Nhân viên môi giới 'tháo chạy' khỏi thị trường bất động sản

Nhiều nhân viên môi giới bất động sản cho biết họ hết động lực để gắn bó với lĩnh vực từng 'hái' ra tiền sau mỗi cuộc giao dịch vì thị trường gần như 'đóng băng', vì nhiều công ty, doanh nghiệp môi giới đóng cửa.

Ngọc Châm (quê ở Đắk Lắk), nhân viên môi giới của tập đoàn bất động sản (BĐS) có tiếng ở phía Nam nói với nhadautu.vn, gần 6 tháng qua, cô chỉ thực hiện được lác đác được vài giao dịch nhưng tiền hoa hồng không thấy đâu. Cũng trong quãng thời gian này, tập đoàn cũng liên tục chậm trễ tiền lương, có tháng có, có tháng 50% lương và có tháng không có tiền để trả lương cho nhân viên.

"Cuộc sống ở TP.HCM chưa bao giờ lại khó khăn đến thế, bởi càng ngày chi phí sinh hoạt càng tăng. Có những nhân viên chốt được giao dịch nhưng từ đầu năm tới nay cũng chưa lấy được hoa hồng. Lương cứng thì phập phù, môi giới chỉ còn biết trông ngóng vào tiền hoa hồng nhưng cũng không lấy được", Châm nói.

Dù rất yêu thích với công việc mình đang làm, nhưng Châm cho biết, sau khi đấu tranh tư tưởng hơn 1 tháng nay, cô quyết định về quê tìm công việc mới để có thu nhập ổn định hơn.

"Sau 3 năm gắn bó với nghề môi giới, em cũng đành rút lui dù không thuộc diện cắt giảm nhân sự của tập đoàn. Trước đây, em có thể kiếm hàng chục triệu đồng sau mỗi giao dịch nhưng từ cuối năm ngoái đến nay thu nhập tháng có, tháng không và gần như không đủ sống", Châm chia sẻ và hy vọng thị trường sớm ổn định để cô có thể quay trở lại với nghề.

Các chuyên gia cho rằng, đây là giai đoạn thách thức đối với môi giới và công ty môi giới không đủ năng lực cạnh tranh để tồn tại nhưng cũng là cơ hội để các đơn vị chuyên nghiệp vượt lên và phát triển bền vững hơn. Những khó khăn trên thị trường BĐS thể hiện rõ khi kết quả kinh doanh của các công ty môi giới đều báo lỗ trong quý I. Đây là giai đoạn kém nhất kể từ năm 2017 cho tới nay.

Theo Hội môi giới BĐS Việt Nam (VARS), tại đại hội cổ đông vừa qua, các công ty môi giới cho biết, từ năm giữa năm ngoái đến nay, thị trường BĐS đối mặt với nhiều khó khăn, các yếu tố không thuận lợi xuất hiện kéo theo doanh thu và lợi nhuận suy giảm nhiều so với cùng kỳ. Mặc dù đã cắt giảm mạnh các khoản chi phí nhưng cũng không khả quan.

Đáng chú ý, các doanh nghiệp kinh doanh môi giới chứng kiến làn sóng sa thải nhân viên nhiều nhất từ trước đến nay với hàng nghìn nhân sự, trong đó nhiều nhất thuộc bộ phận kinh doanh. Các doanh nghiệp môi giới hoặc chủ đầu tư có bố trí bộ phận môi giới bán hàng có tỷ trọng sa thải 50% nhân sự trở lên dưới nhiều hình thức như dừng ký hợp đồng tạm thời trong 3-6 tháng, cho thôi việc, hay chỉ ký thỏa thuận với chế độ cộng tác viên...

Thực tế cho thấy, một số doanh nghiệp quy mô dưới 50 nhân viên thậm chí còn chấm dứt hợp đồng với 70% người lao động do không còn nguồn lực cầm cự. Còn các chủ đầu tư có bộ máy tinh gọn hơn (chỉ nuôi đội ngũ phát triển dự án) ghi nhận tỷ lệ cắt giảm 20-25% nhân sự cùng với giảm lương theo cấp bậc. Số môi giới BĐS đang hoạt động hiện nay chỉ còn khoảng 30-40% so với giai đoạn đầu năm 2022.

Giám đốc một doanh nghiệp BĐS nhìn nhận, đây là giai đoạn vô cùng khó khăn đối với các nhân viên môi giới BĐS sản vì thu nhập của họ chủ yếu phụ thuộc vào tiền hoa hồng khi sản phẩm được bán. Tuy nhiên, do chủ đầu tư không bán được hàng nên không thể có tiền hoa hồng. Việc không có nguồn thu kéo dài, trong khi các chi phí vẫn phải chi trả khiến hàng loạt nhân viên, công ty môi giới phải ngừng hoạt động.

Làn sóng sa thải chỉ ở nhân sự mới

VARS đánh giá, triển vọng nghề nghiệp của môi giới BĐS là rất lớn. Tuy nhiên, đây cũng là một ngành nghề rất khó, nhiều thách thức do tính cạnh tranh cao, các môi giới phải luôn học hỏi, không ngừng nâng cao nghiệp vụ và giữ được đạo đức nghề nghiệp, uy tín với khách hàng.

Làn sóng sa thải nhân viên môi giới vừa qua chủ yếu vẫn tập trung ở nhân sự mới, chưa gắn bó lâu năm với nghề, còn đa phần các doanh nghiệp vẫn phải giữ lại nhân sự cứng, đủ năng lực. Bởi lẽ giai đoạn này các nhà đầu tư sẽ có yêu cầu khắt khe hơn đối với các môi giới để tìm ra hướng đi đầu tư đúng đắn của mình trong giai đoạn này.

Do đó, các môi giới "tay non, tay ngang" sẽ khó cạnh tranh với những người có kinh nghiệm, đã được đào tạo bài bản và có uy tín trong các hoạt động môi giới của mình.

Không những vậy, VARS cho rằng, Luật kinh doanh BĐS mới sẽ siết chặt hơn việc quản lý với hoạt động môi giới.

Cụ thể, dự thảo quy định chặt chẽ hơn không cho môi giới hoạt động tự do mà phải dưới sự giám sát của sàn giao dịch. Trước đây, cơ quan nhà nước quản lý lỏng lẻo, môi giới cấp chứng chỉ hành nghề xong nhưng người được cấp đi đâu làm gì thì không ai báo cáo, không ai giám sát. Các địa phương có hàng nghìn, hàng vạn môi giới không có chứng chỉ vẫn hoạt động bình thường.

Giờ theo dự thảo luật mới, các sàn BĐS phải chịu trách nhiệm với môi giới. Các môi giới sau khi có chứng chỉ, cách quản lý, hoạt động ở đâu, giao dịch cái gì đều xuất hiện trên hệ thống quản lý. Trong luật cũng quy định cụ thể hơn về việc việc môi giới phải có chứng chỉ hành nghề. Thực tế, có những môi giới không có chứng chỉ vẫn hoạt động tốt nhưng tốt ở đây chỉ là doanh số bán hàng.

Các môi giới phải chuyên nghiệp vì đại diện bên bán, bên mua trong giao dịch và không được phép sai phạm. Vai trò môi giới nâng lên tầm cao hơn chứ không chỉ tư vấn bán hàng. Vì vậy, muốn làm được môi giới phải qua đào tạo, học hành, thi cử.

Hiện nay, việc cấp chứng chỉ giao cho Sở Xây dựng địa phương, nhưng, nhiều địa phương mỗi năm tổ chức 1 lần, thậm chí không tổ chức thi. Như vậy, những người làm môi giới muốn tham gia cũng không có cơ hội.

Do đó, VARS mong muốn các Sở Xây dựng địa phương cho phép, tạo điều kiện để hội tổ chức đào tạo và tổ chức các kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS.