Nuôi cấy và phân lập thành công virus corona mới, Việt Nam sẽ sản xuất vác-xin?

Thông tin từ Bộ Y Tế Việt Nam khẳng định, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã nuôi cấy và phân lập thành công virus corona mới. Từ tin vui này của ngành Y tế, một chuyên gia Trung tâm công nghệ Gen cho rằng, trong thời gian tới, Việt Nam đã có thể sản xuất được vắc-xin (vaccine) ngừa coronavirus chủng mới.

Bộ Y tế: Việt Nam nuôi cấy và phân lập thành công virus corona

Bộ Y tế Việt Nam ngày 7.2 cho biết, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã nuôi cấy và phân lập thành công chủng virus corona mới (nCoV-2019) trong điều kiện phòng thí nghiệm. Điều này sẽ tạo tiền đề cho việc xét nghiệm nhanh các trường hợp nhiễm và nghi nhiễm nCoV tại Việt Nam.

Như tuyên bố trước đó của Thứ trưởng Bộ Y tế Việt Nam Nguyễn Trường Sơn, rằng với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, cùng với trình độ và năng lực đã được minh chứng, ngành Y tế Việt Nam tự tin đủ khả năng ngăn chặn được dịch viêm phổi Vũ Hán do chủng mới virus corona (nCoV- 2019) gây ra.

Cập nhật tình hình diễn biến dịch viêm đường hô hấp cấp do coronavirus tại Việt Nam, Bộ Y tế cho hay, tính đến 12h ngày 7.2.2020 đã ghi nhận 12 ca bệnh dương tính với chủng mới coronavirus, chưa có ca nào tử vong: trong đó, có hai cha con người Vũ Hán, Trung Quốc (trong đó người con khỏi và đã xuất viện), 5 người Việt Nam là công nhân Công ty TNHH Nihon Plast Nhật Bản (trong đó có 1 người đã khỏi và ra viện), 3 người thân của nữ công nhân về Việt Nam từ ổ dịch Vũ Hán, nữ lễ tân khách sạn tại TP. Nha Trang có tiếp xúc với hai cha con người Trung Quốc cũng đã bình phục và ra viện cùng với một người đàn ông quốc tịch Mỹ ở TP.HCM.

Số trường hợp nghi ngờ nhiễm virus corona chủng mới với các dấu hiệu sốt, ho, có tiền sử đến từ vùng có dịch là 77 người, hiện vẫn được cách ly theo dõi chặt chẽ, tránh không để lây ra cộng đồng. Ngoài ra, còn 379 trường hợp sức khỏe bình thường, không bị sốt, ho nhưng Bộ Y tế vẫn chỉ đạo cách ly do có tiếp xúc gần với người bị nghi ngờ nhiễm coronavirus.

Qua công trình này, mỗi ngày Việt Nam sẽ có khả năng xét nghiệm hàng nghìn mẫu bệnh phẩm trong trường hợp cần thiết. Thời điểm hiện tại, Việt Nam đang có trên 1.000 người từ Trung Quốc trở về, cùng với gần 500 người có tiếp xúc gần với người nhiễm virus corona đang được cách ly, theo dõi, giám sát và chờ kết quả xét nghiệm.

Phát biểu về thành công mang tính tiền đề này, Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ trung ương Đặng Đức Anh xác nhận, đơn vị đã nuôi cấy thành công chủng mới virus corona trong phòng thí nghiệm. Đồng thời, vị Viện trưởng cho biết, virus này được phân lập từ mẫu bệnh phẩm lấy từ người bệnh nhiễm tại Việt Nam. Công trình phân lập virus này chỉ có thể được thực hiện bởi những đơn vị nghiên cứu có nền tảng về trang thiết bị và kinh nghiệm.

Bộ Y tế nhận định, việc phân lập virus sẽ là tiền đề cho việc nghiên cứu và phát triển văcxin phòng chống virus corona trong tương lai. Ngoài ra, điều này cũng giúp đưa ra các biện pháp dự phòng dịch hiệu quả hơn. Theo Bộ Y tế, đến lúc này Việt Nam vẫn đảm bảo cung ứng đủ sinh phẩm cho việc xét nghiệm.

Trước đây, Việt Nam cũng đã từng phân lập được virus cúm gia cầm H5N1, đồng thời cũng đã phát triển được vác-xin ngừa cúm gia cầm trên người.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng cho biết, Bộ Khoa học và công nghệ đã đặt hàng nhóm các nhà khoa học trong nước nghiên cứu và sản xuất bộ kit xét nghiệm virus corona với thời gian trong vòng 2 tuần. Với bộ kit này, thời gian thực hiện và có kết quả xét nghiệm virus corona tại Việt Nam sẽ tương đương Trung Quốc, tức là khoảng 2 giờ nếu tính thời gian xét nghiệm và dưới 4 giờ nếu tính cả thời gian chuẩn bị.

Đây là thời gian xét nghiệm virus corona có thể xem là nhanh nhất trong số 28 quốc gia, vùng lãnh thổ bị lây lan dịch cho đến nay.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, hiện các phòng thí nghiệm đang sử dụng 2 phương pháp xét nghiệm tìm virus corona, với thời gian xét nghiệm là 4 - 9,5 giờ tùy loại. Cả hai phương pháp này đều phát hiện được virus corona nếu người bệnh đã nhiễm bệnh (tức là kể cả khi ở giai đoạn ủ bệnh).

Phương pháp lấy mẫu là rất quan trọng. Nếu lấy mẫu dịch phết họng hoặc dịch phết mũi đúng cách, kết quả xét nghiệm sẽ chuẩn xác trong thời gian kể trên.

Sau khi hoàn thành bộ kit xét nghiệm, ngoài việc giảm thời gian xét nghiệm, Bộ cũng sẽ có hướng dẫn xét nghiệm và điều này sẽ có thể thực hiện được ở nhiều cơ sở y tế.

Từ đầu tuần này, nhóm khoa học đã bắt tay vào thực hiện nghiên cứu và sản xuất bộ kit xét nghiệm. Dự kiến công cụ mới sẽ hoàn tất vào cuối tuần sau.

“Do bộ kit tương tự đã được triển khai thường quy xét nghiệm HIV và lao tại Việt Nam, nên khi thay hóa chất chuẩn với virus corona, chúng tôi sẽ sản xuất được bộ kit tìm virus corona, với thời gian xét nghiệm nhanh hơn và chuyên nghiệp hơn so với hiện nay”, đại diện nhóm nghiên cứu cho hay.

Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Lê Quỳnh Mai, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương trước đó cũng chia sẻ, từ việc cập nhật thông tin trên cổng thông tin điện tử của Tổ chức Y tế thế giới về dữ liệu sử dụng kỹ thuật mới trong xét nghiệm, chẩn đoán sớm và cách ly kịp thời các trường hợp nghi nhiễm bệnh, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã cập nhật thông tin và tự đặt mồi đặc hiệu theo chuẩn thức của WHO thông qua đối tác Nhật Bản.

Theo đó, kể từ ngày 31.12, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã nhận được mồi đặc hiệu này và áp dụng kỹ thuật Realtime RT- PCR. Đây là kỹ thuật phân học phân tử cho kết quả chính xác và nhanh hơn nhiều so với giải trình tự gen.

Trước tin vui, thành quả đáng khích lệ này của ngành Y tế Việt Nam, một chuyên gia Trung tâm Công nghệ Gen cho rằng, đây là một thành công vượt bậc của Việt Nam. Tính đến nay, không có nhiều quốc gia thực hiện được việc nuôi cấy và phân lập thành công chủng mới virus corona trong phòng thí nghiệm.

“Với kết quả này mở ra bước tiến nhảy vọt, chúng ta có thể sản xuất được vaccine phòng ngừa virus Corona trong thời gian không xa”, vị chuyên gia nhận định với Infonet.

Trên thế giới, trước đó, cùng với Viện Pasteur của Pháp, ngày 1.2, Viện nghiên cứu các bệnh truyền nhiễm quốc gia (NIID) của Nhật Bản cũng đã nuôi cấy và cô lập thành công virus corona mới gây bệnh viêm phổi Vũ Hán với mẫu bệnh phẩm lấy từ chính bệnh nhân nhiễm virus gây chết người này.

Viện nghiên cứu NIID của Nhật khẳng định, chuỗi gen của chủng virus đã được cô lập trùng khớp tới 99,9% với chuỗi gen của coronavirus mà chính phủ và ngành Y tế Trung Quốc công bố. Các chuyên gia của viện NIID khẳng định, bên trong virus đã được cô lập này, không có bất cứ sự biến đổi nào về gen có thể dẫn tới sự lây nhiễm hay độc tính cao hơn.

Dựa trên thành công này, phía Nhật Bản đã bắt đầu quá trình phát triển vắc-xin phòng ngừa, thuốc chữa trị và thiết bị chẩn đoán nhanh virus corona chủng mới (nCoV- 2019).

Ngày 5.2, Cơ quan quản lý dịch bệnh Hàn Quốc (CDC) cũng khẳng định đã tiến hành phân tách thành công chủng mới coronavirus từ một bệnh nhân của nước này dương tính với nCoV.

Theo đó, CDC đã tiêm và nuôi cấy mẫu bệnh phẩm đường hô hấp của bệnh nhân lên tế bào, xác nhận được sự sinh sôi của virus corona và tiến hành phân tích trình tự di truyền, từ đó phân tách thành công virus này.

Phía Cơ quan quản lý dịch bệnh Hàn Quốc khẳng định, căn cứ thông tin di truyền của virus mà các nước đã công bố, virus được nước này cô lập lần này có trình tự di truyền tương đồng (99,5-99,9%) với virus được phân tách tại Trung Quốc, Pháp, Singapore, Đức, đồng thời cũng không phát hiện biến dị di truyền.

Cũng như Nhật Bản và các quốc gia khác, CDC quyết định công khai và chia sẻ với giới khoa học về thông tin di truyền của virus đã được phân tách thành công, để các nhà khoa học sớm phát triển vaccine và thuốc điều trị.

Đến thời điểm hiện tại, đã có 7 trường hợp dương tính với virus corona mới được ghi nhận tại Vĩnh Phúc, trong số đó có 3 ca lây nhiễm từ cộng đồng. Như vậy, đây đang là tỉnh giữ kỷ lục về số ca nhiễm coronavirus được ghi nhận tính đến lúc này.

Hiện Vĩnh Phúc đã cho cách ly, theo dõi gần 140 người có tiếp xúc, tiếp xúc gần với các bệnh nhân.

Trước tình hình trên, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam - Trưởng ban chi đạo Quốc gia Phòng chống dịch đã yêu cầu cử 2 đội cơ động phản ứng nhanh về Trung tâm Y tế huyện Bình Xuyên để hỗ trợ chuyên môn. Theo đánh giá của Bộ Y tế, Bình Xuyên hiện là điểm nóng về dịch coronavirus trên cả nước.

Chiều 6.2, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh - Bộ Y tế đã dẫn đầu một đội phản ứng nhanh xuống thăm, kiểm tra, làm việc và hỗ trợ công tác phòng chống, chăm sóc, phòng ngừa kiểm soát nhiễm khuẩn dịch corona.

Cục Quản lý Khám chữa bệnh cũng cử thêm một Đội cơ động phản ứng nhanh chống dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona của BV Bạch Mai, do TS Nguyễn Văn Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới phụ trách. Đội cơ độn phản ứng nhanh này sẽ ở lại hỗ trợ điều trị, chăm sóc, kiểm soát lây nhiễm và tập huấn chuyên môn cho trung tâm trong công tác phân luồng, cách ly, phòng ốc…

Hiện tại, Trung tâm Y tế huyện Bình Xuyên đang theo dõi, điều trị và giám sát 1 bệnh nhân dương tính với virus corona mới và theo dõi cách ly 12 người khác. Sức khoẻ bệnh nhân dương tính với coronavirus đã ổn định.

Giám đốc Trung tâm Y tế Bình Xuyên BS Nguyễn Tuấn Minh cho biết, trung tâm đã phun khử sát khuẩn tất cả các gia đình có bệnh nhân dương tính, các ca nghi ngờ mắc bệnh cần giám sát và các khu vực đông người.

Để tránh lây nhiễm trong khu khám bệnh, khu điều trị cách ly, PGS.TS Lương Ngọc Khuê yêu cầu buồng bệnh phải mở thông thoáng, giảm nồng độ virus, các dung dịch sát khuẩn, thùng rác thải phải đảm bảo phòng ngừa lây nhiễm; Khu điều trị phải có các quy định rõ ràng về lau bề mặt, người chăm sóc nên cố định, theo dõi sát bệnh nhân; trang phục phòng hộ phải đảm bảo, đảm bảo an toàn cho nhân viên.

Ngoài ra, việc phân luồng bệnh nhân cần được thực hiện một cách rõ ràng hơn, nhất là các dấu hiệu cần cách ly.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê cũng cho biết sẽ hỗ trợ trung tâm các văn bản chuyên môn, xây dựng cơ số trang thiết bị, cung cấp phương tiện phòng hộ.

Với Sở Y tế Vĩnh Phúc, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đề nghị ngoài đảm bảo cơ số trang thiết bị, thuốc, cần đảm bảo chế độ chính sách cho cán bộ chống dịch, chế độ cho bệnh nhân.

Chiều 6.2, đội cơ động phản ứng nhanh của Bộ Y tế tiếp tục kiểm tra khu khám sàng lọc bệnh nhân nghi nhiễm nCoV, thăm hỏi các bệnh nhân đang được theo dõi, cách ly tại BV đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc.