Nhiều vi phạm trong quản lý, sử dụng đất tại một số tập đoàn, tổng công ty

Ngày 9/2, Thanh tra Chính phủ (TTCP) có thông báo Kết luận số 238/TB-TTCP về kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý và sử dụng đất đai, trong đó có đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh theo Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ tại Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam; Tổng công ty Lâm nghiệp và Tổng công ty Chè Việt Nam.

Theo đó, bên cạnh những thành tích đã đạt được, các tập đoàn, tổng công ty nêu trên còn để xảy ra những bất cập, vi phạm, khuyết điểm trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai.

Tại Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam, công tác quản lý hồ sơ đất đai trước đây của tập đoàn còn sơ sài, không đầy đủ, chủ yếu là sử dụng hồ sơ dạng giấy, bản đồ địa hình, tài liệu đo đạc lạc hậu, công cụ để quản lý thô sơ, nguồn lực mỏng, diện tích được giao lại quá lớn dẫn đến khó khăn trong theo dõi, quản lý, giải quyết tranh chấp, lấn chiếm đất đai.

Tính đến ngày 31/12/2017, các đơn vị thuộc tập đoàn còn để hơn 10.710ha đất bị lấn chiếm, tập trung ở các tỉnh Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và để diện tích đất chồng lấn giữa các công ty thuộc tập đoàn với những đối tượng khác, chủ yếu là người dân lên tới 1.737ha…

Tổng công ty Lâm nghiệp còn để diện tích đất bị lấn chiếm, chưa thu hồi là hơn 7.396ha, việc lấn chiếm chủ yếu xảy ra vào giai đoạn từ năm 2005 về trước (những năm sau cơ bản đã khống chế được tình trạng lấn chiếm), trong đó có nguyên nhân do những năm trước đây, các lâm trường quốc doanh được giao đất lâm nghiệp nhưng để đất trống nhiều năm, không đưa vào sử dụng… cho nên bị hộ dân lấn chiếm; đất lâm nghiệp trước đây chưa được đo đạc, cắm mốc và chưa có bản đồ địa chính, không có hồ sơ ranh giới cụ thể cho nên khi bị lấn chiếm, không có đầy đủ hồ sơ pháp lý để xử lý dứt điểm, dẫn đến tình trạng lấn chiếm đất đai xảy ra trong thời gian dài, không được xử lý triệt để…

Tổng công ty Chè Việt Nam để 497,53ha đất bị lấn chiếm, tập trung tại tỉnh Phú Thọ, đến nay chưa giải quyết dứt điểm; đưa 12 khu đất để góp vốn liên doanh, liên kết, cho thuê lại đất không đúng quy định; thoái vốn không thông qua đấu giá, vi phạm quy định pháp luật… Diện tích đất nông nghiệp các đơn vị thuộc tổng công ty được giao là 1.644,5 ha, đến thời điểm thanh tra chưa thực hiện ký hợp đồng thuê đất và nộp tiền thuế theo quy định từ năm 2005 đến ngày 31/12/2017…

TTCP cũng nêu rõ những bất cập, vi phạm, khuyết điểm tại một số địa phương khi để tình trạng đất đai bị lấn chiếm không xử lý, hoặc việc xử lý, thu hồi chưa dứt điểm; chưa giải quyết dứt điểm tranh chấp, chồng lấn…

Một số tỉnh, thành phố chậm nhận bàn giao đất đai từ các tập đoàn, tổng công ty; UBND một số tỉnh chưa giải quyết dứt điểm những vướng mắc trong công tác lập hồ sơ thuê đất, chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…

Từ những nội dung nêu trên, TTCP kiến nghị Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam phải kiểm tra, rà soát đối với việc thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất, cho thuê đất, chuyển nhượng dự án theo thẩm quyền xử lý hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật. Báo cáo với các địa phương để sớm bố trí kịp thời ngân sách thực hiện việc rà soát, xác định ranh giới, cắm mốc giới, đo đạc, lập bản đồ địa chính và hồ sơ ranh giới sử dụng đất.

Xử lý các vi phạm trong việc cho thuê văn phòng làm việc, cho thuê, mượn nhà, đất không đúng quy định để xảy ra tình trạng lấn chiếm nhà đất, để nhà trống không sử dụng, gây lãng phí. Rà soát, xử lý và chịu trách nhiệm đối với một số đơn vị thuộc tập đoàn mua một số cơ sở nhà, đất với giá cao chưa đúng quy định…

Tổng công ty Lâm nghiệp cần chấn chỉnh khắc phục, xử lý đối với những khuyết điểm, vi phạm của tổng công ty nêu tại kết luận thanh tra. Kiểm tra, rà soát đối với việc thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất, cho thuê đất, chuyển nhượng dự án theo thẩm quyền xử lý hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật.

Tổng công ty Chè Việt Nam cần chấn chỉnh, khắc phục xử lý đối với những khuyết điểm, vi phạm được nêu tại kết luận thanh tra. Kiểm tra, rà soát, đối chiếu với việc cho thuê đất, chuyển nhượng dự án theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý bảo đảm theo đúng quy định pháp luật. Cung cấp hồ sơ, tài liệu để cơ quan chức năng điều tra, xử lý vi phạm trong việc sử dụng nhà đất, góp vốn liên doanh liên kết không xin ý kiến chủ sở hữu, thoái vốn không thông qua đấu giá, ký các hợp đồng cho thuê nhà đất vi phạm quy định của pháp luật về đất đai…

TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố chấn chỉnh, khắc phục xử lý những tồn tại, vi phạm, khuyết điểm thuộc phạm vi trách nhiệm được nêu tại kết luận thanh tra; theo thẩm quyền chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tổ chức cá nhân có liên quan khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra…