Nước Mỹ đâu phải được xây dựng để rồi đóng cửa

Hơn 10.000 ca nhiễm mới, thêm 100 người chết vì COVID19 chỉ trong 24 tiếng đồng hồ qua nâng tổng số người Mỹ bị dương tính lên khoảng 43.000 người, hơn 400 chết.

158 triệu người Mỹ được lệnh: Stay at home khiến nền kinh tế bị đảo lộn.

“Nước Mỹ đâu phải được xây dựng nên để rồi đóng cửa” (This country wasn’t built to be shutdown), tổng thống Donald Trump đã phải đăng đàn, cam kết sẽ sớm phá bỏ tình trạng đóng băng nền kinh tế như hiện nay.

Có đóng thì ắt có mở, nhưng là khi nào thì vẫn là một câu hỏi lớn, gây ra nhiều tranh luận, không chỉ giữa các chính trị gia, chuyên gia kinh tế và giới y khoa, dịch tễ, mà còn giữa các giới này với nhau.

Shutdown - đóng cửa, blockdown - phong tỏa, đã gây nên một cơn xáo trộn, can qua chưa từng thấy ở Mỹ. Điều đó khiến giới lãnh đạo doanh nghiệp ngồi trên đống lửa, đặt ra câu hỏi: Liệu các biện pháp cứng rắn, từ shutdown đến social distancing, stay home đó có quá mạnh tay?

Con người và nền kinh tế, ai cần được ưu tiên giải cứu hơn?

Goldman Sach, như thường lệ, ngồi đoán: GDP của Mỹ quý 2 sẽ bay mất 30%. Tỉ lệ thất nghiệp của Mỹ sẽ lên đến 13%. Toàn là những con số kỷ lục.

Đặt ra câu hỏi, rồi lại gợi ý: Ai bệnh, ai mệt thì nên ở nhà. Ai khỏe mạnh thì hẵng cứ đi làm chứ, nếu không chúng ta chưa chết vì bệnh thì đã chết vì đói.

Thống đốc New York họp báo đưa ra ba chữ S: Stay home - Stop the spread - Save life, nhưng vẫn để ngỏ: Nền kinh tế không thể đóng mãi được.

Giới chuyên gia dịch tễ thì cảnh báo: Chớ có vội vàng. Mọi thứ đang rất xấu, hãy tiếp tục shutdown thêm 2 tuần nữa, rồi hãy tính.

Nhưng Giáo sư Casey Mulligan của Đại học Chicago, Tổ trưởng tổ tư vấn kinh tế của tổng thống Trump, cho rằng việc đóng cửa nền kinh tế nhằm ngăn chặn sự lây nhiễm virus còn gây nguy hại hơn là không làm gì cả.

“Nói nôm na, là giống như vầy: Khi bạn khám phá ra rằng quan hệ tình dục có thể gây nguy hiểm thì bạn không thể chạy ra ngoài rồi hét lên: Đừng có quan hệ nữa. Thay vào đó, chúng ta nên vẽ đường cho hươu chạy sao cho đúng, cho lành mạnh hơn chứ”.

Thành phố New York vẫn là tâm dịch của nước Mỹ. Nữu Ước mỗi năm đón khoảng 60 triệu du khách đến thăm và làm việc. Quảng trường Time Square là nơi mỗi năm có 40 triệu du khách đến dạo chơi. Sân bay ở đây là nơi cất cánh - hạ cánh của khoảng 3.000 máy bay. Tất cả bỗng dưng thay đổi vì con virus vô hình.

Sau khi Trump dùng cụm từ: Chinese virus Virus Trung Quốc, thì bây giờ đã phải đăng đàn: Việc lây nhiễm này không phải lỗi của cộng đồng người châu Á ở Mỹ.

Ở Mỹ và phương Tây, người châu Á đang bị kỳ thị là nhân tố gây lây nhiễm. Ở châu Á, và Việt Nam, người Âu Mỹ, lại đang chịu sự phân biệt này.