Nguyên tắc để không “thua đau” trên thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán đã vượt đỉnh 1200 điểm sau nhiều phiên biến động mạnh. Giao dịch sôi động, tâm lý nhà đầu tư cũng vì thế mà hưng phấn theo. Tuy nhiên, rủi ro có thể xảy ra bất cứ lúc nào vì vậy nhà đầu tư không nên quá chủ quan rồi “thua đau” trên thị trường.

Hiện tại, có rất nhiều nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán sử dụng phương pháp phân tích kỹ thuật để đầu tư chứng khoán, kết hợp với tin đồn, tin nội bộ để ra quyết định cho mình. Tuy nhiên khi dùng bất kỳ cách gì bạn cũng cần phải hiểu kỹ cách thức mà bạn chọn. Nhiều người đầu tư chứng khoán thua lỗ mà không hề hiểu được vì sao thua lỗ, kéo theo tâm lý nặng nề, hoảng loạn, xì trét, lo lắng khi đầu tư. Dần dà đổ lỗi cho thị trường, cho doanh nghiệp, cho những yếu tố bất kỳ có thể trút giận vào đó. Và cái bạn có được sau trút giận, cuối cùng cũng chỉ là sự thua lỗ.

Vì sao bạn lại thua lỗ?

Có rất nhiều lý do dẫn đến sự thua lỗ trên thị trường chứng khoán, nhưng một trong những lý do cơ bản nhất chính là sự hiểu biết. Nhà đầu tư đưa ra quyết định dựa trên những đồ thị (mang tính ngắn hạn) mà quên đi rằng bản chất của doanh nghiệp mới là thước đo cơ bản nhất cho thị trường chứng khoán. Khi nền tảng để ra quyết định bị lung lay, nhiều người ngay lập tức trở nên hoang mang và không biết đâu là phương hướng, bán hay không bán, mua hay không mua vì cơ sở đưa ra quyết định là không bền vững. Khi đó nhà đầu tư sẽ có xu hướng tìm tới những lời khuyên mà cũng không biết những lời khuyên đó dựa trên cơ sở gì và đúng hay sai, miễn là chỉ ra một hướng đi, bất chấp đi đâu.

Điều này là lý do chủ yếu dẫn đến sự thua lỗ trên thị trường chứng khoán, một sự thua lỗ mà không hề biết lý do tại sao mình thua. Không ai chỉ toàn thắng, các quỹ đầu tư cũng sai, ngay cả Warren Buffet cũng sai nhưng khi họ sai, họ biết ngay họ sai chỗ nào, từ đó họ rất quyết đoán trong vấn đề giải quyết hậu quả.

Vậy đâu là cơ sở vững chắc cho việc ra quyết định?

Đó chính là lợi nhuận của doanh nghiệp, triển vọng tương lai của nó chứ không phải các biểu đồ giao dịch chứng khoán. Các biểu đồ sẽ có sự hỗ trợ lớn trong việc giúp mua và bán với giá tốt hơn nhưng khi nó thay đổi sẽ dễ dàng mất phương hướng. Nhưng nếu đầu tư theo giá trị doanh nghiệp: doanh nghiệp tốt, lợi nhuận gia tăng, triển vọng tươi sáng và hiện tại đang có mức định giá thấp (đơn giản nhất là hệ số P/E thấp) và ra quyết định mua cổ phiếu của doanh nghiệp đó thì cho dù khi cổ phiếu xuống nhà đầu tư vẫn an tâm nắm giữ. Ít nhất sẽ không phải cắt lỗ cổ phiếu tốt và khi thị trường lên, đó thường là những mã hồi lại nhanh nhất. Nhà đầu tư cũng có thể dựa vào tình hình kinh doanh của công ty để ra quyết định bán và bán thế nào là rẻ, thế nào là hợp lý để tránh bán lúa non. Một lần nữa, mức định giá P/E có thể là tham số cho quyết định bán cổ phiếu. Có rất nhiều phương pháp để đưa ra điểm mua và bán.

Làm sao để tránh thua lỗ?

Để tránh thua lỗ trên thị trường chứng khoán, nhà đầu tư trước hết cần có cơ sở vững chắc cho việc đưa ra quyết định mua cổ phiếu. Đó chính là khả năng định giá doanh nghiệp, nhìn thấy khả năng phát triển của doanh nghiệp, chứ không phải dấu hiệu mua bán của biểu đồ kỹ thuật. Khi đã vững chắc thông tin về khả năng kinh doanh và tìm kiếm lợi nhuận, lúc đó phân tích kỹ thuật mới nên sử dụng để đưa ra quyết định về điểm mua bán hợp lý nhất. Giả sử, sau khi mua giá cổ phiếu rớt thê thảm với hàng loạt thông tin xấu, điều cần làm đầu tiên đó chính là BÌNH TĨNH. Sau đó cần nhắc lại lý do quyết định mua là gì? Liệu rằng hiện tại lý do đó có bị thay đổi hay bị ảnh hưởng đáng kể hay không? Nếu không, thì không có lý do gì phải cắt lỗ.

Ví dụ mã cổ phiếu DXG của Tập đoàn Đất Xanh. Cách đây vài ngày, thông tin khoản lỗ của DXG gia tăng thêm khoảng 50 tỷ và bị đưa vào diện kiểm soát. Làn sóng bán tháo trên thị trường xuất hiện vào thời điểm đó. Câu hỏi đặt ra, liệu đó có phải thông tin mới làm thay đổi bản chất của Công ty? Không, việc lỗ 500 tỷ hay 550 trong niên độ tài chính 2020 là không khác nhau gì mấy, chỉ cần một bút toán nhỏ điều chỉnh thì có thể gây ra chênh lệch đó. Còn việc lỗ, đưa vào diện cảnh báo và bị cắt margin cũng không phải thông tin gì mới mẻ, vì chắc chắn điều đó sẽ xảy ra khi công ty thông báo khoản lỗ gần 500 tỷ từ quý 3/2020 chứ không phải chờ đến quý 1/2021 mới biết. Nếu nhà đầu tư hoảng loạn vì thông tin này, bán ra sớm hoặc cắt lỗ thì hẳn đã phải tiếc nuối khi Công ty đã trấn an cổ đông bằng thông tin lãi 500 tỷ trong quý 1/2021 chỉ một ngày sau đó.

Đó là thực tế, trong thế giới đầu tư, sẽ không bao giờ thiếu những con thiêu thân và những kẻ tham lam hay hoảng sợ. Thông tin tốt xấu luôn xung quanh chúng ta, điều duy nhất giúp chúng ta tránh thua lỗ đó chính là tỉnh táo, bình tĩnh và kiên nhẫn. Hãy dùng thước đo lợi nhuận của doanh nghiệp, triển vọng của công ty để đưa ra những xét đoán hiệu quả, đó mới là cơ sở VỮNG CHẮC nhất cho những hành động của bạn.

Chúc các bạn thành công.