Những vấn đề kinh tế của nước Mỹ trong năm 2023

Những số liệu mới được công bố tuần trước cho thấy dấu hiệu tích cực của nền kinh tế Mỹ với tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức thấp nhất trong vòng 50 năm và lạm phát giảm tháng thứ sáu liên tiếp. Tuy nhiên nền kinh tế hàng đầu thế giới vẫn đối mặt với một số thách thức trong năm 2023.

Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ, các chuyên gia nước này cho rằng thách thức đầu tiên là chính sách tăng lãi suất của Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (FED). Với tín hiệu khả quan từ thị trường việc làm mới được báo cáo gần đây, hiện chưa rõ ràng khả năng FED có tiếp tục tăng lãi suất trong kỳ họp sắp tới vào tháng 3. Trong lần tăng lãi suất gần đây nhất vào ngày 1/2, ngân hàng trung ương Mỹ đã lưu ý rằng cơ quan này đang tính toán độ trễ mà chính sách tiền tệ sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế và lạm phát.

Điều này có nghĩa là người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ hiện vẫn chưa cảm nhận được tất cả áp lực từ chuỗi 4 lần tăng mạnh lãi suất liên tiếp của FED (0,75%) vào năm ngoái. Chi tiêu tiêu dùng ở Mỹ đã bắt đầu giảm vào cuối năm ngoái với mức giảm 0,1% trong tháng 11 và giảm 0,2% trong tháng 12. Tuy nhiên, bất chấp sự suy giảm chi tiêu, giới chức Mỹ tin rằng một thị trường lao động mạnh mẽ sẽ giúp thúc đẩy nền kinh tế vượt qua nỗi lo suy thoái.

Tiếp theo là trần nợ công của chính phủ. Mỹ đã đạt đến giới hạn nợ liên bang vào tháng 1, buộc Bộ Tài chính bắt đầu phải áp dụng các biện pháp đặc biệt để đảm bảo quốc gia không bị vỡ nợ. Quốc hội Mỹ cần tăng mức trần vay của chính phủ liên bang vào mùa Hè này, nếu không chính phủ sẽ vỡ nợ và gây hậu quả nghiêm trọng đối với nền kinh tế. Tuy nhiên, trong một Quốc hội đang bị chia rẽ, đây sẽ là một thách thức không nhỏ đối với chính quyền Tổng thống Joe Biden.

Tiếp đến là tỷ lệ lạm phát vẫn ở mức cao. Lạm phát ở Mỹ đã giảm trong sáu tháng liên tiếp nhưng vẫn ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ. Năm 2022, chỉ số giá tiêu dùng ở Mỹ đã tăng 6,5%, trong khi chỉ số giá tiêu dùng cá nhân tăng 5%. Mục tiêu của FED là đưa tỷ lệ lạm phát hàng năm về mức 2%, nhưng một số nhà kinh tế tỏ ra nghi ngờ về khả năng FED đạt được mục tiêu này mà không khiến nền kinh tế lâm vào suy thoái. Mặc dù tỷ lệ lạm phát gần đây đang giảm dần nhưng có thể sẽ ngày càng khó khăn khi tiến gần đến mục tiêu. Trong trường hợp đó, chính quyền Tổng thống Biden và Quốc hội Mỹ có thể phải xem xét các biện pháp chống lạm phát bổ sung, trong đó có việc giải phóng xăng dầu từ kho dự trữ chiến lược.

Một thách thức khác là những bất ổn trong thị trường lao động vẫn tiếp diễn. Năm 2022, Mỹ đã chứng kiến những cuộc đình công ở một số công ty lớn như Starbucks và Amazon, và nhiều hoạt động khác diễn ra trên khắp đất nước. Một cuộc đình công trong ngành đường sắt đã được lên kế hoạch vào mùa Thu năm ngoái nhưng tránh được trong gang tấc sau khi chính quyền Tổng thống Biden tiến hành các cuộc đàm phán. Công cụ theo dõi tình hình lao động của Đại học Cornell cho thấy việc những bất ổn trong vấn đề lao động ở Mỹ có thể sẽ tiếp tục gia tăng trong năm 2023. Tháng 12 năm ngoái, ở Mỹ đã có 59.500 công nhân đình công, tăng so với số lượng 57.200 công nhân đình công vào tháng trước đó.

Sau cùng là những tác động từ các vấn đề toàn cầu. Những ảnh hưởng đối với nguồn cung do đại dịch COVID-19, xung đột Nga - Ukraine và những "cơn gió ngược" mang tính toàn cầu khác đã đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với nền kinh tế Mỹ vào năm 2022, thúc đẩy lạm phát cao và làm gián đoạn thương mại toàn cầu. Những rủi ro này vẫn còn rất nhiều, trong đó đáng chú ý là xung đột Nga - Ukraine vẫn đang tiếp diễn, trong khi thị trường xăng dầu đầy biến động mang lại những rủi ro về lạm phát.

Cùng với đó, chính quyền Tổng thống Biden cũng phải theo dõi những thay đổi trong chính sách phòng chống dịch COVID-19 của Trung Quốc, vốn bắt đầu được nới lỏng từ cuối năm ngoái. Sự gia tăng hoạt động kinh tế ở Trung Quốc có thể mang lại thêm động lực cho nền kinh tế Mỹ trong lĩnh vực xuất khẩu và dịch vụ, nhưng nguy cơ các đợt bùng phát COVID-19 mới có thể dẫn đến tình trạng khan hiếm nguồn cung và lạm phát cao hơn.