Nới rộng khoảng cách trong cuộc đua tăng tỷ lệ CASA

Cuộc đua tăng tỷ lệ Tiền gửi không kỳ hạn (CASA) trở nên nóng bỏng trong năm 2020 vừa qua. Nhiều ngân hàng đã rất thành công, nhưng cũng có những nhà băng bị tụt lại phía sau.

Tiền gửi không kỳ hạn là một cấu phần quan trọng trong huy động vốn của các ngân hàng thương mại, bởi đây là loại tiền gửi có mức lãi suất thấp nhất, chỉ quanh mức 0,1 - 0,2%/năm.

Ngân hàng sở hữu tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn/tổng tiền gửi khách hàng (tỷ lệ CASA) càng lớn thì càng có nhiều cơ hội cải thiện tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM). Đây cũng là tiền đề giúp ngân hàng có lợi thế lớn trong cuộc cạnh tranh lãi suất cho vay.

Mặt khác, trong xu hướng chuyển đổi mạnh mẽ sang ngân hàng số để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, thì tỷ lệ CASA tăng sẽ phản ánh hiệu quả của việc thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng số.

Cuộc đua thu hút CASA giữa các ngân hàng thương mại diễn ra ngày càng nóng bỏng. Song, điều đó không hề là dễ dàng, bởi bên cạnh nhiều ngân hàng có tỷ lệ CASA tăng trưởng mạnh mẽ hàng chục phần trằm thì cũng có những thành viên đang bị bỏ lại phía sau khi không thể thu hút được nguồn vốn giá rẻ.

Thống kê 23 ngân hàng có báo cáo tài chính quý IV/2020 cho thấy, có đến 6 ngân hàng ghi nhận tỷ lệ CASA sụt giảm trong năm 2020 vừa qua; 13/23 ngân hàng ghi nhận tỷ lệ CASA ở mức dưới 15%.

Điển hình về sụt giảm CASA mạnh nhất là SeABank. Báo cáo tài chính cho thấy, trong năm 2020, lượng tiền gửi khách hàng tăng trưởng tới 18,3%, nhưng lượng tiền gửi không kỳ hạn lại sụt giảm nhẹ, xuống còn hơn 11,7 nghìn tỷ đồng. Vì vậy, tỷ lệ CASA của cũng giảm từ 12,4% hồi đầu năm xuống còn 10,4% tính đến hết tháng 12/2020.

Tương tự, lượng tiền gửi không kỳ hạn tại Kienlongbank đã giảm 9,8% trong năm qua, khiến CASA giảm xuống chỉ còn 3,3%, so với mức 4,6% hồi đầu năm.

Một số thành viên khác cũng ghi nhận lượng tiền gửi này giảm mạnh bao gồm VietBank giảm 1,2 điểm phần trăm, SaigonBank giảm 0,25 điểm phần trăm…

Đáng lưu ý, trong cuộc đua huy động vốn giá rẻ, một số ngân hàng tuy không ghi nhận sự sụt giảm tỷ lệ CASA nhưng cũng cho thấy sự “hụt hơi” khi tỷ lệ này ở mức dưới 15%.

Điển hình, BacABank là ngân hàng có tỷ lệ CASA ở mức thấp nhất khi chỉ 1,7% tổng số tiền gửi khách hàng là tiền gửi không kỳ hạn. Kienlongbank và VietBank lần lượt đứng thứ hai và ba với tỷ lệ CASA ở mức 3,3% và 3,8%. Tiếp theo là Vietcapitalbank (5,1%), NamABank (6,3%) và SHB (9,7%)…

Những năm gần đây, khi dịch vụ ngân hàng điện tử, đặc biệt là dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt phát triển mạnh mẽ thì nhu cầu mở tài khoản online càng nhiều. Khách hàng dùng tài khoản này để thanh toán không chỉ những dịch vụ thiết yếu (điện, nước, internet, truyền hình…) mà cả những hóa đơn mua sắm hàng hóa từ những món đồ nhỏ lẻ, đến sản phẩm xa xỉ…, nên tất yếu số dư trong tài khoản của mỗi khách hàng cũng tăng.

Đặc biệt, dịch Covid 19 xuất hiện khiến nhu cầu giao dịch phi tiếp xúc tăng. Cùng với đó, lãi suất tiết kiệm ở mức thấp kỷ lục cũng là điều kiện thuận lợi để các ngân hàng thương mại tăng tỷ lệ CASA.

Tuy nhiên, lãnh đạo các ngân hàng thương mại cho hay, trong cuộc đua CASA, biến động về tỷ lệ này ở các nhà băng cũng liên tục biến động, bởi khách hàng có xu hướng lựa chọn các ngân hàng có dịch vụ tốt, đa dạng và đáp ứng nhu cầu của họ.

Vì thế, để tăng được tỷ lệ này, nhiều ngân hàng đã phát triển hệ thống thanh toán hiện đại, có khả năng đáp ứng tốt nhu cầu của khách hàng nhằm tăng cường số lượng các giao dịch chuyển tiền qua ngân hàng. Mục tiêu đơn giản đó là làm sao để khách hàng gần như không bao giờ cần phải rút tiền ra để thực hiện bất kỳ một giao dịch nào.

Nhìn vào các ngân hàng có tỷ lệ CASA đứng đầu hệ thống như MB, Vietcombank…, hay những ngân hàng trong năm qua có tỷ lệ CASA cao như TPBank, MSB…, có thểư thấy hầu hết các ngân hàng này tập trung xây dựng các lợi thế về thanh toán và số hóa với mục tiêu trở thành ngân hàng giao dịch chính.

Bên cạnh đó, ngân hàng luôn có những chính sách chăm sóc khách hàng đặc biệt, “tung” ra chiến lược khuyến mãi phí tài khoản và thanh toán ở các mức độ khác nhau.

Vì vậy, theo đánh giá của các chuyên gia, với những ngân hàng có tỷ lệ CASA sụt giảm, hoặc thấp dưới 15% trong năm qua có thể là do có một chiến lược kinh doanh khác, mục tiêu khách hàng khác. Hoặc cũng có thể do năng lực và tốc độ dịch chuyển chiến lược bán lẻ nhằm thu hút và giữ chân khách hàng dựa trên nền tảng số hóa còn chậm…