Nguy hiểm dược phẩm giả

Thuốc giả dù chiếm một lượng nhỏ trên thị trường, nhưng không may uống phải sẽ gây ra nhiều tác hại nguy hiểm với sức khoẻ người sử dụng; đồng thời, còn ảnh hưởng đến kinh tế-xã hội. Làm thế nào để chống lại mối nguy hại đe dọa trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng này?

Phá đường dây sản xuất thuốc chữa bệnh giả quy mô lớn

Cơ quan CSĐT Công an quận 8 (TP Hồ Chí Minh) cho biết, đơn vị vừa triệt phá đường dây sản xuất thuốc chữa bệnh giả quy mô lớn và bắt giữ 7 người liên quan. Các nghi phạm là Nguyễn Xuân Cường (46 tuổi), Ao Vạn Hạnh (25 tuổi), Trương Phong Hào (24 tuổi), Trương Thùy Trinh (49 tuổi), Huỳnh Nhật Khoa (24 tuổi), Phạm Quốc Quyền (43 tuổi) cùng trú tại TP Hồ Chí Minh; Đặng Văn Hóa (40 tuổi), trú tại Đồng Nai.

Trước đó, trưa 13/12, Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và chức vụ Công an quận 8 ập vào một bãi xe trên đường Cao Lỗ, phường 4, quận 8, TP Hồ Chí Minh bắt quả tang Cường, Hạnh, Hào, Trinh đang sản xuất thuốc giả. Qua khám xét, lực lượng chức năng thu giữ hơn 8.500 hộp thuốc giả mang nhãn hiệu Terpin - Codein, Decotyl, Asmascort, Glotal (đây là các loại thuốc kháng sinh, trị ho, hen suyễn, giảm đau).

Từ lời khai của các nghi phạm, Công an quận 8 bắt giữ Khoa và Quyền về hành vi mua bán hàng giả. Khám xét nơi ở của 2 nghi phạm trên, nhà chức trách thu giữ gần 10.000 hộp thuốc giả các loại. Mở rộng điều tra, cảnh sát khám xét một xưởng sản xuất thuốc giả tại TP Biên Hòa, Đồng Nai, bắt giữ nghi phạm Đặng Văn Hóa, thu nhiều loại tân dược giả.

Đến nay, Công an quận 8 đã kiểm đếm được gần 20.000 sản phẩm thuốc giả, số thuốc chưa kiểm đếm còn rất lớn. Tổng giá trị số thuốc giả trên đang được cơ quan chức năng thẩm định.

Trước đây, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) từng thông báo đình chỉ lưu hành, thu hồi một số loại thuốc giả trên thị trường như thuốc tẩy giun Fugacar giả, Clorocid Tw3 -Cloramphenicol 250 mg; Lincomycin 500mg... Theo đó, mỗi năm, hệ thống kiểm nghiệm trên cả nước lấy gần 40.000 mẫu thuốc để kiểm tra; tỷ lệ phát hiện thuốc giả trong nhiều năm dưới mức 0,1%.

Tăng cường kiểm soát, xử phạt nghiêm

Trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Kết Nối cho rằng, trên thị trường hiện nay, hầu hết các loại thuốc đều có nguy cơ bị làm giả với hình dạng, bao bì, nhãn mác giống như thật. Đây là một vấn đề vô cùng nghiêm trọng vì thuốc là sản phẩm được sử dụng trực tiếp bằng cách uống, bôi hoặc đưa vào cơ thể bằng tiêm, truyền.

Bất kể đó là loại thuốc bình thường hay thuốc đặc trị, đều có chung một đích cuối cùng là giúp bảo vệ, tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị bệnh cho mọi người. Tính mạng mỗi con người là vô cùng quý giá. Thế nhưng, lại có những đối tượng lợi dụng chính sức khỏe, tính mạng của đồng loại mình để trục lợi cá nhân. Vì vậy, pháp luật quy định rất cụ thể về hành vi sản xuất buôn bán hàng giả là thuốc nhằm xử lý những hành vi nguy hiểm này.

Theo Luật Dược 2016, thuốc giả là thuốc được sản xuất thuộc một trong các trường hợp sau đây: Không có dược chất, dược liệu; Có dược chất không đúng với dược chất ghi trên nhãn hoặc theo tiêu chuẩn đã đăng ký lưu hành hoặc ghi trong giấy phép nhập khẩu; Có dược chất, dược liệu nhưng không đúng hàm lượng, nồng độ hoặc khối lượng đã đăng ký lưu hành hoặc ghi trong giấy phép nhập khẩu, trừ thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng quy định tại Khoản 32, Điều 2 Luật Dược 2016 trong quá trình bảo quản, lưu thông phân phối; Được sản xuất, trình bày hoặc dán nhãn nhằm mạo danh nhà sản xuất, nước sản xuất hoặc nước xuất xứ.

Trường hợp vi phạm ở quy mô nhỏ, chưa gây hậu quả lớn không đến mức phải xử lý hình sự, các chủ thể vi phạm sẽ phải chịu chế tài hành chính theo quy định tại Điều 9, Điều 10 Nghị định 98/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, với mức phạt từ 10 triệu - 200 triệu đồng đối với cá nhân sản xuất hàng giả là thuốc, mức phạt với tổ chức vi phạm là gấp hai lần.

Đối với các hành vi gây hậu quả nghiêm trọng, các đối tượng sản xuất, buôn bán hàng giả sẽ bị xử lý hình sự về “Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh” theo quy định tại Điều 194 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Theo đó, cá nhân phạm tội tùy theo các tình tiết định tội, định khung sẽ bị phạt lên đến 20 năm tù giam, chung thân và thậm chí là tử hình. Pháp nhân phạm tội có thể bị phạt tiền từ 1 tỷ - 20 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc đình chỉ vĩnh viễn.

“Thuốc là hàng hóa đặc biệt có ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị bệnh cũng như sự an toàn, sức khỏe của người dân. Chính vì vậy, để ngăn chặn tình trạng này, việc kiểm tra, giám sát chất lượng thuốc sản xuất, nhập khẩu, lưu thông là đòi hỏi bức thiết đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh và hệ thống các cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm soát, xử phạt nghiêm những DN nhập khẩu, phân phối thuốc kém chất lượng” - luật sư Nguyễn Ngọc Hùng nêu quan điểm.