Ôm nợ sau cơn sốt 'mở đường, đất vườn ra mặt tiền'

Nghe thông tin sắp có dự án mở đường ngang khu đất nhà mình, anh họ tôi vay tiền mua thêm đất nhà kế bên với hy vọng trúng to.

Hai tuần trước tôi về quê ăn cưới đứa cháu, trong nhóm họ hàng bên ngoại tôi thấy vắng mặt vợ chồng một người anh họ. Hỏi thăm thì mới nhận được câu trả lời: "Vợ chồng nó đi trốn nợ rồi, bây giờ không dám vác mặt đi đâu".

Thật khá bất ngờ, chỉ mới độ Tết năm trước, tôi còn thấy hai vợ chồng anh ấy đi chúc Tết bằng xe hơi, tiền lì xì rủng rỉnh vì trúng đất.

Chả là anh họ tôi có một công (1.000 m2) đất vườn được cho từ thời ông nội của anh còn sống. Bình thường nhà anh cho thuê khu vườn này, tiền tính theo năm. Thu nhập chính của gia đình đến từ sạp thịt heo ngoài chợ.

Bỗng nhiên không biết từ đâu mà có thông tin rằng sắp có dự án làm đường tránh thị trấn và con đường ngày sẽ đi ngang khu vườn của anh họ tôi và hàng chục người khác. Ai nấy vui mừng còn hơn trúng số vì "đang ở trong kẹt mà tự dưng lòi ra mặt tiền". Anh còn nhẩm tính nếu phân mỗi nền vài mét ngang thì đất nhà anh tha hồ đếm tiền.

Thời gian đó, sốt đất xảy ra ở nhiều nơi, nhiều lô đất ở nơi khỉ ho cò gáy còn được kêu bán với giá trên trời, huống chi là đất sắp có con đường chạy ngang qua. Thật trùng hợp là chủ đất liền kề đó kêu bán đất để trả nợ cho con. Thấy mối làm ăn quá ngon, vợ chồng anh đánh liều đem tiền tiết kiệm ra mua nhưng phải cạnh tranh với vài ba người khác trả giá cao hơn.

Do đang nuôi hai con học đại học nên cũng cần tiền trong nhà, vợ chồng anh đánh giá nếu mua được lô đất đó thì "nối dài" thêm lô đất của mình, giá trị càng tăng cao hơn. Không thể bỏ lỡ cơ hội, vợ chồng anh đánh liều vay tiền để mua. Anh tự tin có thể gồng lãi trong thời gian vài năm, chờ đến khi con đường làm xong là giá tăng gấp bội, dư sức trả lãi lẫn gốc và hời được một khoản tiền to.

Thế nhưng, này vui không được bao lâu, đất đã mua, tiền đã vay mà không thấy ai nói thông tin mở đường nữa. Đi hỏi thì nhận được câu trả lời đì lây (hoãn) không biết chừng nào khởi động lại dự án, hoặc khi tính toán lại thì người ta không mở đường qua đất của anh. Bây giờ, đất bán không được mà còn ôm đống nợ, sạp thịt heo cũng dẹp vì quá ế, nợ vẫn ôm, tiền lãi vẫn đống mà chưa biết khi nào mới lấy lại tiền vốn đã bỏ ra.

Có lẽ, khi thị trường bất động sản đóng băng thời gian qua, nhiều người đã ôm nợ như thế vì đất không có thanh khoản trong khi lãi suất tăng cao. Nhiều người cắt lỗ với hy vọng hoàn vốn hoặc lỗ nhẹ nhàng nhưng không được.

Mỗi chu kỳ sóng - đỉnh đều để lại bài học giống nhau, nhưng vì tự tin mình sẽ mua đáy bán đỉnh hoặc hy vọng sẽ kiếm được món hời to trong thời gian ngắn mà không chịu học kỹ bài học cũ. Họ vận dụng những khoản vay, đòn bẩy quá đà. Đến khi con sóng đi qua, không còn lực nâng đỡ thì bẫy sập và họ bị đè.