Nhà kinh tế lưu ý Fed về "cái giá" của các gói kích thích kinh tế khủng

Lãi suất thấp và chương trình mua trái phiếu đến khi thị trường việc làm trở lại trước đại dịch Covid-19, làm tăng giá hàng hóa.

Nhà phân tích thị trường John Kemp của hãng Reuters nhận định, hoạt động sản xuất và thị trường việc làm tại Mỹ đã suy giảm, do tác động của dịch bệnh Covid-19 và trước đó là cuộc chiến thương mại với Trung Quốc và các đối tác thương mại khác trong giai đoạn 2018-2019.

Theo ông Kemp, nếu Fed quyết tâm duy trì gói kích thích kinh tế cho đến khi lĩnh vực sản xuất và thị trường việc làm phục hồi hoàn toàn, cơ quan này sẽ phải chấp nhận cái giá đi kèm là lạm phát tăng mạnh.

Trong 5 năm trước tháng 12/2018, sản lượng chế tạo tăng trung bình hàng năm 1,2%, trong khi số lượng việc làm phi nông nghiệp tăng khoảng 1,8% mỗi năm. Đến tháng 12/2019, sản lượng chế tạo đã giảm 2% do chiến tranh thương mại. Mức suy giảm đã vọt lên 22% khi đợt dịch bệnh đầu tiên bùng phát và chính phủ áp dụng lệnh đóng cửa vào tháng 4/2020.

Sau đó, sản lượng chế tạo đã tăng trở lại nhờ gói kích thích kinh tế, cũng như việc mở cửa trở lại nền kinh tế. Hiện nay, lĩnh vực này giảm 5% so với giai đoạn 2014-2018.

Trên thị trường lao động, số việc làm trong lĩnh vực phi nông nghiệp hiện thấp hơn 7% so với giai đoạn 2014-2018. Nhìn chung, hoạt động chế tạo và thị trường việc làm giảm hơn khoảng 5-7% so với thời điểm trước khi dịch bệnh bùng phát.

Dự kiến, tình trạng sụt giảm trong sản xuất và việc làm có thể mất nhiều thời gian hơn nữa để chấm dứt và còn phụ thuộc vào việc nới lỏng các biện pháp ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh và tốc độ mở rộng kinh doanh.

Theo ông Kemp, các hành động của Fed cho thấy, cơ quan này chủ yếu tập trung vào việc thúc đẩy hoạt động sản xuất, tạo việc làm và sẵn sàng bỏ qua tình trạng giá cả tăng vọt trong giai đoạn này. Trên thực tế, Fed không có lựa chọn nào khác, do phạm vi hạn chế của các công cụ chính sách và độ trễ khác nhau trong các bộ phận của nền kinh tế.

Ông Kemp cũng lưu ý gói kích thích kinh tế kéo dài trong suốt năm 2021 và sang năm 2022 sẽ “kéo căng” chuỗi cung ứng sản xuất (bao gồm nguyên vật liệu, vận chuyển hàng hóa, kho bãi và phân phối) trong ít nhất 12-18 tháng tới.