Nikkei: COVID làm chậm quá trình chuyển dịch sản xuất của Apple và Google từ Trung Quốc sang Việt Nam

Đợt bùng phát mới của đại dịch COVID-19 đang phá vỡ kế hoạch của Apple, Google, Amazon và các nhà cung cấp chính của các doanh nghiệp này trong việc dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam khi các chính phủ thắt chặt kiểm soát biên giới.

Loạt điện thoại thông minh Pixel 6 sắp tới của Google sẽ được sản xuất tại Trung Quốc mặc dù công ty đã có kế hoạch chuyển sản xuất thiết bị cầm tay này sang miền Bắc Việt Nam vào đầu năm ngoái, nguồn tin từ Nikkei cho biết.

Giống như dòng Pixel 5 năm ngoái, những chiếc điện thoại mới sẽ được lắp ráp tại thành phố Thâm Quyến do nguồn lực kỹ thuật hạn chế ở Việt Nam và những hạn chế về việc đi lại, nguồn tin cho biết.

Trong khi đó, Apple sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt tai nghe AirPods mới nhất của mình ở Trung Quốc thay vì ở Việt Nam như kế hoạch trước đó. Apple vẫn hy vọng sau này sẽ chuyển khoảng 20% ​​sản lượng AirPods mới sang Việt Nam.

AirPods - cả hai mẫu bình dân và cao cấp - là một trong những sản phẩm sớm nhất mà Apple bắt đầu sản xuất với số lượng đáng kể tại Việt Nam, sau khi chuyển sản xuất sang đó khoảng hai năm trước trong thời điểm căng thẳng thương mại Mỹ - Trung lên cao.

Một số nguồn tin cho biết kế hoạch của Apple trong việc đưa một số sản xuất MacBook và iPad sang Việt Nam cũng bị hoãn lại do thiếu nguồn lực kỹ thuật, chuỗi cung ứng máy tính xách tay chưa hoàn thiện và tình hình COVID vẫn diễn biến phức tạp.

Việc sản xuất chuông cửa thông minh, camera an ninh và loa thông minh cho Amazon, công ty gần đây đã chuyển đến Việt Nam, cũng phải đối mặt với sự chậm trễ kể từ tháng 5 khi các dây chuyền lắp ráp ở miền bắc Việt Nam phải đối phó với sự gia tăng các trường hợp nhiễm Covid và các biện pháp ngăn chặn đại dịch nghiêm ngặt hơn.

Theo Nikkei, nhờ lực lượng lao động trẻ và vị trí gần Trung Quốc, Việt Nam có vị trí thuận lợi để thu hút các nhà sản xuất công nghệ khi Washington bắt đầu áp thuế trừng phạt đối với hàng hóa do Trung Quốc sản xuất vào năm 2018. Các nhà cung cấp của Apple, Google, Amazon, Microsoft và Dell đã thiết lập hoặc mở rộng nhà máy trong nước trong vài năm qua.

Tuy nhiên, việc xây dựng một chuỗi cung ứng khu vực mới cũng đòi hỏi các kỹ sư có kinh nghiệm và đào tạo cho công nhân địa phương. Cả Trung Quốc và Việt Nam đều đã áp dụng các biện pháp kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn trong năm nay, điều này đã làm chậm quá trình chuyển dịch sản xuất giữa hai nước, một giám đốc điều hành chuỗi cung ứng của Apple và Google nói với Nikkei Asia.

Vị giám đốc điều hành này cho biết việc thực hiện giới thiệu sản phẩm mới - trong đó các công ty và nhà cung cấp làm việc cùng nhau để phát triển và sản xuất một sản phẩm hoàn toàn mới - tại Việt Nam là một thách thức đặc biệt do thiếu kỹ sư.

"Lực lượng kỹ thuật của [Việt Nam] vẫn chưa đủ”, người này nói. "Với tất cả các hạn chế về việc đi lại, việc sản xuất các sản phẩm ở Việt Nam đã được sản xuất hàng loạt ở những nơi khác sẽ khả thi hơn so với việc sản xuất các sản phẩm sắp ra mắt ở trong nước”.

Cơ quan Quản lý Nhập cư Quốc gia Trung Quốc đầu tháng này xác nhận họ đã thắt chặt kiểm soát biên giới và làm chậm việc cấp hộ chiếu và giấy thông hành mới để ngăn chặn sự bùng phát của biến thể mới.

"Chính quyền đã xem xét nghiêm ngặt tất cả hộ chiếu và đơn xin giấy thông hành của công dân chúng tôi để ngăn chặn đại dịch lây lan qua các cuộc di chuyển xuyên biên giới", một tài liệu hỏi đáp công khai được chính quyền công bố hôm 4/8 cho biết. "Chính quyền sẽ tiếp tục áp dụng các chính sách nghiêm ngặt trong tương lai để hạn chế việc đi lại qua biên giới không cần thiết”.

Theo các nguồn tin, việc đưa người lao động sang Việt Nam cũng trở nên khó khăn hơn kể từ khi làn sóng nhiễm trùng gia tăng vào tháng 5.

Nhiều nhà quản lý chuỗi cung ứng nói với Nikkei Asia rằng nhân viên Trung Quốc của họ khó xin các chuyến công tác đến Việt Nam hơn, với "nhiều tài liệu và yêu cầu hơn" cần phải có ở Trung Quốc kể từ đầu năm nay.

Nhiều nhà cung cấp cho biết họ đã cố gắng cử các kỹ sư thuộc các quốc tịch khác, mặc dù họ vẫn phải đối mặt với các yêu cầu đầu vào khắt khe hơn của cả hai phía.

"Việc kiểm soát biên giới đã được thắt chặt trong vài tháng qua. Chúng tôi không thể dễ dàng cử các kỹ sư Trung Quốc sang hỗ trợ các dự án sản xuất của chúng tôi cho Amazon ở miền Bắc Việt Nam, vì vậy công ty đã đưa các kỹ sư Đài Loan được tiêm phòng đầy đủ từ Trung Quốc", một quản lý cấp cao của một nhà cung cấp cho Amazon cho biết.

Để chống lại sự gia tăng các ca nhiễm gần đây, các tỉnh trọng điểm của Việt Nam cũng đã yêu cầu các nhà máy ngừng sản xuất trừ khi họ có thể bố trí chỗ ngủ hoặc đi lại cho công nhân. Samsung Electronics tạm thời ngừng sản xuất tại TPHCM và cắt giảm lực lượng lao động do tình hình COVID gia tăng. Các nhà cung cấp chủ chốt của Apple là Foxconn, Luxshare và Goertek hồi tháng 5 cũng đã tạm ngừng sản xuất tại miền Bắc Việt Nam để tuân thủ các biện pháp kiểm soát COVID chặt chẽ hơn.

Annabelle Hsu, một nhà phân tích của công ty nghiên cứu IDC, nói với Nikkei Asia rằng bất kỳ trở ngại nào đối với Việt Nam, vốn đã nổi lên như một địa điểm sản xuất thay thế quan trọng cho Trung Quốc, có thể chỉ là tạm thời.

"Chúng tôi nhận thấy có một số tác động đến dây chuyền sản xuất và sự chậm lại trong chuyển dịch năng lực sản xuất do sự hồi sinh COVID-19 và các biện pháp của chính phủ. Tuy nhiên, chúng tôi không nghĩ rằng chính phủ Việt Nam sẽ áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt như vậy trong thời gian dài”, Hsu nói.

Ông Hsu nói thêm, Trung Quốc vẫn tự hào có chuỗi cung ứng thiết bị điện tử lớn nhất và phức tạp nhất trên thế giới, và chính phủ Trung Quốc sẽ làm tất cả những gì có thể để ngăn chặn một số lượng lớn các công việc sản xuất rời khỏi đất nước. "Đó là một cuộc giằng co lâu dài giữa sản xuất của Trung Quốc và các quốc gia không thuộc Trung Quốc, và tốc độ chuyển dịch sản xuất sẽ phụ thuộc vào áp lực địa chính trị từ các nền kinh tế lớn hơn như Mỹ hoặc Ấn Độ”.

Apple, Amazon và Google từ chối bình luận.