Nhà đầu tư mòn mỏi chờ ngân hàng trả cổ tức bằng tiền mặt

Việc không trả cổ tức tiền mặt là một trong những lý do khiến định giá cổ phiếu ngân hàng thấp hơn nhiều so với giá trị mà nó xứng đáng nhận được. Vì thế, những nhà đầu tư yêu thích cổ phiếu ngân hàng có chung một câu hỏi kéo dài nhiều năm qua, đó là khi nào các nhà băng mới chịu chi trả cổ tức bằng tiền mặt?

Vì sao ngân hàng không trả cổ tức tiền mặt?

Đất nước ta đang tăng trưởng nhanh hàng đầu thế giới với tốc độ khoảng 6,5-7%/năm và lạm phát thực tế (Chúng tôi gọi là trượt giá đồng tiến trong toàn bộ nền kinh tế khác với lạm phát mà GSO công bố chỉ phản ảnh 1 rỏ hàng hóa) hàng năm khoảng 5% do đó lượng cung tiền nên kinh tế cần hàng năm khoảng 12,5%-14%/năm. Vì thế nên tín dụng cũng cần thiết tăng trưởng ở mức cao khoảng 14%/năm. Khi đó tạo điều kiện cho ngành ngân hàng tăng trưởng mạnh và để tăng trưởng được thì họ cần giữ lại vốn để đáp ứng điều đó.

Trước đây các ngân hàng được khá tự do phát triển, Việt Nam cũng chưa áp dụng các tiêu chuẩn cho hoạt động của các nhà băng vì thế nên sức khỏe ngân hàng nói chung yếu, giai đoạn 2011-2014 đã có lúc tưởng chừng như hệ thống ngân hàng của chúng ta trên bờ vực phá sản khi nợ xấu thậm chí được ước tính chiếm 25-35% tổng tín dụng.

Trong khi đó lượng vốn chủ sở hữu chỉ tương đương với khoảng 7-10% tín dụng, nếu không có VAMC nhằm khoanh vùng nợ xấu thì vốn chủ sở hữu hệ thống ngân hàng có thể đã âm và rơi vào trạng thái phá sản kỹ thuật từ đó có thể dẫn đến sụp đổ hoàn toàn nền kinh tế non trẻ mới hội nhập của Việt Nam.

Trước thực trạng này, NHNN đã có những giải pháp giải quyết dần vấn đề tồn tại và một trong những chiến lược đúng đắn đưa ra là áp dụng BASEL II và tiến tới áp dụng BASEL III nhằm giúp hệ thống ngân hàng phát triển lành mạnh và bền vững.

Để đáp ứng được các tiêu chuẩn này một trong các yếu tố quan trọng là việc giữ lại lợi nhuận và liên tục khuyến khích tăng vốn chủ sở hữu cho ngân hàng để nâng cao hệ số an toàn vốn CAR, giảm đòn bẩy và các chỉ tiêu hoạt động khác.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chưa cho phép các ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân trả cổ tức tiền từ 2018 -2022 nhằm mục đích củng cố hơn nữa sức mạnh của các ngân hàng này nói riêng của hệ thống ngân hàng tại Việt Nam nói chung, chính điều này góp phần không nhỏ giúp cho các ngân hàng vượt qua giai đoạn kém thanh khoản do tác động của trái phiếu năm 2022 xảy ra.

Bao giờ ngân hàng trả cổ tức tiền mặt?

Về điều kiện và năng lực để trả cổ tức tiền, nhiều ngân hàng đã vượt tiến độ đã và đã đủ thậm chí vượt xa tiêu chuẩn về an toàn vốn và một số tiêu chuẩn khác của BASEL III như TCB VPB VIB ACB MSB MBB HDB... Tuy nhiên khi so sánh với các nước trong khu vực thì hệ số an toàn vốn của chúng ta vẫn khá mỏng, vì thế vẫn cần bổ sung thêm vốn chủ sở hữu làm dày hơn an tòan vốn.

Về yếu tố khách quan, kinh tế thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng vẫn hết sức khó khăn đặc biệt trong năm 2023, ngoài ra khủng hoảng trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn các nguy cơ về thanh khoản đối với các ngân hàng, do đó vẫn các ngân hàng cần hết sức cẩn trọng và dự phòng bộ đệm vốn chủ sở hữu cho dày hơn.

Việc chia cổ tức tiền mặt với các ngân hàng thương mại cổ phần ngoài ý chí và chiến lược của cổ đông của ban lãnh đạo thì cũng phải được phép của NHNN. Chúng tôi đánh giá NHNN điều hành kinh tế và tiền tệ sẽ khá thận trọng do đó sẽ theo hướng nới dần việc trả cổ tức tiền mặt chứ chưa thể cho trả ào ạt và mạnh tay.

Vì vậy khả năng sớm nhất 2023 có thể chỉ một số ngân hàng được trả cổ tức tiền mặt nhưng tỷ lệ sẽ không cao, để trả cổ tức cao hơn với diện rộng hơn chúng tôi cho là đến 2025 sẽ xảy ra.