bạn mới.

Theo ông Yuri Tavrovsky, tuyên bố của ông Biden không có nghĩa là Mỹ sẽ từ bỏ “di sản” mà ông Trump để lại trong cuộc cạnh tranh với Nga và Trung Quốc. Khác nhau là cách thức tiến hành. Có thể, vị trí của Moscow và Bắc Kinh sẽ thay đổi trong thứ hạng ưu tiên của Mỹ. Ông Biden gọi Nga là "kẻ địch chính" và Trung Quốc là "đối thủ cạnh tranh chính". Nhưng đây chỉ là cách gọi diễn ra trước thời điểm bầu cử Tổng thống Mỹ vừa qua.

Thay đổi chế độ sắp diễn ra ở Washington, điều này có nghĩa là kết thúc chiến lược "rút Mỹ khỏi các hiệp định" của Trump, chính quyền Biden sẽ thúc đẩy khái niệm toàn cầu hóa dựa trên chủ nghĩa tân bảo thủ. Chiến lược này có thể được gọi là "toàn cầu hóa mới" vì nó sẽ thay thế "toàn cầu hóa cổ điển" thịnh hành sau khi Liên Xô sụp đổ.

"Toàn cầu hóa mới" của Biden sẽ dựa trên việc lôi kéo các đồng minh và đối tác tiềm năng tham gia vào chiến lược kiềm chế Nga và Trung Quốc. Trong mặt trận chống Nga, ngoài những gì đã thiết lập được từ thời kỳ chiến tranh Lạnh, Chính quyền ông Biden sẽ tăng cường lôi kéo các nước Đông Âu tham gia mặt trận này.

Còn đối với mặt trận chống Trung Quốc, vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Trên mặt trận này, dường như các cuộc “tấn công” sẽ được phát động cùng lúc từ hai hướng, đó là hướng đông và hướng tây.

Ở phía đông, Biden sẽ mở rộng các liên minh song phương hiện có với Nhật Bản, Hàn Quốc và Australia. Ông cũng sẽ củng cố “liên minh” chống Trung Quốc bốn bên gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ. “Liên minh” này được Mỹ xúc tiến thực hiện từ năm 2017, nhưng ban đầu rất hạn chế, và chỉ được thể hiện trong các cuộc họp ngoại giao và các cuộc tập trận hải quân hàng năm.

Tuy nhiên, khi sự bất hòa giữa Bắc Kinh và New Delhi ngày càng gia tăng, nhóm “bộ Tứ” này bắt đầu làm phong phú thêm nội dung địa chiến lược của mình. Mỹ đã nhận được sự giúp đỡ to lớn trong việc thúc đẩy các khái niệm mới ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Một Bộ chỉ huy có cùng tên với khu vực này đã được thành lập để điều phối các hoạt động ngày càng gia tăng của Quân đội Mỹ. Gần đây, Mỹ cũng bắt đầu xúc tiến thành lập Hạm đội 1 chuyên phụ trách sự vụ trong khu vực này.

Với sự trợ giúp của nhóm bộ Tứ, Washington có thể ngăn cản Bắc Kinh cải thiện quan hệ với Ấn Độ, Nhật Bản và Australia. Trong tương lai, New Zealand và các nước khác cũng có thể tham gia cấu trúc địa chính trị mới này.

Rõ ràng, liên minh bốn bên sẽ sớm trở thành một phương tiện khác để những người theo chủ nghĩa toàn cầu mới thực hiện việc ngăn chặn chiến lược chính trị và quân sự đối với Trung Quốc, đồng thời thiết lập một khuôn khổ chặt chẽ để ngăn chặn Bắc Kinh gia tăng vị thế của mình ở khu vực Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

Liên minh bốn bên cũng bao gồm cả ý nghĩa kinh tế. Các chuyên gia từ Phòng Thương mại và Công nghiệp Mỹ tin rằng khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương có thể chiếm một nửa nền kinh tế thế giới trong tương lai, mặc dù điều này đòi hỏi phải đầu tư khoảng 26 nghìn tỉ USD.

Nếu Mỹ không thành công trong việc quay trở lại Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và trở thành nhà lãnh đạo của Hiệp định này thì liên minh bốn bên mở rộng có thể sẽ trở thành một cơ chế thay thế cho CPTPP. Vai trò của liên minh mới trong việc phát triển các mối quan hệ khu vực đã được thảo luận, chẳng hạn như các nước ở Đông Á, Nam Á, Châu Phi và Âu-Á.

Ở phía tây, châu Âu sẽ trở thành nguồn lực chống Trung Quốc cho những người theo chủ nghĩa toàn cầu mới. Dưới thời Trump, Washington đã mở rộng thành công phạm vi ảnh hưởng của NATO về phía đông. Hiện có thể thấy trước rằng châu Âu sẽ tham gia tích cực hơn vào quân sự, kinh tế và ngăn chặn Trung Quốc.

Điều đáng chú ý là, nhiều khả năng, ông Biden sẽ không gia tăng cường độ trong cuộc chiến thương mại nhằm vào Trung Quốc mà ông Trump đang tiến hành. Ông Biden sẽ từng bước chuyển dịch cuộc chiến này sang lĩnh vực tài chính.

Hệ thống tài chính tiền tệ thế giới lâu nay vẫn được duy trì dựa trên đồng USD và được quản lý bởi các tổ chức tài chính theo lệnh của Washington. Nguồn vốn tài chính toàn cầu sẽ là công cụ hỗ trợ đắc lực nhất trong chính sách mới của Mỹ.

Các nhà tài chính sẽ làm chậm sự tăng trưởng của tỷ trọng đồng Nhân Dân Tệ trong giỏ tiền tệ của IMF; cố gắng phá vỡ chuỗi tài chính kết nối Trung Quốc và thế giới, như chấm dứt hệ thống thanh toán Hiệp hội truyền thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT). Ngoài ra, Mỹ sẽ tìm cách phá vỡ thị trường tiền tệ của Trung Quốc, điều đã xảy ra cách đây vài năm.

Có thể nói, 4 năm tới đây sẽ là chương tiếp theo của Chiến tranh Lạnh phiên bản mới giữa Mỹ và Trung Quốc.