Nhiều nước nhỏ đặt cược lớn vào tiền ảo

Một số nước nhỏ đã nhanh chóng dọn sẵn hành lang pháp lý đối với tiền ảo kèm theo các chính sách ưu đãi thuế để thu hút các nhà đầu tư lớn đến thiết lập trụ sở, giúp tạo việc làm và thúc đẩy phát triển ngành công nghệ.

Khi Tổng thống Belarus, Alexander Lukashenko, gặp doanh nhân ngành công nghệ Viktor Prokopenya hồi tháng 3-2017, cuộc thảo luận của họ dự kiến diễn ra trong 1 giờ đồng hồ nhưng cuối cùng đã kéo dài thành 3 tiếng.
Prokopenya cho biết tại cuộc gặp đó, Tổng thống Lukashenko đã đề nghị ông hỗ trợ xây dựng các quy định để giúp thúc đẩy ngành công nghệ của đất nước.

Sau đó, Prokopenya đã làm việc với các công ty công nghệ thông tin và các luật sư để soạn thảo hướng dẫn đầu tư vào một ngành công nghiệp số hóa mới nổi: tiền ảo. Hai năm sau, các quy định quản lý tiền ảo được ban hành.

Giờ đây, các nhà đầu tư có thể giao dịch mua bán bitcoin trên một sàn giao dịch do công ty đầu tư VP Capital của Prokopenya điều hành; trong khi đó nhiều công ty cũng ra mắt những sàn giao dịch tiền ảo khác.

Belarus với tổng số dân 9,5 triệu người nằm trong một nhóm các nước nhỏ đang triển khai các quy định quản lý chi tiết đối với tiền ảo. Các nỗ lực của họ có thể giúp định hình sự phát triển của thị trường tiền ảo toàn cầu cũng như sự phát triển của hệ sinh thái tiền ảo từ các sàn giao dịch cho đến các nhà môi giới.

Cho đến nay, các công ty tiền ảo thường phải đối mặt với hai sự lựa chọn bất tiện khi quyết định địa điểm đặt trụ sở kinh doanh. Các trung tâm tài chính quốc tế như London và New York, những nơi áp dụng các quy định dịch vụ tài chính truyền thống, có thể hấp dẫn hơn đối với các định chế tài chính lớn muốn tìm kiếm sự an toàn nhưng tính phức tạp về tuân thủ pháp lý và chi phí hoạt động cao ở những nơi này có thể rào cản đối với các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực tiền ảo.

Ngược lại, những khu vực tài phán có quy định nới lỏng với tiền ảo như Cộng hòa Seychelles và Belize, hai quốc gia nhỏ ở châu Phi, cho phép các nhà đầu tư tiếp cận thị trường tiền ảo dễ dàng hơn. Tuy nhiên, các quy định lỏng lẻo ở các nước này có thể không cung cấp sự bảo vệ đầy đủ cho các nhà đầu tư cũng như không kiểm soát chặt chẽ các hoạt động rửa tiền.

Những nước như Belarus và các nước mới mở cửa với thị trường tiền ảo như Vương quốc Bahrain, Malta và lãnh thổ hải ngoại thuộc Anh, Gibraltar, đang cung cấp một sự lựa chọn thứ ba. Họ đã soạn ra những quy định chi tiết đối với ngành tiền ảo và đặt cược rằng, họ có thể thu hút các công ty công nghệ đến đặt trụ sở kinh doanh bằng cách cung cấp các biện pháp an ninh về pháp lý cũng như các chính sách ưu đãi chẳng hạn miễn giảm thuế.

Ngành công nghiệp tiền ảo đang mang đến một cơ hội hiếm hoi để các quốc gia nhỏ kiếm được một miếng bánh của một thị trường mới nổi, có khả năng thu hút đầu tư và tạo ra việc làm vào thời điểm các trung tâm tài chính lớn đang chọn cách tiếp cận bảo thủ hơn vì đang chờ đợi chính sách rõ ràng hơn.

Công ty tiền ảo ZPX (Sinagpore) sẽ khai trương sàn giao dịch tiền ảo Qume vào tháng sau để phục vụ các nhà đầu tư tổ chức chẳng hạn như các quỹ phòng hộ. Công ty này quyết định đặt trụ sở kinh doanh tại Manama, thủ đô của Bahrain, một đất nước chỉ có 1,5 triệu dân ở Trung Đông.

Ramani Ramachandran, Giám đốc điều hành ZPX, cho biết công ty quyết định không đặt trụ sở hoạt động tại những khu vực tài phán thuộc lãnh thổ hải ngoại chẳng hạn như Quần đảo Virgin thuộc Anh, những nơi không có các quy định hoặc chỉ quy định rất lỏng lẻo đối với tiền ảo. Đặt trụ sở ở những nơi như vậy sẽ không thu hút được các nhà đầu tư lớn giữa lúc các cơ quan quản lý và nhà chính trị trên toàn cầu đang siết chặt giám sát với tiền ảo.

Hồi tháng 2-2019, Bahrain đã ban hành các quy định đối với các công ty tiền ảo chẳng hạn như các quy định kiểm tra nghiêm ngặt hồ sơ của khách hàng, các tiêu chuẩn quản trị và kiểm soát các rủi ro an ninh mạng ở các sàn tiền ảo.

Ramachandran cho biết chi phí hành chính và tuân thủ pháp lý ở những nước nhỏ như Bahrain rẻ hơn rất nhiều so với ở các trung tâm tài chính lớn ở các nước phát triển. ZPX ước tính chi phí hoạt động ở Bahrain chỉ khoảng 200.000 đô la Mỹ/năm so với mức 750.000 đô la/năm ở London.

Theo Aditya Mishra, người đồng sáng lập ZPX, việc thành lập trụ sở ở một nước nhỏ cho phép các công ty tiền ảo có thể xây dựng mối quan hệ gần gũi với các cơ quan quản lý, điều rất khó có được ở một trung tâm tài chính lớn. Mishra cho biết Bahrain cũng cung cấp cơ hội tốt để tiếp cận các thị trường vùng Vịnh Ba Tư.

iExchange, một sàn giao dịch tiền ảo khác đã bắt đầu hoạt động ở thủ đô Minsk của Belarus trong tháng này với mục tiêu thu hút các nhà đầu tư từ Cộng đồng Các quốc gia độc lập (CIS) bao gồm Nga và các nước trong liên bang Xô viết cũ.

Igor Snizhko, người đồng sáng lập iExchange, cho biết Belarus là sự lựa chọn tối ưu nhất vì nước này đã thiết lập khung pháp lý với tiền ảo mà các nước trong khu vực còn thiếu. Belarus yêu cầu phải kiểm toán các công ty và cung cấp chi tiết các dự án phát hành tiền ảo. Đối với các sàn giao dịch tiền ảo, các quy định ở nước này cũng khá chặt chẽ bao gồm kiểm tra, giám sát các giao dịch đáng ngờ để đáp ứng các tiêu chuẩn của quốc tế về quản lý hoạt động rửa tiền.

Các chính sách ưu đãi khác mà Belarus đang cung cấp bao gồm miễn giảm thuế cho các công ty đào tiền ảo hoặc giao dịch tiền ảo. Trái lại, tại Mỹ, các giao dịch tiền ảo phải đóng thuế. Tại Anh, thuế lãi vốn (thuế đánh vào lợi nhuận thu được từ việc bán các khoản đầu tư hoặc tài sản) cũng được áp dụng đối với tiền ảo.