Nguy cơ dừng chạy tàu: Đường sắt “hoả tốc” tạm ứng lương cho nhân viên

Tạm thời khắc phục khó khăn, duy trì hoạt động tuần đường, gác chắn,...“cứu” đường sắt quốc gia không phải dừng chạy tàu, các Công ty đường sắt đã phải tạm ứng chi trả lương cho nhân viên để cùng nhau vượt qua giai đoạn khó khăn.

Cụ thể, Chủ tịch Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) Vũ Anh Minh cho biết, hiện nay, trên 1 vạn công nhân viên chưa có tiền lương và nguy cơ phải dừng tàu là rất cao. Việc dừng tàu sẽ gây ảnh hưởng rất lớn, nhưng nếu cho chạy tàu thì trái luật, thậm chí tuần đường gác chắn nào bị tai nạn thì lãnh đạo đơn vị đó có thể bị khởi tố. Nếu không có tiền để duy trì hoạt động tuần đường, gác chắn thì không còn cách nào khác là phải dừng chạy tàu đường sắt quốc gia vào tháng 3 tới.

Đứng trước nguy cơ phải dừng chạy tàu quốc gia, các Công ty bảo trì đường sắt đã phải tìm mọi cách khắc phục, tìm nguồn vốn để tạm thời chi trả một phần lương cho nhân viên của mình.

Mới đây nhất, Công ty CP Đường sắt Hà Thái đã phải thông báo tới các đơn vị phòng ban của Công ty về việc do thay đổi trong cơ chế quản lý, các đơn vị trong Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đều chưa ký được hợp đồng đặt hàng bảo trì kết cầu hạ tầng đường sắt năm 2020.

Vì vậy, thời điểm hiện tại, Công ty không có cơ sở để nghiệm thu thanh toán khối lượng công việc đã hoàn thành cho các đơn vị. Đồng thời, cũng không có nguồn tiền từ Tổng công ty Đường sắt Việt Nam để chi trả lương cho người lao động.

Để đảm bảo ổn định đời sống cho cán bộ công nhân viên, Công ty đã tìm mọi giải pháp, tiến hành các thủ tục vay tiền để tạm ứng một phần lương cho cán bộ công nhân viên.

Công ty CP Đường sắt Hà Thái thực hiện tạm ứng lương quý I/2020 cho các đơn vị cung đường, cung cầu, cung chắn (đã tạm ứng lương T1/2020) thực hiện mức tạm ứng trong tháng 2, 3 năm 2020 với các mức lương như sau:

Đội trưởng, cung trưởng được tạm ứng 3.000.000đ/người/tháng; Đội phó, kỹ thuật, thống kê đội, công nhân tạm ứng 2.000.000đ/người/tháng. Xí nghiệp quản lý cầu Thăng Long thực hiện tạm ứng đối với Giám đốc Xí nghiệp, Phó Giám đốc Xí nghiệp, Trưởng, Phó các bộ phận,... 3.000.000đ/người/tháng... Khối cơ quan cũng được thực hiện tạm ứng mức lương tương tự như trên.

Được biết, những vướng mắc của VNR không phải do Ủy ban Quản lý vốn nhà nước mà do cơ chế chính sách và đã được VNR báo cáo lên Bộ Giao thông vận tải (GTVT), Ủy ban, thậm chí đã phải có những báo cáo vượt cấp lên Thủ tướng đề kiến nghị tháo gỡ những khó khăn liên quan đến vận mệnh của VNR nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Theo định kỳ hằng năm thì trước ngày 31/12, Bộ GTVT giao dự toán ngân sách bảo trì để tuần đường, gác chắn hoạt động bình thường, đảm bảo hoạt động đường sắt. Sau đó, Tổng công ty đường sắt Việt Nam ký hợp đồng công ích với 20 Công ty thành viên của VNR với tổng số 11.315 người lao động trong khối hạ tầng, đảm bảo tuần đường gác chắn trên 1.519 đường ngang và 3.059km đường sắt đi qua 34 tỉnh, thành dọc chiều dài đất nước. Tuy nhiên, đến hôm nay Tổng công ty đường sắt Việt Nam vẫn chưa nhận được dự toán.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết, vướng mắc trong việc giao vốn bảo trì là khó khăn lớn nhất, bởi Tổng công ty đường sắt Việt Nam đã được chuyển giao về Ủy ban quản lý vốn. Dù Tổng công ty đường sắt Việt Nam hoạt động và kinh doanh chủ yếu trên hạ tầng của Nhà nước, nhưng hiện cơ chế giao hay khai thác hạ tầng như thế nào, chuyển nhượng hay cho thuê cũng chưa được xác định.

Ngoài ra, vốn đầu tư thì phần lớn là của Nhà nước, kể cả đầu tư nâng cấp cải tạo và vốn đầu tư cho duy tu, bảo dưỡng. Đặc biệt, các quy định pháp luật chưa đồng bộ dẫn đến việc chưa thể giao VNR. Trường hợp giao cho Cục Đường sắt Việt Nam là đơn vị trực thuộc Bộ, cơ quan này sẽ đặt hàng thực hiện nhiệm vụ công ích bảo trì với Tổng công ty hoặc các đơn vị duy tu đường sắt thì hiện theo các quy định pháp luật. Tuy nhiên, cơ chế liên quan cũng chưa được xây dựng đồng bộ, vì thế rất khó trong triển khai thực hiện vốn duy tu bảo dưỡng. Điều này dẫn đến khó khăn trong duy trì hoạt động bình thường của Tổng công ty đường sắt Việt Nam.