Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa sẵn sàng chuyển đổi số

Dịch Covid-19 khiến người dân và doanh nghiệp thay đổi thói quen trong sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Những doanh nghiệp không bắt nhịp được chuyển đổi số sẽ bị ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh, về lâu dài dễ bị đào thải khỏi thị trường.

Dịch Covid-19 đang ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, khiến cho tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các doanh nghiệp này có quy mô vốn khá hạn hẹn và khó tiếp cận với nguồn vốn lớn từ các ngân hàng. Trong đợt tái dịch lần thứ 4, hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp nhỏ và vừa đều bị gián đoạn.

Theo đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh (HUBA), khảo sát nhanh trên 100 doanh nghiệp bằng hình thức online cho thấy, trong đợt tái dịch Covid-19 lần thứ 4 này, có đến 84% doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó khăn. Trong đó, 40% thiếu vốn kinh doanh; thị trường bị ảnh hưởng, thu hẹp chiếm 80%; phải cắt giảm lao động chiếm 52%; bị đứt chuỗi cung ứng nguyên liệu chiếm 14%; bị cản trở hoạt động kinh doanh do biện pháp cách ly xã hội phòng dịch chiếm trên 50%...

Bà Nguyễn Thị Minh Thúy, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng công nghệ thông tin, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) cho biết, thị trường ngày càng thu hẹp, đối thủ mới xuất hiện ngày càng nhiều, nếu doanh nghiệp không sớm thay đổi thì nguy cơ sẽ trở thành kẻ bị bỏ lại phía cuối con đường. Các doanh nghiệp buộc phải tìm kiếm các giải pháp mới linh hoạt, ứng dụng công nghệ để chuyển đổi mô hình kinh doanh thích ứng với điều kiện hiện tại, khắc phục khó khăn. Các doanh nghiệp phải coi chuyển đổi số là cấp thiết và sẵn sàng cho hướng đi mới phù hợp với tình hình đại dịch. Các doanh nghiệp cần đẩy nhanh quá trình số hoá, đặc biệt là đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật số đáp ứng yêu cầu chuyển đổi.

Khảo sát của Phòng Công nghiệp và thương mại Việt Nam (VCCI) năm 2020 cho thấy, có 50,9% doanh nghiệp đã ứng dụng các công nghệ số trước khi dịch Covid-19 xảy ra; 25,7% doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng công nghệ số từ khi bắt đầu có dịch và có ý định tiếp tục sử dụng công nghệ này; 3,1% doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng công nghệ số từ khi có dịch nhưng sẽ quay lại cấu trúc cũ sau khi hết dịch. Tuy nhiên, 17,3% doanh nghiệp chưa ứng dụng công nghệ số nhưng quan tâm tới công nghệ số kể từ khi có dịch và 3,1% doanh nghiệp chưa áp dụng công nghệ số và cũng không có kế hoạch áp dụng trong tương lai.

Dịch Covid-19 khiến người dân và doanh nghiệp thay đổi thói quen trong sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Những doanh nghiệp không bắt nhịp được chuyển đổi số sẽ bị ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh, về lâu dài dễ bị đào thải khỏi thị trường.

Theo ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương), hiện tại, phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp nhiều rào cản trong chuyển đổi số như chưa có tư duy và nhận thức đầy đủ về chuyển đổi số, thiếu cam kết và kiên trì từ lãnh đạo, thiếu thông tin về công nghệ số, hạn chế về nguồn nhân lực và tài chính.

Hiện nhiều doanh nghiệp đang có những băn khoăn và vướng mắc xoay quanh những vấn đề như chuyển đổi số của doanh nghiệp bắt đầu từ đâu, bắt đầu từ khâu nào, cần làm gì để chuẩn bị, chuyển đổi số hiệu quả cho doanh nghiệp như thế nào, nhân sự và tài chính cần có kế hoạch ra sao, tìm kiếm sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính ở đâu. Ông Bùi Cao Học - Giám đốc của Công ty OnlineCRM cho biết: “Chuyển đổi số là khái niệm mà hiện nay chúng ta đang nghe nhiều. Tuy nhiên, tôi cho rằng chưa nhiều doanh nghiệp hiểu rõ và chuẩn bị tốt để bắt đầu vào thực tiễn kinh doanh”.

Ông Chu Trường Ân, Phó giám đốc công ty TNHH phát triển công nghệ và thương mại Tôn Vinh chia sẻ: “Việc bắt đầu từ đâu để chuyển đổi số cho doanh nghiệp trong khi chúng tôi vẫn đang tiến hành ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu khiến chúng tôi khá băn khoăn. Mong muốn của doanh nghiệp là được hướng dẫn, tư vấn cụ thể về mặt tư duy và kỹ thuật, được hỗ trợ lên kế hoạch tổng thể và chi tiết, đặc biệt là chỉ ra cho chúng tôi thấy được lộ trình và những điểm gì làm trước, điểm gì làm sau, cần phải chuẩn bị hạ tầng hay máy móc như thế nào, và nguồn ngân sách cho hoạt động nữa”.

Còn theo ông Vũ Ngọc Cảnh - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp hữu cơ Fusa, chuyển đổi số trong bán hàng và marketing là hai lĩnh vực mà doanh nghiệp rất quan tâm để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm. Trong bối cảnh doanh nghiệp gặp nhiều thách thức do dịch bệnh, việc tìm đầu ra cho sản phẩm là mối lo mà nhiều doanh nghiệp đang gặp phải. Hiểu rõ về chuyển đổi số, từng bước nâng cao hiệu quả của bộ phận bán hàng và marketing trong môi trường số là nội dung mà doanh nghiệp rất cần và mong được tư vấn.

Bà Nguyễn Thị Minh Thúy cho biết thêm, doanh nghiệp muốn chuyển đổi số thành công thì trước tiên lãnh đạo doanh nghiệp phải có sự quyết tâm cao độ, cộng với sự bền bỉ, kiên trì và chiến thuật triển khai hợp lý trong suốt hành trình chuyển đổi số của doanh nghiệp mình. Các lãnh đạo doanh nghiệp có thể tổ chức tiến hành khảo sát các khó khăn và mong muốn của từng nhóm đối tượng người dùng trước khi thay đổi hệ thống, truyền thông tốt về hệ thống, có chế tài hợp lý để hình thành thói quen, thường xuyên khảo sát, đánh giá định kỳ về sự ảnh hưởng của hệ thống.

Đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tính phương án thuê ngoài các nhân sự với các kỹ năng mà đội ngũ nhân sự hiện tại còn thiếu. Đối với các doanh nghiệp lớn, thì cần xác định lại nhu cầu về nhân sự số của từng bộ phận, đơn vị từ đó lên kế hoạch tuyển dụng bổ sung hoặc cho đi đào tạo bổ sung các kỹ năng còn thiếu. doanh nghiệp cần thực hiện triệt để phương pháp “chia để trị” để chia nhỏ các mục tiêu cần thực hiện nhằm phù hợp với nguồn lực doanh nghiệp là rất quan trọng, tránh sự cầu toàn mà làm chậm quá trình chuyển đổi. Đặc biệt, doanh nghiệp không nên có tư duy “tự làm mọi thứ” mà nên thuê ngoài để giải quyết các vấn đề không phải điểm mạnh của mình.