Những hiểm họa đối với các nền kinh tế châu Á khi đồng USD mạnh lên

Theo tờ Nikkei Asia, sự sụt giảm mạnh của các đồng tiền châu Á đã làm dấy lên quan ngại trên thị trường tài chính toàn cầu về việc gánh nặng nợ của các chính phủ và doanh nghiệp trong khu vực sẽ ngày càng gia tăng.

Các quốc gia châu Á đang tăng lãi suất với tốc độ chậm hơn so với Mỹ. Cùng với việc cán cân thương mại xấu đi, điều này đã khiến một số đồng tiền châu Á mất giá từ 10% trở lên so với đồng USD kể từ cuối tháng 3/2022 tới nay. Cụ thể, đồng won của Hàn Quốc đã giảm 17% so với đồng bạc xanh, còn đồng peso của Philippines giảm 12%. Đồng rupee của Ấn Độ cũng giảm 10%, thấp hơn cả mức giá vào thời điểm diễn ra cuộc khủng hoảng tiền tệ châu Á năm 1997.

Các chính phủ và doanh nghiệp ở các thị trường mới nổi thường đi vay bằng đồng USD hoặc các loại ngoại tệ khác. Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), khoảng 70% các khoản vay nợ ở Hàn Quốc, Ấn Độ và Thái Lan là dưới dạng ngoại tệ. Ở Philippines, tỷ lệ này là 97%.

Nguyên nhân chủ yếu khiến vay nợ bằng ngoại tệ được ưu tiên hơn so với vay nợ bằng nội tệ là vì lãi suất vay bằng ngoại tệ thường thấp hơn. Ngoài ra, vay nợ bằng ngoại tệ có cơ hội thu hút các nhà đầu tư tốt hơn do rủi ro ngoại hối giảm.

Các khoản tiền huy động được bằng cách phát hành nợ thường được chuyển đổi thành đồng nội tệ. Nhưng khi đến thời điểm trả nợ, đồng nội tệ cần được chuyển đổi sang đồng USD. Nếu đồng nội tệ yếu đi, chính phủ hoặc doanh nghiệp cần phải chi nhiều hơn bằng đồng nội tệ để thanh toán nợ.

Trong bối cảnh lo ngại các nghĩa vụ nợ sẽ tăng lên, tỷ lệ hoán đổi rủi ro tín dụng đã tăng. Những tỷ lệ này đóng vai trò là thước đo cho quan ngại về khả năng không trả được nợ.

Chi phí cho các giao dịch hoán đổi rủi ro tín dụng kỳ hạn 5 năm đối với trái phiếu chính phủ đã bắt đầu tăng lên. Tỷ lệ này ở Philippines và Indonesia lần lượt là 1,3% và 1,4%, tăng hơn gấp đôi so với cuối tháng Ba và đạt mức cao chưa từng thấy trong hai năm rưỡi. Tỷ lệ hoán đổi rủi ro tín dụng đối với trái phiếu chính phủ Hàn Quốc đã chạm mức 0,7%, cao nhất kể từ tháng 11/2017.

Tỷ lệ hoán đổi rủi ro tín dụng cũng đang tăng lên đối với các khoản nợ của doanh nghiệp. Mức chênh lệch đối với chỉ số hoán đổi rủi ro tín dụng của 40 công ty lớn ở châu Á (ngoại trừ Nhật Bản) đã tăng lên 2,3%, mức cao nhất trong 11 năm.

Trong bối cảnh đó, các thị trường chứng khoán ở châu Á đang xấu đi. Chỉ số chứng khoán MSCI châu Á (ngoại trừ Nhật Bản) giảm 28% so với cuối năm 2021, trong khi chỉ số MSCI thế giới chỉ giảm 18%. Khi xu hướng giảm giá trên thị trường chứng khoán đi đôi với gánh nặng thanh toán nợ gia tăng, khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp sẽ giảm, từ đó khiến họ có ít vốn hơn để đầu tư vào tăng trưởng.

Đối với các nhà đầu tư quốc tế đang giao dịch tài sản bằng đồng USD, việc giá trị của các đồng tiền châu Á giảm cũng đồng nghĩa với việc lợi nhuận tính theo USD giảm. Chuyên gia Kota Hirayama của công ty chứng khoán SMBC Nikko Securities nói: "Nếu một đồng tiền được dự đoán sẽ giảm giá, các nhà đầu tư quốc tế sẽ ít sẵn sàng đầu tư vào chứng khoán châu Á hơn do lo ngại về khả năng thua lỗ bởi tỷ giá".

Do châu Á là trung tâm sản xuất toàn cầu nên việc các đồng tiền trong khu vực này suy yếu thường dẫn đến xuất khẩu tăng và thu nhập doanh nghiệp được cải thiện. Tuy nhiên, việc tăng lãi suất trên toàn thế giới đang dẫn tới những lo ngại về một cuộc suy thoái sẽ làm giảm hiệu quả kinh doanh.

Tại Trung Quốc - đối tác thương mại lớn của nhiều quốc gia, việc phong tỏa để phòng chống dịch COVID-19 đang khiến đà tăng trưởng chậm lại.

Các doanh nghiệp công nghệ là những doanh nghiệp chịu nhiều ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế. Chỉ số chứng khoán KOSPI của Hàn Quốc đã giảm 23% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhiều khả năng áp lực giảm giá của các đồng tiền châu Á sẽ không giảm trong tương lai gần. Các thị trường đang tập trung vào việc dự trữ ngoại hối trên toàn châu Á đang giảm. Dự trữ ngoại hối của Hàn Quốc đã giảm khoảng 12% so với mức đỉnh vào tháng 7/2021. Dự trữ ngoại hối của Ấn Độ, Indonesia và Malaysia cũng giảm khoảng 10% so với mức đỉnh. Dự trữ ngoại hối của Thái Lan đã giảm 30% so với mức đỉnh vào tháng 12/2020, chủ yếu là do Thái Lan can thiệp để bảo vệ đồng baht.

Dự trữ ngoại tệ được kỳ vọng sẽ được duy trì ở mức nhất định vì các khoản tiền này cũng được sử dụng để trả nợ nước ngoài. Chuyên gia Teppei Ino tại ngân hàng MUFG nói: "Về cơ bản, có một số lượng giới hạn ngoại tệ có thể được sử dụng để can thiệp vào thị trường tiền tệ".

Thị trường tài chính châu Âu đã tạm lắng sau khi ông Rishi Sunak nhậm chức Thủ tướng Anh. Điều này có thể làm gia tăng áp lực lên các đồng tiền châu Á. Chuyên gia Eiichiro Tani của công ty chứng khoán Daiwa Securities dự báo: "Các nhà đầu tư có thể đang chuyển trọng tâm của sự bán tháo từ châu Âu sang châu Á".