Nhiều tín hiệu vui từ xuất khẩu đầu năm

Mặc dù dịch bệnh Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp trong những tháng đầu năm, ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động giao thương hàng hóa. Tuy nhiên, tín hiệu vui từ thị trường xuất khẩu vẫn liên tiếp được ghi nhận. Các chuyên gia kinh tế đánh giá đây là bước khởi sắc tốt giúp các doanh nghiệp tự tin vào triển vọng của năm 2021.

Theo thông tin vừa được Tổng cục Hải quan công bố mới đây, xuất khẩu trong nửa đầu tháng 2 tiếp tục có đà tăng trưởng đáng ghi nhận, giúp Việt Nam duy trì được con số xuất siêu gần 3 tỷ USD kể từ đầu năm.

Cụ thể, lũy kế từ đầu năm đến 15/2, tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 38,46 tỷ USD, tăng mạnh gần 36,9% so với cùng kỳ 2020, tương đương con số tăng thêm hơn 10 tỷ USD. Đáng chú ý chỉ trong nửa đầu tháng 2, cả nước có 4 nhóm hàng xuất khẩu đạt kim ngạch từ 1 tỷ USD trở lên gồm: điện thoại và linh kiện; máy vi tính, sản phẩm điện thoại và linh kiện; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng; dệt may.

Trong khi đó, tổng kim ngạch nhập khẩu cả nước từ đầu năm đến giữa tháng 2 chỉ tăng gần 25,3%, đạt 35,7 tỷ USD.

Như vậy, so với cùng kỳ 1 năm trước, cả xuất khẩu, nhập khẩu của Việt Nam đều có sự khởi đầu ấn tượng. Ngay từ trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán, các doanh nghiệp xuất khẩu đã liên tiếp nhận được đơn hàng từ các đối tác lớn như Mỹ, Úc… Đơn cử như Công ty Tôn Hòa Phát (thuộc Công ty cổ phần Tập đoàn Hòa Phát) đã ghi nhận xuất khẩu 10.000 tấn tôn mạ kẽm cho các đối tác đến từ 2 nước châu Âu là Bỉ và Tây Ban Nha trong tháng 1. Tháng 2 này, DN tiếp tục xuất thêm đơn hàng 12.000 tấn sản phẩm, chủ yếu là tôn mạ lạnh, sang thị trường châu Mỹ.

Đối với thị trường nông sản, ngay trong tháng 1/2021, nhiều lô hàng xuất khẩu nông sản đã được xuất đi các nước như: 160 tấn tôm của Công ty Minh Phú xuất đi Mỹ, EU, Nhật Bản; lô gạo 1.600 tấn của Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (Công ty Trung An) xuất khẩu đi Singapore và Malaysia; Công ty TNHH Xuất nhập khẩu một thành viên Nam Phong đã xuất gần 140 tấn thanh long trị giá gần 1,9 tỷ đồng sang thị trường Vân Nam - Trung Quốc…

Theo đánh giá của các chuyên gia, nông sản sẽ tiếp tục là ngành hàng có nhiều triển vọng trong xuất khẩu năm 2021 với nhiều lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do Việt Nam đã ký kết trong thời gian qua. Minh chứng là nhiều mặt hàng đã đạt thành tích xuất khẩu ấn tượng kể từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực từ tháng 8/2020.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho rằng, các dự báo cho thấy nhu cầu nông sản trên thế giới sẽ tiếp tục được đẩy mạnh do dân số gia tăng, chính vì vậy đây là cơ hội để Việt Nam có thể tận dụng các lợi thế của mình để đẩy mạnh xuất khẩu nông sản. Bên cạnh đó, Việt Nam còn có lợi thế khi có nhiều sản phẩm đảm bảo chất lượng tốt, giá cả cạnh tranh, có thể kể đến như gạo đang là một điểm sáng.

Cũng lạc quan về tình hình xuất khẩu trong năm 2021, ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam nhấn mạnh: Xuất khẩu trong năm nay sẽ có chiều hướng tốt hơn khi các nước đã bắt đầu có văc-xin ngừa Covid-19, từ đó góp phần giúp ổn định tâm lý tiêu dùng.

Đồng thời theo ông Giang, các doanh nghiệp cũng đã có nhiều bài học ở năm 2020, chính vì vậy sẽ thích ứng nhanh hơn và có những giải pháp để đối phó với khó khăn. Cùng với đó, các hiệp định thương mại tự do đã được ký kết sẽ tạo tiền đề lớn cho xuất khẩu. Hiện nhiều doanh nghiệp cho biết đơn hàng đã xuất hiện trở lại từ các nước như Mỹ và châu Âu.

Nỗ lực tận dụng tối đa các lợi thế

Những dấu hiệu đầy lạc quan trong bức tranh xuất khẩu đầu năm là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên theo các chuyên gia, doanh nghiệp Việt vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong năm 2021, đòi hỏi phải nỗ lực đổi mới để tận dụng tối đa các lợi thế đang hiện hữu.

Theo ông Vũ Vinh Phú, một vấn đề căn cơ của nông nghiệp Việt vẫn hiện hữu từ lâu đó là đảm bảo chất lượng nông sản xuất khẩu, đáp ứng được những thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… đồng thời cạnh tranh với nông sản của một số quốc gia như Thái Lan, Malaysia, Indonesia… Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, các nước tăng cường kiểm tra đối với hàng hóa nhập khẩu. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần có những biện pháp để đảm bảo chất lượng, quy cách đóng gói...; đặc biệt phải tìm hiểu kỹ về quy định của thị trường quốc tế.

Xu hướng mới trong tiêu dùng hiện tại cũng đòi hỏi doanh nghiệp cần nắm bắt để thiết kế những sản phẩm phù hợp với thị hiếu của khách hàng. Đồng thời, các chuyên gia cũng nhấn mạnh đến vai trò của các bộ, ngành trong việc tăng cường các chương trình xúc tiến thương mại, tạo ra cầu nối để doanh nghiệp Việt có cơ hội quảng bá, giới thiệu sản phẩm của mình tại các thị trường tiềm năng.

Nhận thức rõ những thách thức này, lãnh đạo một số doanh nghiệp cho biết đã bắt đầu tiến hành các thay đổi cần thiết để đón đầu xu hướng thị trường trong năm 2021. Đại diện một doanh nghiệp dệt may cho biết, xác định xu hướng đơn hàng sắp tới sẽ nhỏ lẻ, thời gian giao hàng gấp, giá cả thấp hơn… Chính vì vậy doanh nghiệp này đã cải tiến công nghệ, áp dụng các công nghệ mới, tối ưu hóa các quy trình để giảm chi phí không cần thiết. Từ đó giúp hạ giá thành sản phẩm, tạo ra ưu thế cạnh tranh trên thị trường.

Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng bày tỏ lo ngại khi giá cước container vẫn đang ở mức cao, ảnh hưởng đến giá thành của sản phẩm, đồng thời hy vọng các bộ, ngành liên quan sẽ có biện pháp để cải thiện vấn đề này.