“Nóng” vấn nạn mũ bảo hiểm giá rẻ kém chất lượng

Tình trạng mũ bảo hiểm kém chất lượng đội lốt mũ thời trang bày bán tự do ngày càng phổ biến, gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông.

Tràn lan mũ bảo hiểm giá rẻ kém chất lượng

Dạo một vòng quanh các cửa hàng bán mũ bảo hiểm dọc đường Cầu Giấy, không khó để thấy bên cạnh các loại mũ chính hãng, rất nhiều loại mũ thời trang được bày bán la liệt với giá chỉ vài chục nghìn đồng. Hầu hết những loại mũ giá rẽ này đều có đặc điểm là màu sắc rực rỡ, bắt mắt, song chỉ có phần nhựa và phần mút bảo vệ rất mỏng nên khó có thể bảo vệ được phần đầu một khi tai nạn xảy ra.

Anh Nguyễn Thanh Hoàn, chủ một cửa hàng bán mũ bảo hiểm tại đường Cầu Giấy cho biết, các loại mũ bảo hiểm này rất được người tiêu dùng, đặc biệt là người tiêu dùng trẻ ưa chuộng vì màu sắc trẻ trung, rất nhẹ và giá rẻ. Nhiều người đến cửa hàng mua vài chiếc về để thay phiên sử dụng. Tuy nhiên, khi phóng viên hỏi về độ an toàn, anh Hoàn nói: “Không ít người tiêu dùng, đặc biệt là các bạn trẻ vào cửa hàng chỉ hỏi về giá bán chứ không hỏi nhiều đến chất lượng. Có cầu thì có cung, người tiêu dùng ưa chuộng nên tôi vẫn nhập về bán đều”.

Trên thực tế, vấn nạn mũ bảo hiểm kém chất lượng đã xảy ra từ rất lâu. Gần đây, lực lượng chức năng đã xử lý hàng loạt vụ vi phạm liên quan đến mặt hàng này. Đơn cử, mới đây, Đội quản lý thị trường số 5, Cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Hải Dương đã phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh tiến hành kiểm tra, phát hiện hoạt động sản xuất gần 300 mũ bảo hiểm nhái nhãn hiệu HONDA tại Công ty TNHH MTV thương mại Phan Giang (xã Đoàn Tùng, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương). Toàn bộ số hàng hóa thành phẩm và nguyên liệu, tem mũ bảo hiểm trên đều không có giấy tờ, hóa đơn chứng từ hợp pháp kèm theo.

Trước đó, hồi đầu năm 2020, lực lượng chức năng đã kiểm tra một cơ sở tại huyện Bình Chánh (TP. Hồ Chí Minh) và phát hiện cơ sở này đang gia công, sản xuất nhiều loại mũ bảo hiểm, trong đó có mũ bảo hiểm thời trang với số lượng lớn. Qua quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện 500 sản phẩm mũ bảo hiểm giả các thương hiệu lớn, 1.200 vỏ mũ… đang chờ tung ra thị trường.

Bỏ khái niệm “mũ bảo hiểm lưỡi trai”

Theo một nghiên cứu được công bố tại một cuộc hội thảo mới đây do Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, Quỹ Phòng chống thương vong Châu Á (AIP) và Quỹ UPS tổ chức, khoảng 90% trong tổng số 540 người tham gia khảo sát đội mũ bảo hiểm không đạt tiêu chuẩn chất lượng, không bảo vệ được khỏi nguy cơ chấn thương sọ não trong trường hợp không may gặp tai nạn giao thông.

Theo tiêu chuẩn Việt Nam, mỗi chiếc mũ đạt yêu cầu phải đảm bảo có cấu tạo đủ 3 bộ phận: Vỏ mũ, đệm bảo vệ và quai đeo. Ngoài ra, thiết bị này cũng cần phải đạt các chỉ tiêu khác liên quan đến kích thước, chất liệu và các chỉ số thử nghiệm đảm bảo an toàn đối với người dùng. Kết quả công bố khảo sát chất lượng trên 540 loại mũ bảo hiểm của Uỷ Ban An toàn giao thông quốc gia cho thấy, có đến 25,9% số mũ là “mũ bảo hiểm lưỡi trai”, loại mũ có lớp vỏ nhựa mỏng, không có xốp hoặc phần xốp rất mỏng bảo vệ phần đầu của người sử dụng nên không được xem là mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy theo quy định tại tiêu chuẩn Việt Nam.

Ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch Chuyên trách Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, nhận định, kết quả của nghiên cứu này phản ánh một phần về thực trạng sử dụng mũ bảo hiểm chưa đạt chuẩn chất lượng dẫn đến sự hạn chế trong nỗ lực giảm thiểu tỷ lệ thương vong khi xảy ra va chạm. Mặc dù lượng mẫu khảo sát còn ít, nhưng kết quả nghiên cứu cũng phần nào phản ảnh tình trạng chất lượng mũ bảo hiểm trên thị trường.

Dù không được xem là mũ bảo hiểm, tuy nhiên, một bộ phận người tiêu dùng vẫn mua và sử dụng loại mũ này nhằm mục đích đối phó. Bên cạnh đó, những chiếc mũ bảo hiểm giá rẻ bán trên thị trường được người bán đội lốt dưới tên gọi “mũ thời trang” hay “mũ lưỡi trai” để né tránh sự quản lý từ lực lượng QLTT.

Bên cạnh đó, chỉ cần tìm kiếm cụm từ “mũ bảo hiểm lưỡi trai” trên Google, trong 0,36s đã có gần 5 triệu kết quả tìm kiếm. Những chiếc mũ này được bán công khai dưới tên gọi “mũ bảo hiểm thời trang” và tràn lan trên các sàn thương mại điện tử với giá chỉ vài chục nghìn đồng. Dù biết chiếc mũ này không thật sự an toàn khi tham gia giao thông, nhưng không nhiều người tiêu dùng biết chất lượng của chiếc mũ này kém đến mức có thể bẻ gãy bằng tay không và thậm chí các mảnh vỡ có thể đâm ngược vào người lái xe trong những tình huống tai nạn giao thông xảy ra.

Để hạn chế tình trạng này, mới đây, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia vừa đề xuất bỏ khái niệm “mũ bảo hiểm lưỡi trai” trong hồ sơ kiểm định vì không đạt tiêu chuẩn nhằm bảo vệ người tham gia giao thông. Cơ quan chức năng hiện vẫn chưa có tiêu chuẩn cụ thể để phân loại mũ bảo hiểm khi xử lý vi phạm. Về phía người tiêu dùng có thể căn cứ theo tem 3D kiểm định được dán ở sau mũ để lựa chọn sản phẩm và mua mũ bảo hiểm tại các địa chỉ uy tín để đảm bảo chất lượng, an toàn cho bản thân khi tham gia giao thông.