Những ngành nghề gặp rủi ro bị thay thế bởi ‘quái vật’ AI ChatGPT

Sự phát triển nhanh chóng của công cụ đàm thoại trí tuệ nhân tạo (AI) ChatGPT khiến các chuyên gia phải lên tiếng cảnh báo về nguy cơ tiềm tàng đối với người lao động trong nhiều ngành nghề khi máy móc đang phát triển thông minh hơn từng ngày.

Phó chủ nhiệm khoa máy tính và khoa học thông tin tại Học viện Công nghệ Rochester (Mỹ) – ông Pengcheng Shi nhận định với tờ New York Post: “AI đang thay thế lao động làm việc trong văn phòng. Tôi cho rằng không ai có thể ngăn cản được điều này”. Từ ngành tài chính cho đến chăm sóc y tế và xuất bản, ngày càng có nhiều lĩnh vực đứng trước nguy cơ. Nhưng ông cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh AI tiếp tục tiến bộ vượt bậc, con người vẫn sẽ tìm được cách kiểm soát công nghệ này.

AI đang lớn mạnh trong một số lĩnh vực, đặc biệt là sau khi ChatGPT ra mắt vào tháng 11/2022. ChatGPT do công ty nghiên cứu và phát triển AI tại Mỹ có tên Open AI phát triển. Theo các báo cáo gần đây, ChatGPT đã đạt mốc một triệu người dùng chỉ 5 ngày sau khi thành lập vào tháng 11/2022. Ngân hàng đầu tư UBS (Hong Kong, Trung Quốc) ước tính vào tháng 1 ChatGPT có thể vượt mốc 100 triệu người sử dụng hàng tháng. Đã xuất hiện thông tin Microsoft đang đàm phán để đầu tư 10 tỷ USD vào OpenAI.

ChatGPT có thể giúp người dùng viết bài báo, bài luận, tài liệu quảng cáo, đánh giá mã phần mềm, trả lời câu hỏi, tạo hình ảnh và thậm chí làm bài tập về nhà... Giáo sư dự bị Chinmay Hegde tại Đại học New York cho biết: “Một số công việc trong các lĩnh vực như báo chí, giáo dục, thiết kế đồ họa và phần mềm đang đứng trước nguy cơ bị AI bổ sung”. Ông cũng bổ sung rằng ChatGPT hiện nay “rất tốt nhưng chưa hoàn hảo”.

Giáo dục

Giới học thuật gần đây xôn xao trước thông tin ChatGPT đã đạt điểm cao hơn nhiều người trong kỳ thi MBA được tổ chức tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania (Mỹ). Sau khi giáo sư triết học Darren Hick tại Đại học Furman (Mỹ) bắt gặp một sinh viên gian lận bằng ChatGPT, ông nói với truyền thông rằng ông cảm thấy " kinh hoàng" về những gì có thể xảy ra trong tương lai.

ChatGPT gần đây đã vượt qua cả kỳ thi của trường luật sau khi viết luận về nhiều chủ đề từ luật hiến pháp đến đánh thuế. Giáo sư Jonathan Choi tại Trường Luật Đại học Minnesota (Mỹ) đã đưa ChatGPT bài kiểm tra ông dành cho các sinh viên bao gồm 95 câu trắc nghiệm và 12 câu hỏi luận. Sau đó, ChatGPT đã giành được điểm C+.

Công ty OpenAI trong khi đó cho biết: “Chúng tôi không muốn ChatGPT bị sử dụng cho mục đích gian dối tại trường học và nhiều nơi khác. Do đó chúng tôi đã tạo giảm thiểu để giúp mọi người có thể nhận dạng nội dung được tạo ra bởi công cụ này”.

Ngoài ra, ông Pengcheng Shi cho biết ChatGPT có thể “dễ dàng dạy các lớp học”. Theo ông, công cụ này hiệu quả nhất tại cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông. Ông Chinmay Hegde thừa nhận rằng về lý thuyết, AI có thể dạy học không cần giám sát.

Cùng thời điểm, các nhà giáo dục đang thấy vai trò của họ đã thay đổi nhanh chóng, có khó khăn trong thích ứng dạy và kiểm tra theo kịp với ChatGPT.

Tài chính

Nhiều vị trí việc làm có thể bị loại bỏ tại Phố Wall trong những năm tới khi những công cụ như ChatGPT tiếp tục tự hoàn thiện. Ông Shi giải thích rằng AI có thể xử lý Excel ở tốc độ nhanh hơn nhiều. Nhưng ông cũng nhấn mạnh các quyết định về tài chính và kinh tế vẫn nằm trong tay con người.

Thiết kế đồ họa

Năm 2021, OpenAI ra mắt công cụ DALL-E có thể tạo ra hình ảnh từ văn bản người sử dụng nhập vào. Theo ông Hegde, cùng với một số công cụ tương tự khác như Craiyon, Stable Diffusion và Midjourney, ngành công nghiệp thiết kế đồ hoạ và sáng tạo đang gặp nhiều rủi ro.

Tuy nhiên, vấn đề bản quyền cũng phát sinh đối với hình ảnh bắt nguồn từ AI. Getty Images gần đây tuyên bố hành động pháp lý chống lại Stability AI, công ty mẹ của Stable Diffusion, vì cho rằng công cụ này đã sao chép trái phép và xử lý hành triệu hình ảnh được bảo vệ bản quyền.

Kỹ sư phầm mềm

ChatGPT có thể viết code cho phần mềm và chương trình ứng dụng. Nó có thể kiểm tra ngôn ngữ lập trình của con người để tìm ra lỗi và chuyển các ý tưởng từ tiếng Anh thành ngôn ngữ lập trình.

Giáo sư Oded Netzer tại Trường Kinh doanh Columbia (Mỹ) nhận định với kênh CBS: “Tôi cho rằng nó chủ yếu sẽ nâng cao thay vì thay thế hoàn toàn công việc”.

Trong khi đó, ông Shi lại cho rằng đến năm 2026, nghề thiết kế phần mềm không quá phức tạp có thể chỉ còn là quá khứ.

Báo chí

Vào đầu tháng 1 xuất hiện thông tin rằng trang CNET (Mỹ) đã sử dụng AI để tạo ra các nội dung từ cuối năm 2022. Tuy nhiên, động thái này ngừng lại sau khi vấp phải phản đối mạnh mẽ trên mạng xã hội.

Trong khi đó, ông Hegde nhấn mạnh ChatGPT đã rất xuất sắc trong việc tạo ra các tiêu đề bài báo. Tuy nhiên, công cụ này mang yếu điểm là không có khả năng kiểm chứng thông tin một cách hiệu quả.

Ông Hegde nói: “Bạn có thể đề nghị ChatGPT viết bài luận, tạo ra câu chuyện với các trích dẫn. Nhưng các trích dẫn này có thể được bịa ra. Đó là một thất bại của ChatGPT và chúng ta chưa tìm được cách để sửa điều này”.