'Nóng' cuộc đua điều chế thuốc chữa Covid-19 bằng đường uống

Giám đốc điều hành hãng dược phẩm Pfizer tuyên bố, hãng đã được phép sản xuất 'số lượng lớn' thuốc điều trị Covid-19 bằng đường uống và có thể xin cấp phép điều trị khẩn cấp tại Mỹ vào quý IV năm nay.

Hãng dược Pfizer, Merck (Mỹ) cùng nhiều công ty dược phẩm trên thế giới đang tăng tốc nghiên cứu và sản xuất thuốc kháng virus SARS-CoV-2 đầu tiên, có thể uống ngay khi phát hiện dấu hiệu sớm của bệnh, giúp người nhiễm Covid-19 tránh diễn biến nặng phải nhập viện.

Pfizer phối hợp với hãng BioNTech, đã bào chế một loại vaccine ngừa Covid-19, đồng thời đặt mục tiêu sản xuất thêm loại thuốc có thể ngăn chặn sự lây nhiễm, tương tự cách thuốc Tamiflu được sử dụng rộng rãi để trị bệnh cúm.

Pfizer cũng nhấn mạnh những thách thức trong việc phát triển phương pháp điều trị thông qua đường uống. Bởi thuốc kháng virus hiệu quả phải ngăn chặn được virus lây lan khắp cơ thể, đồng thời tránh tác động đến các tế bào khỏe mạnh.

Hãng Pfizer đã điều chế một loại thuốc điều trị Covid-19 ức chế protease, vốn đã được chứng minh hiệu quả trong việc điều trị bệnh HIV và viêm gan C. Phương pháp điều trị này ngăn chặn virus SARS-CoV-2 phát triển.

Vào tháng 3 năm nay, Pfizer đã bắt đầu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 thuốc ức chế protease bằng đường uống có ký hiệu tắt PF-07321332. Theo kết quả thử nghiệm tiền lâm sàng được công bố vào tháng 6, thuốc điều trị Covid-19 của Pfizer có hiệu quả cao trong kháng virus và ức chế sự phát triển của virus SARS-CoV-2 hơn 5 lần.

Pfizer đã tiến hành giai đoạn thử nghiệm lâm sàng thứ hai vào tháng 7 vừa qua. Thuốc điều trị Covid-19 đầy hứa hẹn của Pfizer kỳ vọng sẽ sớm được ra mắt. Theo Dnaindia, Giám đốc điều hành Pfizer Albert Bourla cho biết, công ty có thể xin cấp phép sử dụng khẩn cấp viên uống trị Covid-19 tại Mỹ sớm nhất là vào quý IV năm nay.

Trong khi đó, hãng dược phẩm Merck (Mỹ) cùng đối tác Rigibel (Đức) gần đây cũng thông báo, thuốc uống Molnupiravir điều trị Covid-19 cho bệnh nhân từ nhẹ đến trung bình đã cho kết quả đầy hứa hẹn.

Thuốc uống Molnupiravir đã được thử nghiệm lâm sàng lần đầu tiên từ ngày 17/5/2021. Hiện nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 sắp kết thúc và dự kiến kết quả được công bố vào tháng 9 hoặc tháng 10 tới. Molnupiravir được nghiên cứu dựa trên thuốc gốc chống lại virus cúm, có tác dụng ức chế sự sao chép của các virus RNA, trong đó có SARS-CoV-2, khiến virus không nhân lên và bị đào thải rất nhanh, giúp bệnh nhân khỏi bệnh.

Đặc biệt, thuốc Molnupiravir có rất ít tác dụng phụ. Loại thuốc này dễ dàng được sử dụng qua đường uống, dùng điều trị giai đoạn đầu của bệnh. Liệu trình thử nghiệm hiện tại là hai liều mỗi ngày và sử dụng trong vòng 5 ngày. Nếu việc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 thành công, việc điều trị virus SARS-CoV-2 trong tương lai sẽ tương tự như việc điều trị các loại cúm khác.

Hiện, Mỹ đã chi khoảng 1,2 tỷ USD để mua 1,7 triệu liệu trình thuốc Molnupiravir điều trị cho các bệnh nhân Covid-19. Theo tuyên bố của Merck, thuốc Molnupiravir cũng đã được cung cấp cho Ấn Độ và hơn 100 quốc gia có thu nhập thấp và trung bình sau khi có được sự chấp thuận của các cơ quan quản lý địa phương.

Trong khi đó, hãng Roche Holding AG (Thụy Sĩ) và đối tác Atea (Mỹ) đang hạn chế nhóm đối tượng tham gia thử nghiệm giai đoạn cuối đối với loại thuốc AT-527 cho những bệnh nhân có triệu chứng dưới 5 ngày. Kết quả thử nghiệm dự kiến được công bố trước cuối năm nay.

Hàn Quốc cũng đã công bố kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 với loại thuốc điều trị Covid-19 bằng kháng thể có tên Rekirona do hãng dược Celltrion bào chế. Rekirona là một kháng thể đơn dòng có hoạt tính chống Covid-19, tức là một loại protein được sản sinh để xâm nhập một tế bào cụ thể. Kết quả thử nghiệm cho thấy thuốc Rekirona giúp giảm 54% nguy cơ bệnh trở nặng so với những bệnh nhân không được sử dụng thuốc. Hồi tháng 2/2021, Cơ quan An toàn dược phẩm Hàn Quốc đã cấp phép cho Rekirona trở thành thuốc điều trị Covid-19 đầu tiên được sản xuất tại Hàn Quốc.

Cũng trong cuộc đua bào chế viên uống trị Covid-19, tập đoàn dược phẩm Shionogi & Co của Nhật Bản ngày 6/8 thông báo sẽ xin cấp phép đối với loại thuốc uống điều trị Covid-19 vào cuối năm nay với hy vọng có thể sử dụng để điều trị tại nhà.

Loại thuốc kháng virus này đã được thử nghiệm lâm sàng giai đoạn đầu tiên từ ngày 22/7, đang được kỳ vọng sẽ giúp điều trị hiệu quả đối với các trường hợp mắc Covid-19 với triệu chứng ở mức độ nhẹ và trung bình, ngăn bệnh không diễn tiến nặng. Hãng Shionogi cho biết nếu được dùng trong giai đoạn đầu phát bệnh, thuốc có thể ngăn virus nhân đôi cũng như các triệu chứng nghiêm trọng.

Nếu được chấp thuận, đây sẽ là loại thuốc dạng uống đầu tiên ở Nhật Bản dành cho bệnh nhân Covid-19 với các trường hợp nhẹ. Hiện nay, chỉ có loại thuốc tiêm tĩnh mạch để điều trị Covid-19 và cần được tiêm tại các bệnh viện. Hãng dược Shionogi & Co hy vọng sẽ sản xuất đủ thuốc điều trị cho 2 triệu bệnh nhân Covid-19 ở Nhật Bản vào cuối năm nay. Hiện tại, Shionogi & Co cũng đang xem xét cung cấp thuốc uống điều trị Covid-19 ra nước ngoài và đang thảo luận vấn đề này với Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển y sinh tiên tiến của Mỹ.