Nhiều hơn 2 triệu xe nhưng vì sao không khí Sài Gòn không ô nhiễm như Hà Nội?

Khi nhắc đến tình trạng ô nhiễm không khí ở các đô thị lớn, nhiều người thường cho rằng nguyên nhân chính là do phương tiện giao thông.

Tuy nhiên, mỗi lần đọc bài viết nói về chất lượng không khí Hà Nội ở mức kém, trong đầu tôi lại có một câu hỏi: Tại sao TP HCM, nơi có số lượng phương tiện lớn hơn, lại ít nghe nói không ô nhiễm không khí nghiêm trọng như Hà Nội?

Sở dĩ tôi nêu điều này vì hàng năm cứ vào mùa này là lại nghe nói chất lượng không khí Hà Nội kém. Có năm tôi ra Hà Nội đúng mùa này, rất bất ngờ vì bầu trời mù mịt từ sáng đến tận trưa.

Theo thống kê mới nhất đến cuối năm 2023, TP HCM hiện có khoảng 10 triệu phương tiện giao thông, bao gồm hơn 7,6 triệu xe máy, 700.000 ô tô, cùng hơn 2 triệu phương tiện từ các tỉnh khác đổ về mỗi ngày.

Trong khi đó, theo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, thủ đô có khoảng 8 triệu phương tiện, trong đó gần 1,5 triệu ô tô và hơn 6,5 triệu xe máy.

Vậy điều gì khiến không khí Hà Nội thường xuyên ở mức báo động xấu, còn TP HCM ít gặp tình trạng trời mù mịt bụi mịn hơn?

Vấn đề không chỉ nằm ở số lượng phương tiện mà còn liên quan đến yếu tố khí hậu, địa hình, hoặc cách tổ chức giao thông? Liệu việc xây dựng nhiều công trình lớn tại Hà Nội có khiến bụi mịn tăng cao? Hay còn lý do nào khác, như mật độ cây xanh, tốc độ đô thị hóa giữa hai thành phố?

Quan trọng hơn, xuyên suốt nhiều năm qua những nguyên nhân trên tác động như thế nào đến Hà Nội, diễn biến ra sao, đưa ra những kết luận gì để tác động đến quyết sách của chính quyền và người dân thủ đô nhằm giải quyết nạn ô nhiễm trên? Đã quá nguy hiểm rồi nên không thể chần chừ được nữa.

Kết quả quan trắc giai đoạn 2022-2023 cho thấy bụi mịn PM 2.5 trung bình năm tại Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Nguyên đều vượt quy chuẩn. Riêng Hà Nội bụi PM 2.5 dao động 26-52μg/Nm3, vượt giới hạn 1,1-2,1 lần.

Năm 2024, Hà Nội đã ghi nhận 4 đợt ô nhiễm không khí nặng, trong đó ba đợt tháng 1-4 và một đợt vào đầu tháng 10.