[Những vụ lừa đảo lớn nhất lịch sử] "Ngã ngửa" vì mỏ vàng lớn nhất thế giới

Năm 1996, công ty khai thác mỏ nổi tiếng ở Canada, Bre-X đã làm cả thế giới rúng động với công bố phát hiện thấy mỏ vàng lớn chưa từng thấy trong lịch sử. Thông tin này ngay lập tức khiến giá cổ phiếu Bre-X tăng chóng mặt lên mức 280 USD/cổ phiếu (khoảng 6,3 triệu đồng), nâng giá trị doanh nghiệp trên thị trường lên con số 4 tỷ USD (tương đương 90 nghìn tỷ đồng).

Nhưng trong thực tế, đó chỉ là một vụ gian lận của một kỹ sư địa chất, người đã trộn vàng vào các mẫu lõi khoan để đánh lừa mọi người.

Vào cuối những năm 1990, tin rằng khu vực gần sông Busang ở Indonesia là nơi chứa một lượng lớn vàng thô nên David Walsh, người sáng lập công ty Bre-X Minerals Ltd đã nghe theo lời khuyên của nhà địa chất học John Felderhof gom hết đất ở đây để tiện cho việc khai khoáng. Michael De Guzman, kỹ sư địa chất cao cấp người Philippines là người được giao chủ quản dự án khai thác vàng lần này.

Khi các mẫu khoan tìm vàng được ra đưa quá ít so với kỳ vọng, vị kỹ sư này đã đồng ý tiếp tay cho vụ gian lận khai thác mỏ lớn nhất trong lịch sử hiện đại bằng cách lấy vàng từ chính hôn lễ mình trộn vào các mẫu thử và tuyên bố Bre-X đã tìm thấy mỏ vàng với sản lượng ước tính lên tới 62 tấn.

Tin tức về mỏ vàng khổng lồ của Bre-X lập tức lan rộng như một vụ cháy rừng. Nhà đứng đầu Bre-X tuyên bố đó sẽ là mỏ vàng lớn nhất từng được phát hiện. Nhận thấy đây là một cơ hội làm giàu không thể ngon ăn hơn, nhiều nhà đầu tư đổ xô tranh nhau nhảy vào khiến giá cổ phiếu của Bre-X tăng chóng mặt, từ 4 xu lên tới 280 USD/cổ phiếu mà không hề mình đang trở thành những nạn nhân của trò lừa đảo thế kỷ.

Lại quay về với Michael De Guzman, người được xem là thủ phạm gây ra vụ gian lận nói trên vẫn bình yên và tiếp tục làm việc. Tuy nhiên, vận may có vẻ như đã chấm dứt với vị kỹ sư địa chất mưu mẹo. Đầu năm 1997, mức độ giàu có của mỏ vàng này bắt đầu bị nghi ngờ, chính phủ Indonesia vào cuộc điều tra. Tháng 3/1997, dưới áp lực dư luận, De Guzman nhảy từ máy bay xuống đất tự tử kết thúc cuộc đời bịp bợp đồng thời cũng kéo luôn danh tiếng lẫy lừng của công ty Bre-X xuống đáy vực.

Vụ gian lận bị lật tẩy, một công ty Mỹ tuyên bố mẫu thử tại Busang chỉ chứa một lượng vàng không đáng kể, chính phủ Indonesia hoãn việc ký hợp đồng khai thác, Bre-X đứng trước bờ vực phá sản. Ngày 26/3/1997, giá cổ phiếu công ty giảm mạnh, hàng ngàn nhà đầu tư mắt trắng cả tỷ USD chỉ sau một đêm. Đến ngày 5/11/1997, cổ phiếu Bre-X bị gỡ bỏ trên thị trường chứng khoán và công ty khai thác mỏ này chính thức bị phá sản.