Nhà đầu tư "chán" chứng khoán, tiền gửi ngân hàng lập kỷ lục, điều gì đang diễn ra?

Bên cạnh việc thiếu tiền mới vào thị trường, VN-Index đánh mất mốc quan trọng 1.100 điểm cũng ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý nhà đầu tư, khiến giao dịch trở nên ảm đạm.

Theo số liệu mới được Ngân hàng Nhà nước công bố, lượng tiền gửi của dân cư tại các tổ chức tín dụng đã tăng thêm 15.935 tỷ đồng trong tháng 9, lên mức kỷ lục hơn 6,449 triệu tỷ đồng. Con số khá bất ngờ khi lãi suất tiền gửi tại nhiều ngân hàng đã rơi về mức thấp chưa từng thấy sau khi liên tục giảm thời gian qua.

Tại Vietcombank, lãi suất kỳ hạn từ 12 tháng trở lên áp dụng với lãi suất 5%/năm, còn kỳ hạn 6 và 9 tháng là 3,9%/năm. Kỳ hạn 3 tháng chỉ còn 2,9%/năm. Tại các ngân hàng BIDV, VietinBank và Agribank, lãi suất huy động có cao hơn, như kỳ hạn trên 12 tháng là 5,3%/ năm. Kỳ hạn từ 6 đến dưới 12 tháng có lãi suất tiền gửi là 4,3%/năm… Với các ngân hàng tư nhân, lãi suất huy động cũng giảm xuống mức kỷ lục, phổ biến quanh 5,3 - 5,7%/năm kỳ hạn dài từ 12 tháng trở lên. Còn đối với kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng là 5%/năm.

Trong bối cảnh đó, thị trường chứng khoán lại giao dịch ảm đạm với thanh khoản sụt giảm mạnh từ cuối tháng 9. Ngay phiên 27/11 vừa qua, giá trị khớp lệnh trên HoSE đã rơi xuống dưới 10.000 tỷ đồng, thấp nhất trong gần một tháng kể từ cuối tháng 10. Điều này cho thấy nhà đầu tư có tiền nhàn dỗi vẫn không quá hào hứng với chứng khoán. Sự chuyển dịch từ kênh tiền gửi sang chứng khoán trong bối cảnh lãi suất thấp, nhìn chung không được như kỳ vọng.

Theo nhận định của các chuyên gia, kinh tế thế giới vẫn có những diễn biến phức tạp, ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế trong nước. Các kênh đầu tư chứng khoán, bất động sản, vàng có nhiều rủi ro. Do đó, để đảm bảo tài sản, người dân chọn gửi tiền vào ngân hàng. Tiền gửi được xem là kênh giữ tiền an toàn và sinh lợi dù lãi suất tiền gửi liên tục giảm.

Trong khi đó, việc VN-Index đánh mất mốc quan trọng 1.100 điểm đã ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý nhà đầu tư chứng khoán. Tiền nằm trong thị trường nghiêng về trạng thái “án binh bất động” khi nhiều nhận định cho rằng VN-Index cần tạo đáy 2 trước khi xác nhận xu hướng tăng mới. Đây cũng đang là thời điểm thị trường rơi vào vũng trũng thông tin. Nhà đầu tư sẵn sàng chờ đợi cơ hội giải ngân tại vùng giá tốt hơn.

Bên cạnh đó, nhu cầu sử dụng đòn bẩy không lớn khi thị trường chưa định hình xu hướng. Dư nợ margin cũng ước tính đã giảm khoảng 10-15% so với mức thiết lập cuối tháng 9 sau đợt giải chấp hồi tháng 10. Áp lực bán bằng mọi giá không đáng kể giúp nhà đầu tư tránh được hoảng loạn trong các nhịp điều chỉnh.

Ngoài ra, các nhóm cổ phiếu thường xuyên “ngốn” thanh khoản đều đang vướng những câu chuyện riêng. Nhóm ngân hàng đang kẹp giữa câu chuyện tăng trưởng tín dụng ở mức thấp và nợ xấu tăng nhanh. Cổ phiếu bất động sản – nhóm gánh thanh khoản trong quý 3 cũng đã hạ nhiệt rõ rệt sau khi mùa cao điểm đáo hạn trái phiếu qua đi. Nhóm chứng khoán sáng cửa nhất với kỳ vọng KRX sẽ vận hành cuối năm nhưng định giá lại không thật sự hấp dẫn….

Thực tế, thanh khoản thấp có thể chỉ là yếu tố mang tính thời điểm. Thị trường vẫn còn một vài câu chuyện đáng chờ đợi thời gian tới như việc hệ thống mới KRX chính thức “go-live”; bức tranh lợi nhuận quý 4 cũng như cả năm 2023; kỳ họp quan trọng của Fed vào thánh 12 và những thông điệp cho năm tới,…

Đánh giá về triển vọng chứng khoán Việt Nam thời gian tới, Dragon Capital cho rằng, thị trường có thể đã qua được vùng đáy nhưng triển vọng phục hồi vẫn chưa thực sự rõ ràng. P/B của VN-Index đã trở về khoảng 1,5 lần, thấp chưa từng thấy kể từ giai đoạn Covid. Với việc Ngân hàng Nhà nước vẫn duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, thị trường hiện đã ở vùng quá bán. Tuy nhiên, việc đồng nội tệ đã giảm 4,4% kể từ tháng 6 năm nay đã khiến lợi nhuận sau thuế bị ảnh hưởng bởi dự phòng lỗ tỷ giá ở một số cổ phiếu nhóm vốn hóa lớn có vay nợ bằng USD.