“Với những thay đổi cơ cấu gần đây trên thị trường dầu mỏ toàn cầu để ứng phó với đại dịch Covid-19, xung đột ở Ukraine và sự gián đoạn trong vận tải ở Biển Đỏ, các dự án lọc dầu dự kiến đi vào hoạt động trong những năm tới nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng sẽ gặp nhiều khó khăn”, Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) cho biết trong một báo cáo được công bố vào ngày 22/8.

Nhiều bất ổn

Vào năm 2023, công suất lọc dầu toàn cầu sẽ vào khoảng 103,5 triệu thùng mỗi ngày (Mb/d). EIA ước tính rằng các nhà máy lọc dầu mới có khả năng đi vào hoạt động từ năm 2024 đến năm 2028 có thể bổ sung thêm công suất “từ 2,6 Mb/ngày đến 4,9 Mb/ngày”.

EIA nêu rõ, hầu hết các công suất lọc dầu mới này sẽ được đưa vào hoạt động ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương (chủ yếu ở Trung Quốc và Ấn Độ) và Trung Đông.

Tuy nhiên, cơ quan này cho rằng việc phát triển các nhà máy lọc dầu mới có nhiều điều không chắc chắn: “Các dự án thường xuyên bị trì hoãn do vấn đề tài chính, thỏa thuận cung cấp dầu thô, hậu cần, thử nghiệm, lưu trữ và các yếu tố khác gây khó khăn cho việc khởi động các cơ sở mới”.

EIA không tính đến các nhà máy lọc dầu có thể đóng cửa vào năm 2028, nhưng đề cập đến “nguy cơ đóng cửa cao hơn trên thị trường khu vực Đại Tây Dương cạnh tranh và một số các nhà máy lọc dầu độc lập nhỏ hơn ở Trung Quốc”.

Tăng trưởng nhờ Trung Quốc và Ấn Độ

Trong báo cáo Triển vọng năng lượng ngắn hạn vào tháng 8/2024, EIA dự báo vào năm 2024 mức tiêu thụ trung bình các sản phẩm dầu mỏ và nhiên liệu lỏng là 103 Mb/ngày trên toàn cầu. Mức tiêu thụ này có thể đạt 105 Mb/ngày vào năm 2028, theo dự báo của cơ quan này.

Sự tăng trưởng toàn cầu này sẽ được thúc đẩy bởi Ấn Độ, Trung Quốc (nơi hầu hết công suất lọc dầu mới sẽ được đưa vào hoạt động) và các nước đang phát triển.

Năm 2000, gần 45% công suất lọc dầu toàn cầu nằm ở Mỹ, Tây Âu hoặc Nhật Bản. Vào năm 2023, tỷ lệ này đã giảm xuống còn khoảng 34%, mức tương tự với công suất tích lũy của các nhà máy lọc dầu ở Trung Quốc, Ấn Độ và Trung Đông.

Vậy nguồn dầu thô nào sẽ cung cấp cho các nhà máy lọc dầu mới này? EIA dự đoán chiến lược hạn chế khai thác của OPEC+ sẽ tiếp tục, và do đó ước tính rằng sự tăng trưởng trong khai thác dầu thô toàn cầu sẽ được thúc đẩy bởi các quốc gia khác, bắt đầu từ Mỹ, Canada, Brazil và Guyana, những nước có sản lượng dư thừa “sẽ cung cấp cho các nhà máy lọc dầu mới ở Trung Quốc hoặc Ấn Độ”.

Được biết, Pháp có 8 nhà máy lọc dầu, trong đó có 7 nhà máy nằm ở lục địa Pháp và 1 ở Martinique. Công suất lọc dầu tích lũy của các cơ sở này lên tới gần 63 triệu tấn dầu thô mỗi năm, tương đương hơn 1,2 triệu thùng mỗi ngày.