Nhà đầu tư hiếm khi học được bài học từ thất bại!

Chúng ta đã trải qua một năm tối tăm trong 2022 khi VN-Index giảm mạnh hơn 35%. Rất nhiều NĐT đã rơi vào cảnh cháy tài khoản đen thui và quay về với cát bụi.

Hầu hết họ là những nhà đầu tư F0, kinh nghiệm và kiến thức thì hạn chế nhưng lòng tham và sự ngu muội thì vô bờ bến. Trong 2022 hàng loạt các pha làm giá, thao túng cổ phiếu diễn ra. Các công ty như cỏ rác kiểu TGG, VKC hay BII, cho đến hàng loạt các cp rác ROS, AGM... đã trở về với cái bụt. Các bạn không kinh nghiệm cứ lao vào TTCK như những con bạc thì đương nhiên kết quả của những canh bạc chính là sạch váy.

Đây là những công ty rác, gần như không có hoạt động kinh doanh gì, hoặc chỉ tạo ra những mức lợi nhuận ảo vọng dựa trên những bút toán kế toán của các đầu bếp Michelin 3*. Tài sản không, thu nhập không, kinh doanh không thì đó chính là một lâu đài trên cát. Chỉ cần một con sóng nhỏ, thì ngay lập tức sụp đổ liên hoàn. Khi cổ phiếu tăng giá, cơn điên loạn luôn diễn ra, nhà đầu tư tham lam, mù mờ bị ánh hào quang tăng giá làm mờ mắt, lao vào như con thiêu thân, hiến dân thân xác. Khi thuốc mê đã tan, thì ảo vọng cũng tan, chỉ còn lại đống tàn dư và nỗi đâu bất tận.

Bạn sẽ dễ dàng nghe được câu: "Mèo nào không quan trọng, quan trọng là mèo bắt được chuột", "Cổ nào không quan trọng, quan trọng là cổ nào kiếm được tiền". Bởi câu nói nghe có vẻ chí lý này, là một bức bình phong hào nhoáng che đậy đi thân xác thối rữa đằng sau mà chỉ có khi tỉnh táo thật sự bạn mới nhận ra. Chúng ta đã nhìn thấy rất nhiều những ảo vọng bên ngoài thị trường chứng khoán, trong xã hội, ngoài đời. Đơn cử là cơn sốt điên loạn của "lan đột biến". Những người tạo ra con sóng này chỉ đơn giản mặc lên nó một bộ ảo của hoa hậu nhưng bên trong thì toàn cứt. Bạn ngửi cứt những vẫn thấy nó thơm phảng phất. Đó là những gì đã thật sự diễn ra trong 2022.

Tuy nhiên, hầu hết chúng ta chẳng học được bài học gì từ thất bại, mà thay vào đó vẫn chỉ là những canh bạc đêm thấu, nướng tiền cho cá mập. Tôi là một con cá mập, rất mập, 85kg lận, nhiều khi nhìn các bạn mà tôi thèm nhỏ dãi. Nó thơm tới mức không thể cưỡng lại được. Chẳng ai chết vì bệnh tật cả, tất cả chết vì lòng tham và sự ngu muội. Một cổ phiếu, một công ty tăng giá là bởi tiền mua nhiều hơn tiền bán. Khi số tiền mua đẩy vào đó quá lớn nó sẽ làm cổ phiếu tăng giá. Rất đơn giản! Do đó, cứt cũng có thể có giá ngang với vàng, và vàng thì cũng chỉ có giá ngang với cứt. Nhưng để giá cổ phiếu tăng bền vững thì nó phải có một cái nền thật vững chắc. Cũng giống như xây cái nhà vậy, móng phải chắc thì nhà mới có thể xây cao. Nếu móng không chắc, thậm chí không có như kiểu lâu đài trên cát thì xây càng cao, càng dễ vỡ. Và khi đã vỡ rồi thì một con sóng nhè nhẹ cũng đủ cuốn phăng đi mọi thứ. Chính vì vậy, để giá cổ phiếu tăng bền vững thì nền tảng phải cực kỳ vững chắc.

Vậy nền tảng vững chắc của cổ phiếu là gì? Đó chính là lợi nhuận và triển vọng tươi sáng của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có nền tảng vững chắc, có thương hiệu, có nhà máy, có khách hàng, nhà cũng cấp, có vốn, có con người quản lý và vận hành tốt, và có lợi nhuận ổn định thì được xem là một công ty bền vững, có nền tảng vững chắc, có móng chắc và có thể xây cao. Như vậy, muốn giá cổ phiếu tăng bền vững theo năm tháng, thì nền tảng phải ngày càng được gia cố, móng càng ngày phải càng lớn, càng vững. Muốn làm được điều đó doanh nghiệp phải liên tục đầu tư để giữ vững lợi thế của mình. Còn ngược lại, một doanh nghiệp không có nền tảng, lợi nhuận giảm sút, triển vọng tối tăm thì giá cổ phiếu càng tăng sẽ càng dễ sụp đổ, và khi sụp thì các con thiêu thân F0 sẽ lại như những oan hồn không chốn dung thân.

Nghe qua có vẻ dễ dàng và hợp lý nhưng thực tế nó lại không dễ dàng chút nào. Bởi làm sao để biết được doanh nghiệp đó có nền tảng bền vững hay chỉ là một nồi lẩu thập cẩm đủ thứ màu mè gia vị được các đầu bếp Michelin làm ra thì lại là môt vấn đề hóc búa.

Năm 2022 hàng loạt nhà đầu tư F0 đã cháy đen thui, ấy vậy chứ mà người ta quên nhanh lắm. Người ta quên cách mình bị dẫn dụ vào những cuộc game ảo diệu hay nhưng canh bạc chỉ có con đường bỏ mạng. Thay vào đó một tâm lý gỡ gạc trên chiếu bạc luôn được bùng sáng. Thậm chí có người còn chẳng biết mình đã bị luộc sạch bởi các chủ sòng, thay vào đó họ vẫn chỉ nghĩ là mình đánh bạc kém quá.

Chính vì vậy mà trong 2023, làn sóng các cổ phiếu rác, các cổ phiếu có triển vọng tối tăm và lợi nhuận âm lên hàng nghìn tỷ, vẫn tăng giá một cách phi mã. Và khi nó tăng như thế, thì ai cũng hồ hởi, ai cũng vui mừng và ai cũng cho rằng, quan trọng là mèo bắt được chuột, quan trọng là cổ kiếm được tiền. Các thứ còn lại chỉ là thứ yếu mà thôi. Rồi một lần nữa tôi gần như quả quyết 101%, chúng ta sẽ lại chứng kiến một lớp F0 tốt nghiệp với cái quần lót. Nhưng cuộc đời mà, sẽ vẫn có những người học được từ thất bại và thành công. Còn những kẻ ngu muội, mãi đắm chìm trong sới bạc thì mãi chỉ là những con cá lòng tong béo ngậy trong hàm cá mập.