NHNN hút bớt tiền về, chính sách tiền tệ có đảo chiều?

Sau 4 tháng yên ắng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã mở lại kênh đấu thầu tín phiếu và hút về gần 15,000 tỷ đồng khỏi hệ thống. Động thái này diễn ra trong tình trạng thanh khoản của hệ thống đang dư thừa và tỷ giá cũng như các kênh đầu tư khác đang tăng nóng.

Lãi suất huy động - cho vay có thể tăng nhẹ nhưng không đột biến

PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên Đại học Kinh tế TPHCM cho rằng nếu NHNN hút về 15,000 tỷ đồng thì sẽ tác động không nhiều đến thị trường, nhưng nếu như liên tiếp nhiều phiên cùng khối lượng thì sẽ có ảnh hưởng.

Ông Huân cho rằng có thể động thái này của NHNN nhằm hạn chế việc đầu cơ tỷ giá trong tình hình tỷ giá đang căng thẳng cả trong lẫn ngoài ngân hàng do ảnh hưởng bởi việc giá vàng tăng cao và do nhu cầu nhập khẩu đầu năm cũng cao.

Thêm vào đó, việc nhập vàng lậu nhiều cũng gây áp lực lên tỷ giá thị trường liên ngân hàng lẫn chợ đen. Các ngân hàng thương mại cũng đang tích cực đầu tư ngoại tệ để tìm kiếm lợi nhuận do có sự chênh lệch (arbitrage). Khi đầu cơ ngoại tệ như vậy sẽ càng gây áp lực lên tỷ giá, do đó phải đẩy lãi suất thị trường liên ngân hàng lên.

Khi NHNN phát hành tín phiếu hút tiền về, tiền sẽ khan hiếm hơn, lãi suất VND ở thị trường liên ngân hàng có thể tăng lên, nếu tăng bằng hoặc cao hơn lãi suất USD, thì tình trạng đầu cơ ngoại tệ sẽ không còn, giúp giảm áp lực tỷ giá.

Tuy nhiên, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân cho rằng nếu NHNN tiếp tục hút tiền về, thì lãi suất huy động và lãi suất cho vay cũng sẽ nhích nhẹ lên nhưng tăng không quá đột biến. Bởi vì tình trạng dư thừa thanh khoản trong hệ thống vẫn còn và số liệu cũng cho thấy trong 2 tháng đầu năm, việc giải ngân vốn tín dụng ra thị trường cũng khó khăn, không được như kỳ vọng, thì việc hút bớt tiền về cũng là hành động bình thường từ phía nhà điều hành.

Tiếp tục giảm lãi suất cho vay

PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh - Chuyên gia kinh tế cho biết, thanh khoản trong thời gian gần đây tốt lên, do đó NHNN hút bớt tiền về để điều chỉnh lượng tiền lưu thông trên thị trường nhằm chống lạm phát.

Đồng thời, đầu năm phía Bộ Tài chính cũng thông báo phát hành trái phiếu để huy động tiền cho đầu tư công, vì vậy việc hút tiền của NHNN chỉ là động thái bơm hút bình thường.

Thực tế, lượng hút tiền này góp phần làm cho lượng tiền lưu thông trên thị trường giảm đi, làm cho giá trị VND tăng cao hơn so với hiện tại.

Nếu như việc tiếp tục hút tiền về được NHNN duy trì, có thể sẽ làm cho lãi suất tăng nhẹ trở lại, tuy nhiên ông Thịnh kỳ vọng trong thời gian tới cả lãi suất huy động lẫn cho vay tiếp tục sụt giảm.

“Vừa qua, NHNN đã yêu cầu ngân hàng thương mại phải công khai lãi suất cho vay, khoảng cách giữa lãi suất huy động và lãi suất cho vay càng được thấy rõ hơn, cho nên việc giảm lãi suất cho vay vẫn đang trong quá trình tiếp tục", ông Thịnh nhận định thêm.

Động thái hút tiền về mang tính ngắn hạn và tích cực hơn tháng 11

Trong khi đó, ông Huỳnh Minh Tuấn - Chủ tịch HĐQT CTCP FIDT đánh giá, việc tiếp tục hút tiền về có thể phần nào thắt chặt thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng/ thị trường chứng khoán nếu hành động hút tiền diễn ra liên tục trong thời gian tới.

Lượng thanh khoản trên thị trường chứng khoán trong giai đoạn gần đây duy trì trên 23,000 tỷ đồng/phiên một phần nhờ vào lượng thanh khoản dư thừa trong hệ thống tài chính và lãi suất rẻ kỷ lục chảy vào nền kinh tế.

Với việc NHNN thắt chặt lượng vốn dư thừa trên thị trường liên ngân hàng, chuyên gia cho rằng có thể lo ngại rằng lượng cầu mua của thị trường chứng khoán sẽ giảm phần nào do các rủi ro về thanh khoản cũng như tâm lý nhà đầu tư.

Việc hút tiền về của NHNN kỳ vọng không gây ảnh hưởng đến cấu trúc lãi suất tiền gửi/cho vay của hệ thống ngân hàng trong giai đoạn quý 2, trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng vẫn chưa khởi sắc đáng kể.

Ông Tuấn đánh giá tác động của việc phát hành tín phiếu lần này của NHNN cũng chỉ mang tính ngắn hạn và bối cảnh có tích cực hơn giai đoạn tháng 11 năm trước.

Bênh cạnh đó, ông Tuấn nhận định rằng dòng tiền đầu cơ vào hai thị trường là crypto và vàng trong giai đoạn hiện nay là nguyên nhân chính dẫn đến áp lực tỷ giá. Trong những tuần vừa qua, cả crypto và vàng đều chạm đỉnh lịch sử, khiến xu hướng đầu cơ theo đà mạnh dần lên.

Mặc dù không có số liệu cụ thể, nhưng ông Tuấn suy đoán rằng quy mô đầu cơ của Việt Nam trên thị trường crypto và vàng (đặc biệt là crypto) có quy mô đáng kể, có thể tạo ra các biến động mạnh trên thị trường tài chính.

Hiện tại, áp lực tỷ giá từ thị trường tự do đang rất lớn, ông cho biết. Tỷ giá tự “chợ đen” đã chạm mốc 25,700 VND/USD trong khi tỷ giá P2P (giao dịch ngang hàng) trên thị trường crypto đang trên 25,800 VND/USD.

Do đó, “hành động hút tiền cho thấy NHNN quan ngại về hoạt động đầu cơ và bắt buộc phải ra dấu hiệu tạm dừng dòng tiền đầu cơ bằng biện pháp can thiệp.

Mục đích của NHNN là bảo vệ kỳ vọng tỷ giá trung hạn, kỳ vọng tỷ giá ngân hàng của Việt Nam ở ngưỡng 24,800-25,000, với biên độ dao động an toàn nhỏ hơn 3%/năm”, ông Tuấn nhận định thêm.