Những vấn đề về du khách Trung Quốc

Theo trang bloomberg.com (Mỹ) ngày 16/2, trước đại dịch COVID-19, các tour du lịch theo đoàn có chi tiêu thấp của Trung Quốc không được chào đón nhiệt tình. Tuy nhiên, sau 2 năm đại dịch COVID-19, hầu hết mọi người đều vui mừng khi đón các du khách này quay trở lại.

Theo dữ liệu của Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc, những năm gần đây, người dân Trung Quốc đã trở thành động lực chính cảu ngành du lịch toàn cầu, với 155 triệu chuyến du lịch nước ngoài trong năm 2019.

Trong bối cảnh Trung Quốc đang mở cửa trở lại, các nước châu Á vốn dựa vào du lịch để tạo việc làm, giờ đây phải đối mặt với một lựa chọn: Sau nhiều năm không có bất kỳ du khách Trung Quốc nào, liệu các nước này có đủ khả năng “cự tuyệt” các du khách “0 đồng” quay trở lại không? Ông Paul Pruangkarn, Chánh văn phòng Hiệp hội Du lịch châu Á – Thái Bình Dương ở Bangkok, cho biết dù nhiều ý kiến trong ngành muốn ngành du lịch bền vững, có trách nhiệm nhưng các ý kiến khác cho rằng “chúng ta chỉ cần khách du lịch quay trở lại, chúng ta cần tiền. Đây là cuộc giằng co giữa hai bên”.

Những người trong ngành sẽ sớm biết được rằng liệu họ có thể từ bỏ ngành du lịch giá rẻ hay không. Trong quá trình mở cửa trở lại sau đại dịch COVID-19, ngày 6/2/2023, Trung Quốc bắt đầu cho phép các tour du lịch theo đoàn tới 20 quốc gia, bao gồm Thái Lan và 6 nước Đông Nam Á khác. Chuyên gia kinh tế Alicia Garcia Herrero và Gary Ng của hãng Natixis đã viết trong báo cáo rằng: “Hoạt động du lịch nước ngoài của Trung Quốc sẽ lan tỏa tích cực ra thế giới. Đây chỉ là vấn đề thời gian”.

Tháng 01/2023, một quan chức du lịch hàng đầu của Việt Nam nói rằng Việt Nam cần bớt lệ thuộc vào khách du lịch có mức chi tiêu thấp. Năm 2019, khoảng 5,6 triệu du khách Trung Quốc đến Việt Nam, chiếm 1/3 lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam. Tuy nhiên, ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, cho biết Việt Nam cần từ chối các tour du lịch “0 đồng” và “chơi một ván cờ khác” để đối phó với việc gian lận kinh doanh. Theo ông Vũ Thế Bình, du khách Trung Quốc không phải không có tiền, cần phải cung cấp các dịch vụ du lịch cao cấp cho du khách Trung Quốc như cho du khách Mỹ, Nhật Bản và Tây Âu để tăng mức chi tiêu của du khách Trung Quốc.

Các tour du lịch giá rẻ của Trung Quốc từng chiếm gần như toàn bộ hoạt động kinh doanh của hãng lữ hành Hava Travel (chuyên về tour đi Đà Nẵng và Nha Trang, vốn nổi tiếng về bãi biển và sòng bạc). Chi phí trung bình cho tour 5 ngày, bao gồm vé máy bay, khách sạn, ăn uống chỉ khoảng 8 triệu đồng (340 USD) trong khi du khách Trung Quốc chi trung bình 4 triệu đồng/ngày tại các cửa hàng do hãng lữ hành chỉ định. Phó Tổng giám đốc Nguyễn Ngọc Thiện cho biết khách lẻ thường sẽ chi tiêu nhiều hơn 50%, đó là lý do Hava Travel hiện muốn phát triển dịch vụ cho khách hàng cao cấp.

Tuy nhiên, nói không với du khách “0 đồng” không phải là điều dễ dàng sau khi có tới 30% khách sạn ở Đà Nẵng đóng cửa vì đại dịch COVID-19. Vì vậy, các hãng lữ hành ở Đà Nẵng đang chuản bị chào đón du khách Trung Quốc trở lại. Ông Nguyễn Ngọc Thiện cho biết các tour du lịch theo đoàn “sẽ tràn vào Đà Nẵng và Nha Trang vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4/2023” và hãng Hava Travel đã bắt đầu chuẩn bị cho sự trở lại của du khách Trung Quốc từ tháng 12/2022.

Vấn đề này được tranh luận rộng rãi ở Thái Lan. Tại nước này, du khách Trung Quốc hơn 1/4 trong số 40 triệu du khách năm 2019, đóng góp 17 tỷ USD trong doanh thu ngành du lịch. Nhằm trấn áp các hành vi lạm dụng, Chính phủ Thái Lan đã kiện các công ty điều hành tour du lịch “0 đồng” ra tòa, cáo buộc họ tính phí quá cao và đổ tiền vào các khách sạn, nhà hàng và cửa hàng ở Thái Lan do chính người Trung Quốc điều hành. Tuy nhiên, các otà án bác tội cho tất cả 13 bị đơn trong một loạt phán quyết năm 2022. Hiện nay, Thái Lan đang đặt mục tiêu phục hồi ngành du lịch thông qua kế hoạch 5 năm, chú trọng thu hút du khách cao cấp bằng cách quảng bá Thái Lan là điểm đến chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp. Mục tiêu đặt ra là du lịch đóng góp ít nhất 25% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), cao hơn gấp hai lần so với năm 2022, và chi tiêu của du khách tăng 5% mỗi năm.

Thái Lan cũng đang tăng phí. Ngày 14/2, Chính phủ Thái Lan đã thông qua kế hoạch thu mức phí 300 baht (8,9 USD) đối với người nước ngoài nhập cảnh vào nước này. Số tiền này nhằm tài trợ cho việc phát triển các điểm tham quan cũng như chương trình bảo hiểm để trang trải chi phí ý tế cho khách du lịch bị ốm khi ở Thái Lan. Việc này không thể ngăn cản các chuyến du lịch “0 đồng”. Ông Wirote Sitapraertnand, Chủ tịch Hiệp hội Hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp Thái Lan, cho rằng các doanh nhân Trung Quốc ở Thái Lan có thể vẫn đẩy mạnh các gói tour du lịch giá rẻ.

Một rảo cản có thể ảnh hưởng đến sự quay trở lại của ngành du lịch “0 đồng” là thiếu các chuyến bay. Các tour du lịch “0 đồng” cũng có thể trở nên kém hấp dẫn hơn đối với tầng lớp trung lưu Trung Quốc, vốn đang đòi hỏi cao hơn cho các kỳ nghỉ, đặc biệt là sau nhiều năm không đi du lịch. Tuy nhiên, nhân viên đại lý du lịch Zhao Ling ở Trung Quốc tự tin cho rằng du lịch “0 đồng” vẫn sẽ tồn tại: “Sẽ luôn có khách hàng muốn tham gia các tour này. Khi chúng tôi khởi động lại các tour du lịch thì toàn bộ ngành du lịch sẽ tăng tốc”.